Zeytin bahçelerinin içinden yükselen beyaz, devasa rüzgâr
türbinleri, İtalya çapında başlayan son derece sıra
dışı bir gelişmenin işareti. Genelde çevreye duyarlılıklarından çok çöp
konusunda çıkan olaylarla gündeme gelen İtalya'nın küçük kasabalarında büyük bir
değişim yaşanıyor. Aşırı yüksek elektrik fiyatlarından bunalan bu kasabalar,
yenilenebilir enerji üretiyor. Hatta İtalyan çevre örgütü
Legambiente'ye göre 800'den fazlası tükettiklerinden fazla
elektrik üretiyor.
Yenilenebilir enerji üretimi özellikle Tocco için her şeyi
değiştirdi. Satılan fazla enerjiden gelen gelir, çöp toplama gibi belediye
hizmetleri için kullanıyor. Kasabadakiler yerel yönetime vergi vermiyor.
İtalya'nın merkezindeki yoksul dağlık bölgede sıradan bir İtalyan kasabası olan
Tocco'da yaşayan 2 bin 700 kişi genelde geleneksel yaşam tarzlarından
vazgeçmemiş insanlar. Köhne barlarda toplaşıp politika konuşan yaşlı erkekler ve
pazarda zaman geçen kadınlar geçmişte yaşıyor gibi. Ancak enerji açısından Tocco
gelecekte yaşıyor. Kasabada bulunan rüzgâr türbinleri ve güneş panelleri eski
mezarlık ve spor tesisinin elektriğini de sağlıyor. Legambiente'nin enerji
bölümünden sorumlu olan Edoardo Zanchini, "Normalde enerji
denince akla büyük santraller gelir ama burada ilginç olan şey yerel
belediyelerin çok aktif olması. Bu tip bir şeyin İtalya gibi bir yerde
gerçekleşebiliyor olması gerçekten çok etkileyici" diyor.
İtalya, yenilenebilir enerji devrimi denilince akla gelen ilk ülke değil.
Hatta Avrupa Birliği tarafından çevre kurallarına uymadığı için sürekli
eleştirilen bu ülkede yenilenebilir enerji, toplam üretimin yüzde 7'sine denk
geliyor. Ancak hem İtalya hem de diğer ülkelerde Tocco gibi küçük kasabalardaki
gelişmeler, alternatif enerji politikasının ulusal çaptan çok bölgesel olarak
ilerleyebileceğini gösteriyor. Tocco'nun bu açıdan öncü olmasının en büyük
nedeni İtalya'da elektrik fiyatlarının Avrupa'nın en yükseklerinden olması.
Ayrıca, yenilenebilir enerji üretiminin maliyeti sürekli düşüyor. Tabi bu
projeyi daha da çekici kılan, İtalyan hükümetinin bir ev, şirket ve şehir
tarafından fazladan üretilecek elektriği cazip fiyata alma garantisiydi.
Elektriğin ucuz olduğu ABD'de devlet politikası, Avrupa'daki gibi doğrudan
teşvikler yerine yenilenebilir enerjiden üretilen elektrik için standartlar
getirdi ve sonuç olarak alternatif enerjiyi teşvik etme girişimleri fazla
başarılı olamadı.
Dört rüzgâr türbiniyle (ikisi 2007'de, ikisi geçen yıl tamamlandı)
tükettiğinden yüzde 30 daha fazla elektrik üreten Tocco'nun maddi açıdan
bakıldığında enerjiye bağımlılığı ortadan kalkmış durumda. Yeşil enerji üretimi,
geçen sene kasabaya 170 bin euro kazandırdı. Kazanılan para okulun depreme
dayanıklı hale getirilmesi ve sokak temizliği bütçesinin 3 katına çıkarılması
için kullanıldı. Aslında sürekli rüzgârın estiği dağlar arasında bir vadide
bulunan Tocco, baştan şanslıydı. 1989'da Avrupa Birliği destekli bir rüzgâr
enerjisi projesi için seçilmişti. Kurulan iki verimsiz türbin 10 yıl boyunca
çalıştı ancak kasabanın elektrik ihtiyacının 4'te birini karşıladı. Kasaba
sakinleri bunlara "gürültü kirliliği" adını takmıştı. Ancak birkaç yıl önce
azalan bütçe, sessiz türbinlerin geliştirilmesi ve teknolojik ilerleme,
belediyenin rüzgâr enerjisine bir şans daha tanınmasına yol açtı. Kasabanın kot
pantolon giyen popüler başkanı Riziero Zaccagnini, "Ne
yaptığımızı ve bunları nereye koyacağımızı biliyorduk" diyor.
Rüzgâr türbinleri kontrat usulü özel bir firma tarafından
işletiliyor. Bu hem ABD'de hem de Avrupa'da yaygın bir işletme tarzı. Tocco,
yenilenebilir enerji alanındaki çabalarından ötürü uluslararası çevre
gruplarından ödüller aldı. Ancak Belediye Başkanı Zaccagnini, ödüllerin pek de
bir şey ifade etmediğini söylüyor. "Dışarıdan bol bol övgü aldık. Ancak kasaba
halkının önemsediği şey yoldaki çukurların kapatılmasına yetecek paramızın
olması" diyor.