Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik’te değişiklik yapmak üzere düğmeye bastı. Düşünülen bu değişiklikle EPDK rüzgar enerjisinde yerli teşviği kaldırarak sanayicinin en büyük hayali olan ucuz enerjinin de önünü kapıyor. (Taslak dün EPDK’nın resmi sitesinde yayımlandı)
3 Aralık’ta yürürlüğe giren ‘Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik’ rüzgâr enerjisinde yerli üreticinin önünü açan bir maddeye de imza attığı için yerli sanayiciye umut olmuştu. Türk Sanayinin en büyük girdisi enerjinin ucuzlaması planlanan yeni düzenlemeyle engellenmiş oluyor. Uluslar arası piyasada rekabet gücüne kavuşan yerli sanayicinin sevinci kısa sürdü. EPDK 3 Aralık’ta yürürlüğe giren yönetmelikten vazgeçerek yerli teşviği kaldırıp fiyatları düşürünce yönetmeliğe göre bağlantı yapan sanayici zor durumda kaldı.
Enerji Bakanlığı, TBMM'de 2007'de çıkarılan bir kanunla, kurulu gücü 500 kilovatın altında olan rüzgâr enerjisi elektrik üretim tesisleri için lisans alma ve şirket kurma mecburiyetini kaldırmıştı. Kanunla ilgili Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından hazırlanan ‘Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik 3 Aralık 2010 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Türk sanayiciler, yatırımcılar ve elektrik girdisini aşağıya çekmeyi planlayan tüm üreticiler usul ve esaslarla ilgili düzenlemeyi beklerken EPDK’ nın internet sitesinde yapılan açıklamaya göre bu kanun da yürürlükten kaldırıldı.
Yerli sanayiye köstek
Sanayicinin en büyük maliyet kalemlerinden biri elektrik giderleri. 3 Aralık tarihinde çıkarılan yönetmelik ile pek çok sanayici kendi elektriğini yerli imkanlar kullanarak, ucuza üretmek için yatırıma başladı. Bu yatırımlar tamamlandığında, elde edilecek ucuz enerji ile Türk Sanayisinin rekabet gücü ciddi anlamda artacaktı. Yeni yönetmelik ile bu durum sekteye uğradı. Özellikle taslakta yer alan Madde 4 fıkra 4 ve madde 18 fıkra 2a ile saatlik bazda kıstası getirildi. Böylece resmen olmasa da fiilen yatırımların önü kapatılıyor. Eklenen maddelerle yatırımcı ürettiği elektriği dağıtım firmalarına hibe etmek zorunda kalacak. Kısıtlamalar nedeniyle sanayici küçük üretim yapan rüzgâr türbinlerine mahkum ediliyor ve bu sayede yatırımdan vazgeçmesi isteniyor.
Eski yönetmelik ile sanayici yerli türbin kullanarak ürettiği elektriği dağıtım firmasından aldığı elektrik fiyatına satabilecekken yeni yönetmelikle bu durum değişiyor. Örneğin yatırımcı kullandığı, tükettiği elektriğe 20 kuruş bedel öderken yeni yönetmelikle kullandığı zaman 20 kuruş ödüyor ama ürettiği elektriği satarken 7,3 DolarCent (11,5 kuruştan) satabiliyor. Dağıtım firması 11.5 kuruştan aldığı aynı elektriği 20 kuruştan başkasına satıyor. Özet olarak yatırımı Türk sanayicisi yapıyor, kazanan hiçbir yatırım yapmadan dağıtım firması oluyor.
Yenilenebilir Enerji Kanununa göre yerli üretim oranı yüksek enerji üretim kaynaklarından elde edilen enerjiye verilmesi öngörülen teşvik kendi elektriğini üretmek isteyen sanayici, yatırımcı için kullandırılmıyor.
Sanayicinin kendi ihtiyacı olan elektriği üretmesi kıstlandı
3 Aralık 2010 tarihli yönetmeliğe göre 500 kW a kadar isteyen herkes yenilenebilir kaynaklardan kendi elektriğini üretebilecek ve dönemsel olarak ürettiği fazla elektriği satabilecekti. Yeni çıkartılmak istenen yönetmelik ile “Üretimlerinin en az yüzde ellisini kendi tesislerinde tüketmeleri zorunludur.” maddesi eklenerek özellikle dönemsel tüketimleri fazla olan turizm sektörü, madencilik sektörü gibi pek çok sektörün kendi enerjilerini ucuz üretme ve rekabet güçlerini arttırma şansı sona erdiriliyor.
Uzun süredir enerji sektörünün gündeminde olan yönetmeliğin çıkmasıyla birlikte Türkiye’de rüzgâr santrali yatırımlarının artması bekleniyordu.