Avize taşı ve avize üretimiyle 1990’larda efsane haline gelen Candaş Avize Sanayi ve Ticaret ltd., (Candaş Avize) aralarında Arte di Murano, Swarovski, Voltolina’nın da bulunduğu 12 küresel markanın aydınlatma distribütörü olarak hem üretime hem de pazara dönüş yaptı. Son 3 yılda cirosunu her yıl yüzde 100 artıran Candaş Avize’nin sahibi Şarık Süreka, 2009’da 10 milyon lira ciro yakaladıklarını ve Avusturyalı MK Ilumination ile kurdukları ortaklık kapsamında bu marka için de üretim yapacaklarını söylüyor. Süreka, “Proje bazlı işlerle yurt dışında da tekrar atağa kalktık. Şu anda 45 olan çalışan sayımız bu yıl 100’e çıkacak” diyor. Süreka şöyle başlıyor anlatmaya:
Beko’da ticaret öğrendi
“1946 Prizren doğumluyum. 1958’de Türkiye’ye göç ettik. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni ardından işletme İktisatı bitirdim. Beko Ticaret’e girdim. 8 yıl çalıştım. Satış müdürüyken 1979’da ayrılıp kendi işimi ‘avizeciliği’ kurdum. Beko’da elektrikli ev aletleri, dayanıklı tüketim mamülleri satıyorduk ve bütün Türkiye’yi tanıma imkanım olmuştu. Kendi işimi düşünürken de müşteri olarak bu satış ağını değerlendirmek istedim. Bu müşterilerin ‘tavanları’ boştu ve ben de o boşuğulu avizelerle doldurmayı hedefledim.”
Laleli işi büyüttü
Şarık Süreka, 1990’larda bambaşka bir pazar yakaladıklarını söylüyor. ve şöyle devam ediyor: “SSCB ve Doğu Bloku çözülmüştü. Ailece Yugoslavya bağlantımız vardı. Oraya gittik, Romanya, Bulgaristan, Rusya ve Azerbaycan derken satışlarımız patlama yaptı. Oralarda şirketler ve dağıtım teşkilatları kurduk. Kocamustafapaşa’da (Suriçi) en çok işçi çalıştıran firma olduk. 300 civarında çalışanımız vardı, ürün yetiştiremiyorduk. Ruslar masaya parayı koyup, ürünü alıyordu. Laleli dönemini iyi değerlendirdik. Kazandığmız paralarla Hadımköy’de iki arsa aldık. Biri fabrika için 12 bin metrekare, diğeri showroom ve yönetim için 16 bin metrekarelik. Ayrıca kristal üretimine de başladık. Sonra kristal üretimini Anadolu genelinde organize ettik.”
Lüks markalarla Çin’e meydan okuyoruz
Candaş Avize’nin 12 küresel markanın aydınlatma distribütörülüğünü aldığını belirten Şarık Süreka, “2006 yılına kadar durgun bir dönem yaşadık ve sonra yeniden harekete geçtik. Highlight adıyla çok büyük bir aydınlatma merkezi çıktı ortaya. Sektörde belki de Çin’den mal getirmeyen tek firmayız. Çin ürünlerine karşı da üretim yapacağız” diyor. Süreka, 2006’dan sonra proje bazlı işlerle tekrar hızlı büyümeyi başardıklarını anlatıyor ve: “Otel, villa, rezidans projeleri yaptık. 1 yıl içinde Azerbaycan’da üç önemli proje tamamladık” diyor.
55 bin Euro’luk Murano avize
Aydınlatma sektöründe 30 yılı geride bıraktıklarını belirten Şarık Süreka, Hadımköy’deki High Light aydınlatma merkezinde; Voltolina, Arte Di Murano, Antica Murrina, Salvilamp, Swarovski, Panzeri, Novoart, Asfour ve Bejorama ürünlerini satmaya başladıklarını söylüyor ve “Bizde 55 bin Euro’luk Murano avizeden, uygun fiyatlılara binlerce ürün var. Üretimden, uygulamaya süreci içinde bulunduran 13 bin metrekarelik bir aydınlatma merkezi Türkiye’de de ilk” diyor.
2001’de fabrikayı sattık
1998’de avize taşı (kristal) üretimini organize etmek için 4 milyon dolarlık teşvikli bir projeyi de hayata geçirmeye çalıştıklarını anlatan Şarık Süreka, şöyle konuşuyor: “4 milyon dolar teşvik aldık, proje Rusya mali krizine kurban gitti. Teşviği iade ettik. O dönemde avize taşına yurt dışından da çok talep vardı. Karadeniz, İç ve Doğu Anadolu’ya makineleri ve hammaddeyi veriyorduk, ürün alıp satıyorduk. Rusya’daki krizle sektörde hızla geriledi. Ardından da Çinliler piyasalara hızlı girdi. Talep yetersizliğiyle işler gerilemeye başladı. Bizden ürün alanlar Çin’e yönelmişlerdi. 2001’de fabrikayı da sattık. Çin’den ‘ürün almayacağız’ diye inat ettik.”
Avusturya için üretim başlıyor
Candaş Avize Yönetim Kurulu Üyesi Oktay Süreka, 2009 mayısnda Avusturyalı MK Ilumination ile yüzde 50’şer ortaklıkla şirket kurduklarını belirtiyor ve şu bilgileri veriyor: “MK Ilumination, 16 ülkede Led’li aydınlatmalarda yılbaşı dekorasyonları, alışveriş merkezlerine yönelik aydınlatmalarda çok iyi. Birlikte kısa sürede ciddi projeler aldık. Gordion Alışveriş Merkezi yılbaşı dekorasyonu, İstinyeparka’a yılbaşı ağacı, Espark, Pendoria, Ender Bakırköy, Town Center derken işler açıldı. Led, bina yıkama animasyon armatürleri ve ürünlerin metal aksamlarını Türkiye’de yapma düşünceleri var.”