ABD'deki emlak piyasası hâlâ krizde olabilir ama piyasanın lüks kısmı dikkat çekici bir yükselişin keyfini çıkarıyor. Bu yükseliş, aralarında Brezilya, Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerin de olduğu, dünyanın dört bir tarafından akan parayla besleniyor. Ancak gelişmekte olan ülkelerin zenginleri arasında hiçbiri Ruslar kadar bonkör değil. Emlakçılar ve avukatlar için geçen ay New York'ta düzenlenen seminerde bir grup uzman, Ruslara yapılan en büyük satışlardan bazılarını inceledi. Bunlar arasında, potaslı gübreden milyarlarca dolar kazanan Dimitri Rybolovlev ile bağlantılı vakıfların Florida ve New York'taki mülkler için harcadığı 188 milyon dolar, besteci Igor Krutoy'un Plaza Hotel'deki bir daireye ödediği 48 milyon dolar ve eski Maliye Bakanı Andrei Vavilov'un Time Warner Merkezi'ndeki bir çatı katı için verdiği 37 milyon dolar vardı.
Avukatlarla aracıların hesaplamalarına göre son dört yılda, Ruslar ve diğer eski Sovyetler Birliği vatandaşları ABD'de konut tipi emlak alımı için 1 milyar dolar değerinde anlaşmalar imzaladı. Geçen yıl Rusya'dan 84 milyar dolarlık paranın çıktığı ve Rus hükümetinin tahminine göre bu sermaye kaçışının yüzde 5 kadarının ABD'deki mülklere yatırıldığı düşünülürse, harcama çı lgınl ığı daha yeni hızlanıyor olabilir. Forbes dergisine göre Rusya ve Ukrayna'daki milyarderlerin sayısı 2009'dan beri üç kattan fazla artarak 104'e çıktı.
Emlak seminerinin düzenlenmesine yardım eden Rheem Bell & Mermelstein bürosundan avukat Edward A. Mermelstein, "Pazarın lüks kısmının şu anda bu alıcılar tarafından kontrol edildiği gerçeğini herkesin bilmesi, bu ilgiyi kesinlikle artırıyor" diyor.
Rusya'daki kamu sektörü özelleştirilmeleri ile petrol ve diğer emtiaların yüksek fiyatları sayesinde cepleri parayla dolan milyarder alıcılar, paralarının çoğunu Vladimir V. Putin hükümetinin ulaşamayacağı yerlere götürmeye hevesli. Şubat'ta, "Rusya bu döneme son vermeli" diyerek hayal kırıklığını belli eden Putin, 1990'lardaki özelleştirmeleri "adaletsiz" olarak niteledi. Birçok zengin Rus, Putin'in geçen ay yeniden başkan seçilmesi öncesinde bile ailelerini New York'a taşımak için adımlar atıyordu. Bu zenginler bazı durumlarda, devletçe onaylanan yatırımlar yapma karşılığında aldıkları EB-5 vizelerinden yararlandı. New York'taki bir emlak şirketinde aracılık yapan Rusya doğumlu Victoria Shtainer, "Bence Putin onları ölesiye korkutuyor. İşler yolunda olsaydı, bu kadar çok insan buraya gelip böyle hızlı biçimde mülk almazdı" diyor.
Birçok Rus'un, dikkat çekici rakamlar ödeyerek adlarını duyurmak istediği anlaşılıyor. Bu zenginler yüksek fiyatlı çoğu kez Jacques Grange gibi marka haline gelmiş iç mimarların yürüttüğü tadilat projelerine onlarca milyon dolar harcıyor. Ayrıca nadir sanat eserlerini topluyor ve eşi benzeri olmayan yatlar ısmarlıyor. Tahminen 9 milyar dolarlık serveti olan Rybolovlev, en büyük satışlardan ikisinde yer aldı. Onunla bağlantılı bir vakıf 2008'de, 6 bin 400 metrekarelik bir evi Donald Trump'tan 100 milyon dolara aldı. Bu, o zamana kadarki en yüksek rakamdı. 22 yaşındaki büyük kızı Ekaterina Rybolovleva ile bağlantılı bir vakıf Şubat'ta, Central Park Batı 15 adresindeki dört odalı bir çatı katını, Citigroup eski başkanı Sanford I. Weill'den 88 milyon dolara aldı. Bu, New York'taki bir daire için şimdiye kadar ödenen en büyük meblağ.
Bu satış Manhattan'daki aracıların hayal gücünü harekete geçirdi ve emlak geliştiricilerini, diğer lüks konutların fiyatlarını artırmak için cesaretlendirdi. Extell Development Company son dört ayda, New York'un en yüksek konut binası olacak 57'nci Cadde Batı 175'teki liste fiyatlarını yüzde 5 ile 15 arasında artırdı. İki katlı bir çatı dairesinin başlangıçtaki 98 milyon dolarlık satış fiyatı, şu anda 115 milyon dolara çıktı. Extell'in Başkanı Gary Barnett, Rusların yeni binadan fiyatları 25-30 milyon dolar arasında olan iki daire almak için anlaşma imzaladığını söyledi. Dediğine göre başka birkaç Rus alıcı da, "büyük fiyat indirimi" alamayınca alışverişten vazgeçmiş.
Prudential Douglas Elliman şirketinde çalışan aracı Jacky Teplitzky'ye göre, Ruslar genelde ne istediklerini biliyor (nöbetçi kapıcı hizmetinin olduğu, Central Park manzaralı modern binalar) ama en sonunda, çoğunlukla başlangıçtaki bütçelerinin iki katı para harcıyor. Rus müşterileri arasında İngiliz manken Naomi Campbell ile çıkan inşaat kralı Vladislav Doronin'in de bulunduğu Teplitzky, bazı zengin Rusların şehirde Rolls Royce'larla dolaştığını ekliyor. Komşularının dediğine göre Doronin, eski basketbol oyuncusu Shaquille O'Neal'den 2009'da 16 milyon dolara satın aldığı Miami Beach'teki evinin tadilatı i çin 20 milyon dolardan fazla para harcadı. Teplitzky, "Onlarla beraberken, kendimi bir filmdeymiş gibi hissediyorum. Bu tamamen farklı bir dünya" diyor. Aracılara göre Ruslar emlak alırken, paralarını kazandıkları hızda harcıyor gibi görünüyor. Devam eden boşanma davasında mahkemeye sunulan dosya, Rybolovlev'in varlıklarının Londra ve Singapur bankaları dâhil olmak üzere dünyanın her yerine dağıldığını gösteriyor. Doronin'in 500 milyon ile 1 milyar dolar arası değer biçilen sanat koleksiyonunda Monet, van Gogh ve Picasso'ya ait, tümü Rusya dışında olan tablolar var. Mülkleri arasında, modacı Pierre Cardin'den aldığı Paris'teki bir ev dışında, Dubai ve Cenevre'de evlerle İsviçre Gstaad'da inşa halindeki bir ev var. Doronin ve kızı, Monaco'daki büyük bir apartman dairesini paylaşıyor. Kızı Ekaterina, kendisinin ve ileride çocuklarının yararlanması için babası tarafından kurulan bir vakfı kullanarak, New York'taki daireyi peşin aldı.
ALEXEI BARRIONUEVO