Reel kesim güven endeksi eylül ayında, güvenlik endişeleri ve seçim sonrası artan siyasi belirsizlikle Aralık 2012’den beri ilk kez ekonomik faaliyetlerde kötümser görünüm anlamına gelen 100 seviyenin altına inerek 99.1 seviyesine geriledi. Ekonominin genel gidişatı hakkında kötüleşmenin son hız devam ettiği reel kesim güven endeksinin bu seviyesi, ekonomide daralmaya da işaret ediyor. Merkez Bankası verilerine göre endeks bir önceki aya göre 4.6 puan azalış gösterdi. Hürriyet Gazetesi'nin haberine göre mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi ise bir önceki aya göre 3.3 puan azalarak 99.3 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış endeksin bu seviyesi Ekim 2009’dan beri en kötü seviyeye işaret ediyor.
Tüketiciyle paralel
Reuters’e konuşan İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Reel sektör güven endeksi geçen hafta tüketici güven endeksinde görülen keskin düşüşe eşlik etti. Endekste ağustos ayında başlayan gerilemenin eylül ayında derinleşerek sürmesi yılın ikinci yarısında seçim sonrasında artan belirsizliğin etkisi ile iktisadi faaliyette beklenen ivme kaybı görüşünü destekliyor” dedi.
Tüketici güven endeksi, siyasi belirsizlik, güvenlik endişeleri ve TL’deki değer kaybı nedeniyle eylül ayında da gerilemesini sürdürerek 58.52 olarak gerçekleşti ve Ocak 2009’dan bu yana en düşük değerini aldı.
Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, “Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde mevcut mamul mal stoku miktarı endeksi artış yönünde etkilerken, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki üretim miktarı, genel gidişat, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması, gelecek üç aydaki toplam istihdam miktarı ve toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemiştir” denildi.
Reel kesim güven endeksi 2013 ve 2014 yılları boyunca 100 seviyesinin üzerinde kalırken, endeks en son Aralık 2012’de 97.9 seviyesine gerileyerek 100 seviyesinin altına inmişti. Endeksin 100’den büyük olması ekonomik faaliyetlerde iyimser; 100’den küçük olması kötümser görünüm, 100 olması ise istikrarlı görünüm olduğunu gösteriyor.
Faiz 6 yılın zirvesinde
Borsa İstanbul’un yüzde 1.74 düştüğü dün iki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 11.61’e yükseldi. Kapanış bazında bakıldığında Haziran 2009’dan bu yana en yüksek seviyesini gördü. 10 yıllık tahvilin faizi ise yüzde 10.99 oldu. Öte yandan uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Türkiye ve Endonezya’nın farklı yönlere ilerlediğini belirtti. Kurumun basın açıklamasında Türkiye’deki siyasi trendin kötüleştiği, Endonezya’da ise kademeli bir toparlanma görüldüğü belirtildi.