Raylı Sistemler Yeraltına



Yılsonuna kadar 45 kilometrelik iki metro hattının daha temelini atacak olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi, yer üstünde trafiğe neden olan raylı sistemleri de Başkan Topbaş’ın talimatıyla yeraltına alıyor. İstanbul genelinde 562 kilometrelik raylı sistem planlayan Büyükşehir Belediyesi, bu kapsamda 72 kilometrelik metro yatırımına devam ediyor. Büyükşehir, yılsonuna kadar da toplam 45 kilometrelik Üsküdar - Altunizade - Ümraniye - Taşdelen ve Bakırköy - Küçükçekmece - Avcılar - Beylikdüzü Metro Hatlarının ihalesini yaparak temelini atmayı hedefliyor.

Bu çalışmalarla geçmiş dönemde 2,5 kilometre olan yıllık ortalama metro yapım hızı, 15 kilometreye taşınmış durumda. Şu anda banliyö hatları dahil 125 kilometre olan raylı sisteme 2012 yılına kadar 125 kilometre daha ekleyerek raylı sistem ağını 250 kilometreye çıkartacaklarını belirten Başkan Kadir Topbaş, bu hedefe ulaşıldığında İstanbul’da erişim noktasında çok önemli bir mesafe alınmış olacağını kaydediyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, devam eden çalışmalarla birlikte, yer üstü yapılan raylı sistemlerin bir kısmını yeraltına alacak. Çalışmalar kapsamında İstanbul’daki üç raylı sistemin belli kısımlarının yeraltına alınması Büyükşehir Belediyesi’ne yaklaşık 900 milyon YTL’ye mal olacak. Anadolu Yakasının ilk metrosu olan 21,3 kilometrelik Kadıköy-Kartal Hattı’nın ilk etapta Kadıköy-Acıbadem arasındaki 3 bin 290 metrelik kısmı yeraltından, 18 bin 40 metrelik Acıbadem-Kartal arasındaki bölümünün de yer üstünden gitmesi planlanmıştı.

Ancak İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Nisan 2005'te hazırladığı raporda, hattın tamamının yeraltına alınması gerektiği belirtildi. Bu rapor doğrultusunda UKOME (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi), hattın tamamının yeraltına alınmasını ve metroya dönüştürülmesini kararlaştırdı. Projenin ilk etapta toplam 550 milyon dolara mal olması planlanmışken yapılan düzenlemeler ile birlikte hattın maliyeti 1 milyar 71 milyon dolara çıktı. 29 Ocak 2005’te temelinin atılmasından iki yıl sonra bitirilmesi planlanan metronun yapımı halen sürüyor.

Öte yandan, temeli 2002 yılında atılan 13,3 kilometrelik Edirnekapı-Sultançiftliği Tramvayı’nın ilk etapta tamamının yer üstünden yapılması planlanmış ve maliyeti 35 milyon dolar olarak hesaplanmıştı. Ancak, 2005 yılında yapılan yeni düzenlemeler ile birlikte yer üstünden gidecek tramvayın bölge trafiğini artıracağı anlaşılınca hattın 5,8 kilometrelik kısmının aç-kapa tünel olarak yeraltına alınmasına karar verildi. Tünel çalışmaları ve proje değişikliğinin açılışı uzatması ile birlikte hattın maliyeti de 103 milyon dolar arttı. Deneme seferleri başlayan hattın 10 Eylül’de hizmete açılması planlanıyor.

Diğer taraftan Zeytinburnu-Kabataş Tramvayı’nın 1994 yılı Mart ayında Topkapı-Zeytinburnu kısmını hizmete almıştı. Zeytinburnu-Kabataş Hattı cadde tramvayı olarak planlanmış ve hattın özellikle Zeytinburnu kısmında otomobillerle tramvayın aynı yolu kullanması ile birlikte trafik sorunu her geçen gün daha da artmıştı. Zeytinburnu Belediyesi ve İstanbul Ulaşım AŞ’nin talepleri doğrultusunda Büyükşehir Belediyesi, iki kilometrelik Topkapı-Zeytinburnu kısmını yeraltına almaya karar verdi. Çalışma için 80 milyon YTL harcanması planlanıyor. Önümüzdeki aylarda başlayacak çalışmanın finansmanı ise bölgede belediye şirketi KİPTAŞ’ın Topkapı'daki Merkez Evleri projesinin kârından karşılanacak. 1992-2006 yılları arasında tamamlanan 14 kilometrelik hattın tamamı 143 milyon YTL’ye mal olmuştu.