Etkinlik Tanıtım Metni
MUTLAK
Savaş birilerini yerinden ediyor. Bir şeyin yeri neresi? Onları yerinden eden tek şey savaş mı? Her yer değiştirme yerinden edilmek midir? Ben zamanın içerisinde varım! Konumum sabit değilse bile ben mutlağım!
Yerimden edilince anlamım değişti. Savaşta adam öldüren bir meyve bıçağıyım. Okyanustaki çöp adasıyım. Varım. Tüm gerçekliğimle varım, yerimden edilince anlamım değişti!
Limitli dünyada mutlak olana ulaşamıyorum. Ulaşmaya çalışma eylemimin bir sınırı yok. Hatta o kadar yaklaşıyorum ki "epeyce yaklaşmışım, duyuyorum" (1) mutlağa dokunamıyorum.
Limitin bitip sonsuzluğun başladığı noktayım. Diğerleri bana teğet geçiyor. Diğerleri kim bilmiyorum. Buraya ait değiller. Kendi yerlerinden gelmişler. Ben sürekli buradayım onlar da sürekli oradalar. Onlar limitsiz de ben mutlak mıyım? Yoo... Ben limitsizim de onlar mı mutlak? "Durumumuz başta ve sonda ayrı ayrıysa başta ve sonda ayrı olduğumuzdandı"(2) Zaman kadar göreceliydik.
Nedir bu mutlak?
Mutlak yani salt, kendi başına var olma durumudur yani anlık olarak statik bir terimdir. Fakat bu terimi zamana maruz bırakırsak dinamizm kazanır.(3) Örneğin benim varlığım değişmeyen bir faktörken ben bir değişkenim; değişiyor, gelişiyor, öğreniyor ve farklılaşıyorum ya da “cansız” bir şeyden örnek vermek gerekirse bir denizdeki bir taş kendisi anın içerisinde var ama dalgalar onu sürekli parçalıyor; keskin köşeleri törpüleniyor, değişiyor, o da dalgaları öğreniyor ve farklılaşıyor. Yani her şey zamanın bir anında var ve bu her şeyi mutlak yapıyor.
Peki mutlak olan yerinden edilince ne oluyor?
Bu sorunun cevabı aranırken öncelikle bir şeyin yeri neresi bunu sormak gerekiyor? Bazı şeylerin yerleri o kadar yavaş değişiyor ki biz onları sabit sanıyoruz. Bu sanma durumunda sabit olan şeyleri bir kenara bırakalım. Hareketli olanların bir yere bağımlı olabilir mi ki yerlerinden ediliyor olsunlar? “An”ın varlığıyla kabul ettiğimiz mutlaklık durumu bu hareketli şeylere “yer” kazandırıyor. Hatta sorgunun başındaki sanımızı tekrar ele alalım. Sabit olma durumu aslında gerçek değil. An, dolayısıyla da zaman var oldukça sabit yani mutlak sandığımız şeyler hareket ediyor olacak. Kıtaların bile hareket ettiğini göz önünde bulundurarak diyebiliriz ki sabit olma durumu göreceli bir durum.(4) Bulunduğumuz noktadan fark ettiğimiz çok büyük bir yer değiştirme hatta yer değiştirmeye zorlanılma var. Ukrayna-Rusya savaşı sürekli olarak birilerini yerinden ediyor. Bu yerinden ediliş bazen ülke değişimi bazen evinin bodrumunu sığınak haline getirmeyle olabiliyor ama savaş birilerini yerinden ediyor.
Sonsuz bir mutlaklıktan bahsediyorsunuz gibi, bunun bir limiti yok mu?
Limiti matematik terimi olarak ele alarak başlayalım. Limit aslında bir değere ulaşmaya çalışma durumudur. Fakat ulaşılamaz ama artık arada kalan değer çok azaldığından ulaşıldığı varsayılır. Örneğin A-B noktaları arası 10 m ise ve bir insan her seferinde kalan mesafenin yarısı kadar gidebiliyorsa 5-2.5-1.25-0.625-0.3125-0.15625-0.078125 m olarak ilerler ama asla B noktasına ulaşamaz. Aşil ve Kaplumbağa paradoksu da buna bir örnek olabilir.(5) Bizim için de limit böyle bir anlam taşıyor. Mutlaklık bizim için B noktasıdır. Ulaşamadığımız ama ulaştığımızı varsaydığımız yerdir. Sonsuzluk da bu durumda gerçekten mutlağa ulaşmak için yapılması gereken hamle sayısıdır.
Bir şeylere göre mi var oluyor mutlak olma durumu?
Mutlaklık aslında hep var. Ama izafiyet teorisi gibi yani göreceli bir durum.(6) Benim var olmam başkaları beni fark etmese bile gerçek. Başkaları fark ettiğinde ise onlara göre bir kere daha var oluyorum. Başka birisi daha beni gördüğünde bir kere daha var oluyorum. Etkileşime geçtiğim insan sayısı kadar varlık üretiyorum.
Geri dönüşüm bütün bunların neresinde?
Dünyada çok ciddi bir çöp sorunu var. Türkiye’nin 2 katı büyüklüğünde bir çöp adası bulunuyor Pasifik Okyanus’unda.(7-8) Gün içerisinde hepimiz tek kullanımlık plastikler tüketiyoruz ve çoğunlukla bizim tüketimimiz sonunda onlara ne olduklarını düşünmüyoruz. Bunun yanında devletlerin, fabrikaların yani insan ölçeğinden daha büyük etkileri olanların dünyaya verdiği zararları aktif olarak her gün deneyimliyoruz. PUPA’nın hep amacı bu tüketilmiş ürünlere 2. Bir hayat sunmaktı. Bununla başladığımız düşünce yolculuğunda fark ettik ki biz o ürünlerin ölümünü geciktiriyoruz. PUPA 5.0’da ise atölyelerin bir laboratuvar ortamına dönüşerek seçilen ürünün ileri dönüştürülerek (upcycle) kullanılması temel hedefimiz.(9) Burada da aslında ileri dönüşümün bir sonucu olarak kurgulanan işler kalıcı olmalı ki mutlak olabilsin. Mutlak kavramını zamanın varlığıyla ele aldık. Zaman içerisinde su, hava, toz, hayvan gibi çevre akışlarından etkilenerek gözle görünür bir bozunuma uğrayabilir veya uğradığı bozunum insan gözüyle anlık olarak fark edilmiyor olabilir. Fakat zamanın etkisi olmadan mutlak olamayacağından sergilenen bir ürün değil de deneyimlenen bir ürün üretilen laboratuvarlar bekliyoruz.
Ayrıntılı bilgi ve başvuru için tıklayınız
*
(1) Orhan Veli-Anlatamıyorum
(2) Turgut Uyar-Geyikli Gece
(3) www.youtube.com/watch?v=WZhHK8olgjs
(4) evrimagaci.org/kitalarin-hareket-ettigini-nereden-biliyoruz-3168
(5) www.olaganustukanitlar.com/paradoks-nedir/
(6) www.livescience.com/32216-what-is-relativity.html
(7) www.bbc.com/turkce/41912615
(8) www.hurriyet.com.tr/kelebek/hurriyet-pazar/turkiyenin-iki-kati-olan-bu-dev-ada-hic-kimsenin-ve-herkesin-41317570
(9) www.yesilodak.com/geri-donusum-recycle-ve-ileri-donusum-upcycle-nedir-ve-aralarinda-ne-fark-vardir
Ayrıca bakılabilecekler;
Elektronik-Özdemir ASAF
Ömrümüz yine geçiyor-Ali BAROKAS
Kördüğüm-Mor ve Ötesi
Garbage Worrior-Mike REYNOLDS
www.youtube.com/watch?v=E84uXAqhuWo
www.youtube.com/watch?v=fKgSs0MQ270
openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/23359
You say the ocean's rising like I give a shit
You say the whole world's ending, honey, it already did
You're not gonna slow it, Heaven knows you tried
Got it? Good, now get inside – All Eyes On Me-Bo BURNHAM