Melih Gökçek’in başkanlığındaki Anakent Belediyesi’nin kent merkezinde yaptığı onlarca üstgeçit standartlardan yoksun olması nedeniyle işlevsiz kalıyor. Yurttaşlar merdivenleri dik ve uyumsuz olan üstgeçitler yerine hızlı araç trafiğine karşın yolu kullanmayı tercih ediyor. Başkentin merkezinde yer alan pek çok üstgeçitin kullanışsız olması yayaları zor durumda bırakıyor. Kızılay ve çevresindeki üstgeçitlerin standartlara uygun yapılmaması, basamak yükseklikleri iniş ve çıkışlarda tehlike oluştururken, yurttaşlar üstgeçitleri kullanmak yerine araç trafiğinin hızlı aktığı yolları kullanmak zorunda kalıyor.
AKP’li Melih Gökçek’in 15 yıldır Anakent Belediye Başkanlığı’nı yaptığı başkentte, yayaların yoğun olduğu bölgelerde standartlara uygun ve kullanışlı bir üstgeçit bulunmuyor. Her gün milyonlarca yayanın gelip gittiği Kızılay ve yakın çevresine yapılan üstgeçitlerin kullanışsızlığı yayaları araç trafiğinin hızla aktığı yolları kullanmaya mecbur bırakıyor. Kent merkezindeki ulaşımda yayaların değil, araçların üstünlüğü ilkesiyle Kızılay’da hemen hemen her ana caddeye yapılan üstgeçitlerin işlevsizliğinin yanı sıra bakımsızlık nedeniyle her tarafları kir ve pas içinde, basamakları kırılmış durumda. Ayrıca üstgeçitlerin birçoğu yaya kaldırımlarını da işgal ediyor. Basamak yükseklikleri, korkuluklar ve kullanılan malzemeler standartlara uygun yapılmadığından iniş ve çıkışlarda tehlike oluşturuyor. Toplu taşım duraklarıyla yaya dolaşımının kesiştiği yerlerde trafik sıkışması ile ilgili sorunlar yaşanırken, bu bölgelerde toplu taşım araçlarına inip binen yayaların can güvenliği de tehlike altında bulunuyor.
Özellikle yaya yoğunluğunun olduğu Kızılay ve çevresinde yer alan
üstgeçitlerin hemen hemen hepsi merdivenlerinin uyumsuz ve dik oluşu nedeniyle
işlevsiz bir halde kentin ortasında bir demir yığını olarak duruyor. Kızılay ve
çevresinde 17 adet üstgeçit bulunuyor. Üstgeçitlerin 5 tanesi yalnızca tek bir
cadde üzerinde (Meşrutiyet Caddesi) yer alıyor. Dünyanın hiçbir kent merkezinde
bu kadar üstgeçit bulunmazken, başkentteki üstgeçitlerin işlevsizliği ise ayrı
bir sorun oluşturuyor.Kullanışsız olmaları nedeniyle üstgeçitler yayaların güvenli bir şekilde karşıdan karşıya geçmesine olanak sağlaması yerine, gençlerin oturup sohbet ettikleri birer yapı olarak kullanılıyor. Üstgeçitlerdeki merdivenlerin yükseklikleri ve dikliği özellikle yaşlı ve engelli yurttaşların merdivenleri kullanamamasına neden oluyor. Kızılay ve çevresinde yer alan üstgeçitlerin tamamından tekerlekli sandelye kullanmak zorunda kalan engelli yurttaşlar yararlanamıyor.
‘Tasarım hatalarından kaynaklanıyor’
Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Nimet Özgönül, çağdaş kent merkezlerinin yaya ağırlıklı olduğunu ve buralarda hiç üstgeçit bulunmadığını belirtti. Bu nedenle kent merkezlerinin yayalaşmadığı sürece üstgeçitlerle çözüm üretmenin mümkün olmadığını belirten Özgönül, “Yayayı oradan oraya çıkartıp indiriyorsunuz. Yaya potansiyeline baktığınızda, her yaştan insanın, yaşlı ve engelli yurttaşların, olduğu bir toplulukta böyle bir üstgeçit politikası yanlış” diye konuştu. Ankara’nın merkezindeki üstgeçitleri mimari açıdan değirlendiren Özgönül, şunları dile getirdi:
“Mimari açıdan baktığımız zaman, hangi üstgeçit olursa olsun estetik olarak kente yakışmayan, hoş olmayan bir görüntü oluşturuyor. Üstgeçitlerin mimari bir tarzının olması gerekir. Üstgeçitlerin yalnızca kavşaklarda yer alan demir yığınlarından oluşmaması gerekir. Kızılay kent merkezi ve araç ağırlıklı ulaşım politikası hızlı bir ulaşımı gündemi getiriyor. Bu nedenle kent merkezinde çok sayıda üstgeçit bulunuyor. Trafiği azaltıp ulaşımda toplu taşımı politika olarak benimsediğinizde ve yaya ağırlıklı merkezleri tasarladığınızda üstgeçitlere de gerek kalmaz.”
Kent merkezinde yer alan üstgeçitlerin insan ergonomisine uymadığı için kullanışsız olduğunu anlatan Özgönül, “Üstgeçitlerin malzemelerinin kalitesi iyi değil. Aynı zamanda tasarımı da iyi değil. Bu nedenle engellilerin, yaşlıların ve bebeklilerin bu üstgeçitleri kullanması mümkün değil. Bunların hepsi tasarım hatalarından kaynaklanıyor. Üstgeçitlerin varlıkları bir sorun, yapılış biçimleri ayrı bir sorun” dedi.
Tamamı demir yığını
Sıhhiye’de yer alan ve Atatürk Bulvarı’nı Sağlık Bakanlığı ile Abdi İpekçi Parkı’na bağlayan, diğeri de Atatürk Bulvarı ile Necatibey Caddesi üzerinde bulunan üstgeçitler ise çağdaş kente yakışmayan bir görüntü oluşturuyor. Tamamı demirden yapılan ve yayaların yollar demir bariyerlerle kapatıldığı içinde kullanmak zorunda oldukları üstgeçitlerin merdivenlerinin yüksekliği standartların çok üzerinde bulunuyor. Söz konusu üstgeçitlerin tamamen demir levhalardan yapılması yağışlı havalarda kaygan bir zeminin oluşmasına neden oluyor. Demirden yapılan üstgeçitlerin korkulukları ve tabanı oluşturan metal levhalarının pas içinde kaldığı gözleniyor. Ziya Gökalp Caddesi ve Gazi Mustafa Kemal Bulvarı üzerinde bulunan üstgeçitler ise bir beton yığını olarak kentin siluetini bozuyor. Söz konusu üstgeçitlerde yer alan aydınlatma sistemleri çalışmazken, korkulukların da paslandığı gözleniyor. Özellikle tüp şeklindeki üstgeçitler üstü kapalı olması nedeniyle yaz aylarında tam anlamıyla fırına dönüşüyor. Bu üstgeçitlerde nefes almak imkânsız hale gelirken, üstgeçit içinde yer alan dükkânlar ise bu yapıların yaya ulaşımından çok, ticari amaçla yapıldığını gözler önüne seriyor.