Finansal piyasalardaki nispi rahatlama havasının reel sektöre yansımaması çelik talebini yeniden frenleyince Erdemir bir süredir beklenen ‘indirim' adımını perşembe günü attı. Ton başına fiyatlar soğuk sacda 35, sıcak sacda 45 dolar düşürüldü.
Türkiye'nin en büyük demir çelik üreticisi Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları (Erdemir) TAŞ bir süredir beklenen adımı perşembe günü atarak ürünlerinde indirime gitti. Soğuk sacda 35 dolara kadar, sıcak sacda ise 45 dolar indirim yapan kurumun bu kararı, arz artışına talep tarafından yanıt gelmemesi nedeniyle aldığı belirtiliyor. Kararda uluslararası piyasalarda benzer sıkıntılar yaşanması ve iç piyasadaki reel talebin vergi indirimleri sonrası düşmesinin etkili olduğu düşünülüyor.
Siparişler 10 Aralık'ta sona erecek
Edinilen bilgiye göre 3 Aralık 2009 tarihinden geçerli olmak üzere ton başına yapılan indirimde Erdemir teneke/krom kaplı mamul grubunda 20 ile 30 dolar arası indirim yaptı. Bu ürün grubunda fiyatlar tonu 1200-1240 dolara çekildi. Kurum, soğuk haddelenmiş mamul grubunda ise 15-35 dolar indirime giderek fiyatları 675-695 dolar seviyelerine düşürdü. Sıcak sacda ise indirim 45 dolara kadar vardı. Ürünler bu grupta 545 dolar/tona kadar indirildi. İndirimler galvanizli ürünlere de yansıtıldı. Bu ürün grubunda 30 dolar indirim yapılarak fiyatlar 800 dolara çekildi.
Öte yandan, fiyatlarında değişiklik yapan Erdemir, dönem siparişlerinde talep teminat oranını yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltirken hazır bildirimi yapılan ürünlerinde ödeme sürelerini 7 günden 5 güne çekti. Erdemir ve İsdemir'de Ocak 2009 dönemi sipariş verme süresi ise 10 Aralık'ta sona erecek.
Arz artışına engel olunamıyor
Yapılan indirimin temel nedeninin talebin, teknik olarak durdurulamayan arz artışını karşılayamaması olduğu belirtiliyor. Çelik üretimi, kazanların soğutulmasının aşırı maliyet artışı yaratması nedeniyle niteliği gereği süreklilik arz etmek durumunda. Uluslararası çelik piyasasında da benzer sıkıntılar yaşanması Erdemir'i talebi hareketlendirme amacıyla indirime sürükleyen etkenlerden sayılıyor.
Demir Çelik Üreticileri Derneği'nden alınan bilgiye göre dünya toplam çelik üretiminde artışa engel olunamıyor. Krizin başından bu yana arz makasını daraltmaya çalışan çelik üreticileri ocak-ekim dönemlerinde üretimi kısmi olarak düşürse de geçen yıla göre üretim halen yüksek oranda seyrediyor. Ekim ayında, dünya ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına kıyasla, yüzde 13,1 oranında artışla, 99.2 milyon tondan 112.2 milyon ton seviyesine yükseldi. Bu dönemde Çin aldığı tüm önlemlere rağmen üretim artışına engel olamadı. Ekim ayında, üretimini yüzde 42,4 artışla 36.3 milyon tondan 51.7 milyon tona yükselten Çin'in haricinde, diğer büyük üretici ülkeler arasında, Ukrayna'nın üretimini yüzde 42,9, Türkiye'nin yüzde 25,5 ve Rusya'nın ise yüzde 24,2 oranında artırması, Hindistan'ın üretimindeki artışın yüzde 1,1 seviyesinde kalması ve diğer büyük üreticilerin tamamının üretimindeki gerileme eğiliminin devam etmesi dikkat çekti.
Ocak-ekim döneminde ise Çin'deki yüzde 10,5 ve Hindistan'daki yüzde 1,9 oranındaki üretim artışları haricinde, en büyük 15 üretici ülkenin tamamında üretimdeki düşüşün, azalarak da olsa devam ettiği gözlendi. Ocak-eylül döneminde, dünyanın en büyük dokuzuncu üreticisi olan Türkiye, Brezilya'nın üretimindeki hızlı iyileşmenin devam etmesi nedeniyle ocak-ekim döneminde onuncu sıraya geriledi.
ÖTV indirimlerinin bitmesi de etkili
Çelik fiyatlarındaki düşüşün bir nedeni de reel sektördeki canlanmanın yeniden yerini yatay seyre bırakması. Özellikle otomotiv ve beyaz eşya sektörlerindeki gelişmelerden yoğun olarak etkilenen demir çelik talebi Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) teşvik kapsamında indirilmesi ile bu sektörlerle paralel nefes almıştı. Ancak ÖTV indiriminin 30 Eylül tarihinde son bulmasıyla bu sektörlerdeki üretimin yeniden düşmesi demir çelik talebini de yeniden daralttı. Tüm bu gelişmeler üzerine Erdemir'in fiyatlarını indirmek durumunda kaldığı söylenirken konu ile ilgili yapılan bir diğer tespit ise finansal piyasalarda yaşanan rahatlama havasının halen reel sektöre yüzünü göstermediği yönünde.
İndirim sinyallerini Kasımda verdi
Bu haberler üzerine Erdemir de indirim yapacağı sinyallerini vermişti. Yaz aylarında çok kısa süre içinde peş peşe zamlar yapan Erdemir, kasım ayı için fiyatları liste baz fiyatlarını sabitlediğini açıklamış, kurumun bu duyurusunun indirim işareti olduğu ifade edilmişti. Şirket bu siparişlere, teslimat öncesinde gerçekleşebilecek fiyat değişikliklerini yansıtmayacağını da açıklamıştı. Erdemir bu uygulamanın devreye girmeden teslimat tarihinden önce alınan siparişlerde, fiyatlarda yapılan artışların yüzde 75'ini, indirimlerin ise yüzde 100'ünü yansıtıyordu. Diğer bir deyişle alıcı ekim ayı üretimi için eylül ayında açıklanan fiyattan sac siparişi vermiş ve fiyat teslimat tarihinden önce değişmişse, alıcı zammın yüzde 75'ini ödüyor, indirim de fiyata aynen yansıtılıyordu. Uzmanlar siparişlerde fiyatları sabitleme uygulamasının da bir indirim işareti olabileceğine dikkat çekmişlerdi. Ancak en son 10 Eylül tarihinde fiyat değişikliğine giden Erdemir 3 Aralık'a kadar fiyatlarında herhangi bir değişiklik yapmadı.