Hükümet, uluslararası petrol şirketleri ile 1 Temmuz tarihinde masaya oturmaya hazırlanıyor. Dört bakanın dün yaptığı toplantı sonrası basınla paylaşılan stratejilerden en öne çıkanı, Boğazların kapasitesinin üstünde petrol geçişlerine izin verilmeyeceği yönündeki karar oldu. Hükümet, kapasite üstü petrol geçişini engellemeye yönelik olarak petrol şirketlerine alternatif yol olarak Samsun-Ceyhan boru hattını göstermeye hazırlanıyor.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Misafirhanesi'nde kahvaltıda buluşarak, ‘Türk Boğazlarında Geçiş Güvenliği, Çevre Faktörleri ve İlgili Bakanlar Düzeyinde İstişare Toplantısı'nı yaptılar. Dört bakan toplantı sonrasında, ortak bir basın toplantısı gerçekleştirdi.
Toplantıda söz alan Bakan Davutoğlu, boğazların mevcut durumunu dört bakan olarak bütün yönleriyle ele aldıklarını söyledi. Boğazlarının Türkiye ve dünya açısından önemine dikkat çeken Davutoğlu, Türk boğazlarının trafiğini uluslararası ticareti aksatmadan ve çevreyi koruyacak şekilde düzenlenmesi gerektiğini kaydetti. Uluslararası ticareti ve enerji akışını durdurmayacak, aksine güvenli hale getirecek, Türkiye'nin çıkarlarını göz önünde bulunduracak ve boğazları çevre yönünden koruyacak bir çözüm etrafında çalışmaları yoğunlaştıracaklarını vurgulayan Davutoğlu, "Bugünkü toplantı bu anlamda hükümetimizin kararlılığını gösteren bir toplantıdır. Diplomatik her türlü tedbiri alarak bu hedeflere ulaşmaya kararlıyız" dedi.
Kapasite belli, başka şansımız yok
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, konuyla ilgili 1 Temmuz'da İstanbul'da büyük petrol şirketleriyle bir toplantı yapacaklarını belirterek, "Petrol daha fazla geçsin ama boğazların fiziki kapasitesi belli, bunu değiştirme şansımız yok" dedi. Yıldırım, boğazların fiziki yapısı, artan ham petrol sevkıyatı ve talebi dikkate alındığında, alınan teknik, idari ve emniyet tedbirleriyle daha fazla petrolün boğazlardan geçmesine imkân sağlanamayacağının açık olduğunu belirterek, "Boğazların bugünkü yapısı bu durumun sürdürülebilir bir yapı olmadığını açıkça ortaya koymuştur" dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ise boğazların petrol taşımacılığı açısından çok önemli bir geçiş noktası olduğunu söyledi. Yıldız, "Hiçbir şekilde martılarımızı petrole bulanmış bir şekilde görmek istemiyoruz. Bunun önlemini almak da tabii ki hükümetimize düşüyor" diye konuştu.
Bakanın kâbusu oldu
Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu da 3 konudan dolayı geceleri kâbus gördüğünü ifade ederek, "Birincisi, tanker geçecek de kaza mı olacak diye geceleri kâbus görüyorum. İkincisi, yangın çıkacak mı diye, üçüncüsü de sel felaketi olacak mı diye kâbus görüyorum. Geceleri telefonum yanı başımda duruyor. Bu konulardan dolayı diken üstündeyim, yani kâbus gören bir bakanım" dedi. İstanbul Boğazı'nda iki tabaka halinde iki yönlü bir akıntı olduğunu hatırlatan Eroğlu, "Bu akıntılar sebebiyle hakikaten deniz ulaşımında çok büyük riskler var" dedi. İstanbul Boğazı'nda şu ana kadar 12 tane büyük kaza meydana geldiğine dikkat çeken Eroğlu, bu kazaların çevre kirliliğine ve ekonomik kayıplara neden olduğunu anlattı. 1999 yılında Boğaz'da meydana gelen kazada 20 bin ton petrolün denize yayıldığını, 50 bin ton petrolün yanarak havayı kirlettiğini ifade eden Eroğlu, 1982'de denize 66 bin 400 ton petrol yayıldığını, 1994'teki kazada da 10 bin ton petrolün denize yayıldığını söyledi.
ALTERNATİF ÇALIK'IN SAMSUN-CEYHAN HATTI
Boğazlarda alınacak önlemlerin artırılması, Çalık Holding'e ihalesiz verilen Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı Projesi'ni alternatif olarak daha önemli kılacak. Dört bakanın katıldığı toplantıda da gündeme gelen hat ile ilgili olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, boğazlarda petrol trafiğinin rahatlatılması konusunda Burgaz-Dedeağaç ve Samsun-Ceyhan projelerinin beraber zikredilmesi gerektiğini söyledi. Bir basın mensubunun "Bu işin kökten çözümü sanki Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi gibi görünüyor" şeklindeki sözleri üzerine Yıldız "O yüzden Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı'nın stratejik olmasının altında yatan temel nedenlerden bir tanesi özellikle boğazlar meselesidir. Tek gerekçesi değildir, ama en önemli konulardan bir tanesidir. O yüzden gerek Rusya Federasyonu'nun Bulgaristan ve Yunanistan üzerinden götüreceği ham petrol boru hatları, gerekse Türkiye üzerinden geçecek olan Samsun-Ceyhan projesinin alternatif yol olarak somut şekilde ortaya konulması, 1 Temmuz'da konu edilecektir. O yüzden son derece önem verdiğimiz bir meseledir" ifadelerini kullandı.