Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ziyareti öncesinde boğazları by-pass edecek petrol hatları için hem tartışma, hem de yarış kızıştı. Trans-Trakya ve Samsun-Ceyhan hatları için üçer başvuru yapıldı.
RUSYA Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ziyareti öncesi boğazları by-pass edecek petrol hatları için yarış yaşanırken, Hürriyet ham petrol boru hattı müsaade belgesi için yapılan şirket başvurularını ele geçirdi. Enerji Bakanlığı Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne şu ana kadar altı başvuruda bulunuldu. Türkiye ile Rusya’nın ilk aşamada güzergahın Trakya’dan mı, yoksa Anadolu’dan mı geçmesi konusunda ilke anlaşmasına varmaları gerekiyor.
Rusya’nın sıcak baktığı Trans-Trakya güzergahına Thrace Development Company, Tun Oil ve Okan Tapan’ın sahibi bulunduğu Anadolu İnşaat başvurdu. Türkiye’nin yakın durduğu ve Samsun’dan başlayarak Ceyhan’la sonlanacak güzergahta ise biri farklı güzergah olmak üzere üç başvuruda bulunuldu. Çalık Enerji ve Ekinci, Samsun-Kırıkkale-Ceyhan için başvurdu. Ekinci ayrıca Samsun-Sivas-Ceyhan için talepte bulundu.
İKİ ONAY BAŞBAKANLIKTA
Trans-Trakya için başvuranlardan, içinde ABD ve Kazak şirketlerinin de bulunduğu Thrace Development’a ruhsat verilmesi için onay yazısı Bakanlar Kurulu’na sunulmak üzere Başbakanlık’a gönderildi. Ekinci’nin Samsun-Sivas-Ceyhan başvurusu da Başbakanlık’a gitti. Tüm başvuruların sene sonundan önce karara bağlanacağı bildirildi. Başvurular önce Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün yönetiminde ilgili kuruluşların da görüşleriyle değerlendirilecek. Ardından Petrol İşleri’ndeki danışma kuruluna sunulacak başvurular için olumlu sonuç ortaya çıkarsa Petrol İşleri Genel Müdürü oluruyla Enerji Bakanlığı’na gidecek. Enerji Bakanı Hilmi Güler’in onayıyla Başbakanlık’a gönderilecek başvurular için nihai karar Bakanlar Kurulu tarafından verilecek.
İki hat için de eşit sayıda başvuruda bulunulmasına karşın Rusya’nın desteklediği Kıyıköy-Saros arasındaki Trans-Trakya ile Türkiye’nin desteklediği Samsun-Kırıkkale-Ceyhan arasında da bir yarışma olacak.
STRATEJİLER ÇARPIŞACAK
Her iki hat da boğazları petrol trafiğinden kurtacak olmasına karşın Türkiye, Trans-Trakya hattının trafiği boğaz bölgesinden uzaklaştırmayacağını savunuyor. Bunun yerine Ceyhan’ı öne sürecek olan Türk tarafı, Samsun-Ankara arasında doğalgaz hattı olduğu için kamulaştırma sorunu bulunmadığı, Dörtyol-Kırıkkale arasında da halen bir hattın bulunmasının avantaj olduğu tezini işleyecek. Türkiye, bu hat seçilirse Ankara-Kırıkkale arası yapımın yeterli olduğunun altını çizecek.
Rusya ise Samsun-Kırıkkale-Ceyhan hattı borularının inç değerinin istenilen miktarda petrolü taşımaya yetmeyeceğini savunuyor. Dörtyol-Kırıkkale hattının 18 inç, Rusya’nın Bulgaristan üzerinden gerçekleştirdiği boru hattının ise 42 inç olduğunu belirten Rus tarafı, Trans-Trakya’nın gerçekleştirilmesini isteyecek.
Ceyhan petrolün başkenti olacak
TÜRKİYE’nin stratejisinde Ceyhan’ın ağırlıkta olmasının en önemli nedeni, buranın beş hattın buluştuğu bir terminal haline getirilmek istenmesine dayanıyor. Batman-Ceyhan-Kırıkkale, Bakü-Tiflis-Ceyhan, Şahdeniz ve Kerkük hattı da eklenince Ceyhan beş hattın kesiştiği nokta haline geliyor. Üretimin sona ermesinin ardından 1 milyon metrekarelik dev bir depo özelliği taşıyan Ataş’ın bölgede bulunmasının yanı sıra, petrol sektöründeki şirketlerin depo için ilk olarak Ceyhan’ı seçtiğini ve giderek sektörün o bölgeye kaydığını anlatan Enerji Bakanlığı yetkilileri, ‘Petrolün başkenti eskiden İzmit’ti. Ancak Ceyhan bu atılımlarla petrolün yeni başkenti oluyor’ değerlendirmesini yaptılar.