Amerikan Mimarlar Enstitüsü (AIA) Avrupa Birimi tarafından, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Mimarlar Odası Genel Merkezi ve Yapı-Endüstri Merkezi’nin (YEM) desteğiyle gerçekleştirilen “İstanbul: Tarih, Kültür, Mimarlık Katmanları” toplantısı, Peter Cook’un nefis sunumu ile başladı.
Avrupa, ABD ve Türkiye’den önemli mimarlık ürünlerini tanıtan “Mimarlık Platformu” sergisi ile paralel organize edilen etkinlik için, dün akşam (8 Nisan 2010) düzenlenen kokteyl ve yemek ile birlikte start verilmişti. Bu sabah erken saatlerde Yapı-Endüstri Merkezi’nde yeniden bir araya gelen yerli ve yabancı konuklar için resmi açılış ise, AIA Avrupa Birimi 2010 Başkanı Charles Croigny, Mimarlar Odası Genel Başkanı Bülend Tuna, Yapı Endüstri Merkezi Başkanı Doğan Hasol ve AIACE İstanbul 2010 Konferansı Başkanı Murat Soygeniş ’in yaptıkları konuşmalar eşliğinde gerçekleşti.
Açılış konuşmalarından ilkini yapan Charles Croigny , toplantıya katılmak için Pekin, California gibi uzak mesafeler kat ederek gelenlere teşekkür ederek, İstanbul ve güncel mimarlık üretimleri üzerine işlenen ilginç konferans programının ötesinde kent içi gezilerinde de kendileri çok enteresan anların beklediğini dile getirdi.
Mimarlar Odası adına konuklara “Hoş geldiniz” diyen Bülend Tuna ise, herkesin yeniden Türkiye’ye gelmesi için bu etkinliğin bir vesile olmasını dileğini belirtti. Tuna, Türkiye’nin mimarlık mirasını ve çağdaş mimarlık ortamını betimleyen konuşmasında, İstanbul ve Anadolu’da hakim olan yapılı çevre sorunlarına ve koruma sıkıntılarına da değindi.
Açılış için söz alan diğer bir konuşmacı, Doğan Hasol'du. Hasol, AIA Avrupa Birimi üyelerini Yapı Endüstri Merkezi’nde görmekten onur duyduklarını ifade ederek, YEM’in hizmetlerine ve özellikle de internet yayıncılığı faaliyetlerine dair kısa bir açıklama sundu. Hasol ayrıca İstanbul’un girift ve çeşitlilik içeren kentsel yapısını vurguladı.
Son açılış konuşması için kürsüye gelen Murat Soygeniş ise, gruba ev sahipliği yapıyor olmaktan duyduğu gururu gizlemedi. Soygeniş, toplantı programı boyunca işlenecek farklı konu başlıklarını sıralayarak, çağdaş metropoller ve konutlaşma gibi günümüz kentlerinin dinamiklerini ortaya koyacak sunumlara odaklanılacağını belirtti.
Açılış konuşmalarının ardından sözü alan toplantı maratonunun merakla beklenen ismi Sir Peter Cook, son derece keyifli, esprili ve kelime oyunları ile dolu konuşması sırasında mimarlığa, yapılı çevreye ve mimarlık eğitimine yönelik yaklaşımının inceliklerini 40 seneyi aşan kariyerinden seçtiği örnekler eşliğinde paylaştı.
Cook, son 30 ay içerisindeki ikinci İstanbul ziyaretini yaptığını dile getirerek başladığı konuşmasında, Türkiye’deki kentsel ortamın sorunlarının Batı Avrupa ülkelerinde yaşanan sıkıntılardan farklı olmadığını ifade etti.
Cook’un sunumu sırasında tartışmaya açtığı kavramlardan ilki “spooky” (tüyler ürpertici) idi. 1987 yılında Batı Berlin’de gördükleri ve yaşadıkları üzerine irdelemeye başladığı bu kavrayışı, tekinsiz, iç karartıcı, korkutucu ve mide bulandırıcı her şeyi kapsayan bir paket olarak gördüğünü ve o paketi kurcalamaktan keyif aldığını belirten Cook, “ürkütücü” olanın bazen rasyonalize edilmeye çalışıldığını, ancak aslında metamorfik mimarlık için çok fazla olanak sunduğunu vurguladı.
Sir Peter Cook’un konuşması sırasında didiştiği bir diğer kavram, “slither” (kayarak ilerlemek) idi. Yine 1980’lerde Viyana’da gerçekleştirdiği bir konsept projesini örneklendirerek başlayan Cook, “Bazen projelerinizi yıllarca cebinizde bekletirsiniz. Ta ki onları ‘çıkarmak’ (slither) için doğru fırsatı yakalayıncaya kadar…” diyerek bir yarışma kapsamında İtalya, Verbania’da konumlanmak üzere tasarladığı tiyatro yapısına geçti. Bu yapının planimetrisinde oldukça etkili olan “kayarak ilerlemek” eylemini bir kez daha vurgulayan Cook, projelerine yansıyan bu “çevresini sarmalama” (slither) geleneğinin İngiliz bahçelerinden geliyor olabileceğini de ekledi.
“İstanbul: Tarih, Kültür, Mimarlık Katmanları” toplantı ve gezi programı ve “Architecture Platform” sergisi, 12 Nisan’a kadar sürecek.