Alışveriş merkezlerinde genel gider ve reklam masrafı altında metrekare başına 5-17 dolar arasında değişen aylık ve yıllık ücret alınması, bir taraftan piyasalardaki durgunlukla mücadele etmeye çalışan markaları harekete geçirdi. Tescilli Markalar Derneği’ne (TMD) üye markalar, konunun çözümü ve gündeme gelmesi için dernekten yardım istedi. TMD bünyesinde aidatlarla ilgili komisyon oluşturuldu. Üyeler, metrekare başına alınan 5-17 dolar genel gider bedellerinin yüksekliğinden ve bu giderlerin nereye harcandığını bilmemekten yakınıyor.
TMD yönetimi, üyelerle biraraya gelip, konuyla ilgili yapılabilecekleri masaya yatırırken haftasonu düzenledikleri toplantıda da, alışveriş merkezlerine ödenen bu paraların nereye harcandığına dair ayrıntıların daha şeffaf hale getirilmesi için yapılması gerekenler üzerinde duruldu.
TMD Başkanı Selçuk Güzenge, “Genel giderler adı altında gelen ve metrekare başına 17 dolara çıkan rakamlar var. Biz bu konuda bir standart yaratılmasını ve verdiğimiz paranın nereye gittiğini bilmek istiyoruz” dedi.
Genel gider konusunda muzdarip olanlardan biri de Diesel’in Türkiye temsilciliğini yapan Özlenir Giyim Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Özlenir. Alışveriş merkezlerinde alınan aylık genel giderlerin neredeyse ’kira’ haline geldiğini vurgulayan Özlenir, “100 metrekare mağazası olan ayda sadece 1500 doları genel gidere öder durumda. Bu nerdeyse bir plazadaki ofis kirası” diye konuştu.
Oral: İmza atmadan tavrınızı belirleyin
AMDP Başkanı Nuşin Oral, perakendecilerin aidat isyanının gündeme geldiğini ve genel giderlerin aşağı çekilmesi için ne yapılabileceği konusunda görüşmelerin devam ettiğini açıkladı. Alışveriş merkezlerinin özellikle yeni açıldıkları ve pazarlama ile tanıtıma en çok ihtiyaç duydukları dönemde yüksek genel gider alabildiklerini vurgulayan Oral, kiracılara da “sözleşme yapmadan genel gider konusunda tavrınızı belirleyin” uyarısında bulundu. Oral, baştan imza atıldıktan sonra bundan dönmenin çok zor olduğunu söyledi.
Kurdaki düşüş maliyet getirdi
Döviz kurlarındaki düşüşten sonra alışveriş merkezlerindeki aidat giderlerinin göze batmaya başladığını belirten Olivium Genel Müdürü Murat İzci, “Bir alışveriş merkezindeki ortak alan gideri denilen; temizlik, ortak aydınlatma, güvenlik hepsi bunun içine giriyor. Alışveriş merkezlerinin bazılarında ısıtma ve soğutma da ortak alan gideri olarak kabul ediliyor. Giderlerin hepsi YTL. Kiracılardan aidat genellikle dolar olarak alınıyor. Son zamanlarda dolar kurunda yaşanan düşüş alışveriş merkezlerinin maliyetini çok artırdı. 4 yıl önce alışveriş merkezlerinde metrekareyi 5 dolarla yönetirken şu anda 11.5 doların altına düşemiyorum” diye konuştu.
Alışveriş merkezlerinde ortak alan giderleri olduğu gibi ortak alan gelirleri de bulunduğunu anlatan İzci, “Otopark, stand, kiosk, depo gelirleri gibi ortak gelirler var. Bazı alışveriş merkezleri bunu dahil etmiyor. Markaların feryadının altında da bu yatıyor” açıklamasını yaptı.