İnşaat sektöründeki durgunluğa bağlı olarak geçen yıl yüzde 30 küçülen pencere sektörü, kriz yüzünden 2009'da da durgunluğu aşamıyor. Sektörde küçük ve orta ölçekli üreticiler ayakta kalmakta zorlanırken, kriz öncesi üretim yapan 70'e yakın firmadan 15'inin iflas ettiği belirtiliyor.
Avrupa'nın ikinci büyük pencere üreticisi durumunda olan Türkiye'de pencere sektörü, gayrimenkul sektörünün durgunluğa girmesi nedeniyle iki yıldır zor günler yaşıyor. 2007'de 22 milyon adetlik pencere üreten ve 3 milyonu aşkın konuta pencere takan sektör, 2008'de ise yüzde 30 küçülmeyle 15 milyon adet pencere üreterek 2 milyon konuta pencere taktı. Üretiminin yüzde 30'unu da ihraç eden 2 milyar dolar büyüklüğündeki sektörde, ihracatın da gerilemesi sonucu iflasların arttığı belirtiliyor. Yaklaşık 150 bin kişiyi istihdam eden sektöre ürün satan profil üreticilerinin yanı sıra, makine üreticileri, pencere aksesuarı üreticileri, yapı kimyasalları üreticileri, toptancı ve perakendeci gibi çok sayıda yan işletme de daralmadan etkileniyor.
Batan şirketlerin sektörün yüzde 20-25'ini oluşturduğunu kaydeden Erpen Marmara Bölge Müdürü Yakup Önal, "Pencere sektöründe krizle birlikte en büyük üreticilerin dahi satışları yüzde 20 azaldı. Biz de ancak batan şirketlerin pazar paylarını kaparak satışlarımızı tekrar 2008 seviyesine getiriyoruz. 2009 yılı boyunca bu daralma sürerse, sektörde büyük şirketler de iflaslarını isteyebilir" diye konuştu.
İş olsa da para yok
Plastik Pencere Üreticileri Kalite Birliği (PÜKAB) Başkanı İlker Teoman, inşaat sektöründeki durgunlukla birlikte müteahhitler tarafından ödemeleri geciktirilen ve hatta yapılmayan sektörün, son süreçte bankaların da olumsuz tutumu yüzünden can çekişmeye başladığını söylüyor. Sayıları 10-12 bin olarak tahmin edilen pencere üretim atölyelerinin genelde akrabalar tarafından işletildiğini ve bu işletmelerin aile dayanışmasıyla ayakta kalmaya çalıştığını dile getiren Teoman, ancak binlerce bayiinin iş yapamaz veya iş yapsa da para kazanamaz durumda olduğunu belirtti.
Sektörde çok uzun vadeli ödemelerin oluşmaya başladığını aktaran Teoman, "Aşırı şekilde çek ve senet kullanılmaya başlandı. Neredeyse yıllık vadeler oluşuyor. Sektör eli kolu bağlı bunların geri dönüşünü bekliyor. İflas etmeyen küçük profil üreticileri de çoğu gün işçisine izin verip bekliyor. Maalesef bankalarımız da pencere üreticilerini ve yan sanayisini yarı yolda bıraktı, günü gelmemiş çeklerini tahsil ederek bizleri zor duruma soktu. 200 bin kişi çalıştırmasına rağmen bir odası bile bulunmayan sektör bazı girişimler bekliyordu. Artık seçimler de bitti, hükümetin ekonomiye önem vermesi gerekiyor" dedi.
Afrika ve Ortadoğu can simidi
Sektörde ihracat ayakları güçlü olan büyük üreticilerin Amerika, Avrupa ve Rusya pazarlarına satışları ise krizle birlikte tamamen durmuş durumda. Bugüne kadar üretiminin yüzde 35'ini ihraç eden Kompen, krizin etkisiyle Avrupa ve Rusya'daki satışlar sıfıra yaklaşınca yeni pazar arayışına çıktı. Kompen Genel Müdürü Erdal Küçükşehir, "Biz de farklı kıtalara yöneldik ve kısa sürede hızlı yol aldık. Libya, Tunus, Fas, Irak, Suriye'ye satışlarımız başladı. Savaşlarla yıkılmış ülkeler olan Gürcistan ve Afganistan'a, hatta Ermenistan'a bile satış yapıyoruz" dedi.
İç pazarda kampanyalar kurtarıcı
İç pazarda ayakta kalmak isteyen firmalar kampanyalara yöneliyor. Pazardaki daralmayı aşmak için yoğun çalıştıklarını belirten Egepen Satış ve Pazarlama Müdürü Tamer Özen, satışları artırmak için müşterilere yüzde 20'lere varan indirimler sunduklarını ifade etti. Peşin fiyatına yaptıkları taksitli satışların süresini 15 aya kadar çıkardıklarını ifade eden Özen, krize rağmen 2009 yılını küçülmeden kapatmaya çalışacaklarını belirtti.