‘Pasif Ev’lerde öncelikle bina dış kabuğunda çok iyi bir ısı yalıtımı gerekirken, güneye bakan cephe, kompakt bir bina kılıfı ve hava sızdırmazlığı da şart.
Enerji verimliliğinin öneminin gitgide arttığı günümüzde, Türkiye’de hâlâ binaların yüzde 90’ında ısı yalıtımı bile yokken Avrupa, ‘Pasif Ev’ uygulamasıyla enerji tüketimini 20 kat azaltıyor. ‘Pasif Ev’ enerji tasarrufu yüksek, konforlu, ekonomik ve çevreye duyarlı bir yapı standardı anlamına geliyor ancak her ne kadar ‘Pasif Ev’ olarak adlandırılsa da ofis, hastane, okul gibi binalar için de kullanılıyor.
‘Pasif Ev’ standartlarının binanın ısıtma ve soğutma enerjisi tüketiminin her biri için yılda metrekare başına 15 kWh’in altında kalmayı hedefleyen yalıtım sistemi ve ısıtma donanımı kullanılmasını zorunlu kıldığını belirten Dow Bina Çözümleri Başkanı Durmuş Topçu, “Uygulama için öncelikle binaların güneş ışığını doğru kullanacak konumda dizayn edilmesi gerekiyor. Türkiye’de cephelerin güneye yönlendirilmesiyle güneşten kazanç sağlamak mümkün” dedi.
Bina dış kabuğunda mutlaka iyi bir ısı yalıtımı sistemi uygulanması gerektiğinin altını çizen Topçu, iyi bir yalıtım, kompakt bir bina kılıfı ve hava sızdırmazlığının sağlanmasının ‘Pasif Ev’lerin olmazsa olmaz koşulları arasında yer aldığını söyledi.
Metrekaresi 25 avro
Topçu’ya göre, ‘Pasif Ev’ için tasarım aşamasından başlanacaksa eğer, yapıda ısı kayıp ve kazançlarını dikkate alan, gün ışığından maksimum faydalanan, enerji verimliliği yüksek tesisatlar kullanılan, dış cephe, çatı ve temel ısı yalıtımları kesintisiz yapılmış bir bina çözümü gerekiyor. Ancak yaşanılan bir binayı da ‘Pasif Ev’e dönüştürmek mümkün. Bunun için sadece uygun kalınlıkta yüksek performanslı ısı yalıtım ürünleri artırarak çözülebilecek projeler olabileceği gibi, ısıtma, soğutma sistemlerinin yenilenmesiyle de bina ‘Pasif Ev’e dönüştürülebilir. Topçu’nun verdiği bilgiye göre, bunun için sadece ısı yalıtımı düşünüldüğünde cephelerde metrekare başına yaklaşık 25 avro yatırımla yapı cepheleri ‘Pasif Ev’ standartlarına göre yenilenebilirken, yapılan yatırım beş yılda kendini amorti ediyor.
Bu tip evlerde aylık enerji tüketiminin ailelerin yaşadığı evler için 10-25 avro arasında olduğunu kaydeden Topçu, bu yüksek verimliliğin sürekli artan enerji fiyatlarından etkilenmeden yaşama imkânı sağladığını ifade etti.
Bu nedenle süper ısı yalıtımlı bu binaların hızlanan bir eğilimle kabul göreceğinin altını çizen Durmuş Topçu, “Ayrıca enerji tüketimindeki bu azalma karbon emisyonlarında da yüzde 95’e varan düşüş sağlıyor. ‘Pasif Ev’ler yalıtımı şartnamelere göre yapılmış bir müstakil evden yılda 3 ton daha az karbondioksit yayıyor” açıklamasında bulundu.
‘Uygulamaya geçeceğiz’
Türkiye’nin ısınmak için çok daha soğuk bir iklime sahip olan Almanya’nın 10 katı kadar enerji tükettiğinin altını çizen Durmuş Topçu, şunları söyledi:
“Türkiye’de yalıtımsız binaların metrekare başına enerji tüketimi 300-350 kwh arasında, Almanya’da ise hedeflenen ortalama enerji tüketimi 30-60 kwh. Teknolojik olarak minimum enerji tüketmek söz konusu ve mümkünken ülkemizdeki yalıtımsız konutlarda ‘Pasif Ev’e göre 20 kat daha fazla enerji harcanıyor. Aslında bırakın ‘Pasif Ev’lere geçmeyi biz hâlâ yalıtımsızlık sorunumuzu bile çözemedik. Türkiye ‘Pasif Ev’leri rahatlıkla uygulayabilecek bir iklime ve şartlara sahip. Ancak Türkiye’de ne yazık ki, henüz bu uygulamalara rastlamak mümkün olmuyor. Bu konuda bilinçlendirme çalışmalarımız sürüyor ve önümüzdeki dönemde uygulamaya da geçmeyi hedefliyoruz.”
Türkiye’de ısı yalıtımı pazarının büyüklüğünün 2009 yılı sonu rakamlarıyla yaklaşık 7 milyon metreküp civarında olduğunu dile getiren Durmuş Topçu, bu miktarın tahminen 4-5 milyon metreküpü yani yüzde 65’inin konutlarda, yüzde 35’inin ise diğer binalarda kullanıldığını kaydetti.
Ayrıca son beş yılda hızla artan enerji maliyetleri ve tasarruf bilinciyle faturalarda etkisi hemen hissedilen ve ‘mantolama’ olarak adlandırılan dış cephe ısı yalıtım uygulamasıyla mevcut binalarda da yaklaşık olarak 1 milyon metreküp hacme ulaşıldı. Topçu, “Bu rakamlara baktığımızda, son yıllarda hızlı bir yükseliş olduğunu söyleyebiliriz ama maalesef çok yetersiz... Bugün Türkiye’deki binaların yüzde 90’ı hâlâ yalıtımsız. Yani 15 milyon yalıtımsız konut var” diye konuştu.
‘Pasif Ev’de lider Almanya
‘Pasif Ev’ standardının ilk 1988’de Almanya’da hazırlandığını belirten Durmuş Topçu, şöyle devam etti: “İlk ‘Pasif Ev’ 1990 yılında Almanya/Darmstadt’da inşa edildi. 1996’da ise bu standardı teşvik ve kontrol etmek amacıyla Pasif Ev Enstitüsü kuruldu. Almanya bugün de ‘Pasif Ev’ de lider. Dünyada 17 bin civarında sertifikalı ‘Pasif Ev’ bulunuyor, bunların 12 bini Almanya’da. Frankfurt Belediyesi de bundan sonra yapılacak tüm kamu binalarını ‘Pasif Ev’ olarak inşa etme kararı aldı. Ayrıca AB ülkeleri 2019 yılından itibaren, inşa edilecek olan tüm binaları ‘Pasif Ev’ olarak yapmak üzere anlaşma sağladı.