1990'larda oyun sahalarındaki aletlerin aşırı tehlikeli
olduğu düşünülünce, ABD şehir parklarındaki tahterevalliler ve yüksek
kaydıraklar kaldırıldı. Araştırmacılar şimdi, güvenliğe öncelik veren oyun
sahalarının değerini sorguluyor. Durumu eleştirenlere göre bu oyun sahaları,
çocukları sonuçta kırık bir kemikten daha kötü kaygılar ve korkularla yüz yüze
bırakıp duygusal gelişimi engelleyebilir. Norveç Kraliçe Maud Üniversitesi
psikoloji profesörü Ellen Sandseter, "Çocukların oyun sahasında
tehlikelerle karşılaşıp korkularını yenmesi gerek. Asılma çubukları ve yüksek
kaydıraklar harika. İyice sıkıcı hale gelen oyun sahalarındaki bu aletler,
çocuklara yükselti ve yüksek hız sayesinde hâlâ heyecanlı deneyimler yaşatan
birkaç öğe arasında" diyor. Norveç, İngiltere ve Avustralya'daki oyun
sahalarında çocukları gözlemleyen Dr. Sandseter, 6 tehlike faktörü belirledi:
yükseklik, hız, tehlikeli aletler, tehlikeli unsurlar, itişip kakışma ve
yetişkinlerin gözetiminden uzaklaşma. Bunların en yaygını, yükseklik. Dr.
Sandseter "Çocukların bu meydan okumalarla erken yaşta karşılaşmasına izin
vermek en iyisi. Böylece yıllar içinde oynayıp bunlarla baş etmeyi öğrenirler"
diyor. Oyun sahalarındaki en yaygın yaralanma nedeni düşme. Ama bunlar nadiren
kalıcı hasar yaratıyor. Araştırmalara göre, 9 yaşından önce düşerek yaralanan
bir çocuğun ergenlik döneminde yükseklik korkusu olması daha düşük bir olasılık.
Dr. Sandseter ile meslektaşı Leif Kennair'e göre çocuklar,
yetişkinlerin fobilerini yenmesi için terapistlerce geliştirilen yöntemlerin
aynısını kullanıyor. İkili, "Tehlikeli oyunlar, kaygıya yönelik etkili bilişsel
davranış tedavilerine benziyor" diyor. Gençlerin yüksekliği keşfetmekten aldığı
zevk evrimsel uyumla ilgisizmiş gibi görünse de (doğal ayıklama, üreme şansını
yakalamadan önce ölüm tehlikesini göze alan çocukları niçin tercih etsin ki?),
korkuyu yenmenin ve yeterlilik duygusu geliştirmenin yararı tehlikelerden fazla
gibi görünüyor. Psikologlar, "Çocukların çoğunlukla zararsız olan
yaralanmalardan hasar göreceğine dair korkumuzun, sonuçta onları daha korkak
yapabileceğini ve duygusal bozuklukları artırabileceğini öne sürüyoruz" diyor.
Eski aletler ebeveynlerin kaygıları, yeni güvenlik standartları ve dava
korkusu nedeniyle oyun sahalarından kaldırıldı. Ama "daha güvenli" aletlerin
değerini sorgulayanlar var. "Oyun sahalarındaki güvenlik önlemlerinin riskleri
azalttığına dair açık bir kanıt yok" diyen Londra Middlesex Üniversitesi risk
yönetimi profesörü David Ball'a göre, aslında İngiltere ve
Avustralya'daki yeni aletler bazı yaralanma risklerini artırıyor. Ball,
"Çocuklar ve ebeveynler gerçekte olduğundan daha güvenli bir yerde
bulunduklarını düşününce daha çok risk alır. Dahası, oyun sahaları küçük
çocukların güvenliği düşünülerek tasarlandığı için büyük çocukların buralarda
sağlıklı alıştırmalar yapma hevesi kırılıyor. Bu yüzden daha tehlikeli yerlerde
oynayabiliyorlar" diyor.
New York'un parklarından sorumlu Adrian Benepe, son dönemde
aşırı güvenli aletlere göre daha yaratıcı seçenekler çıktığını söylüyor. Benepe
"Yükseklik sınırlamaları nedeniyle kimse eski tip asılma çubukları koymasa da,
çocuklar daha ufak tırmanma duvarlarına, ip ağlarına ve suni kayalara çıkabilir"
diyor. Yine de, New York'un Fort Tryon Parkı'nda 1990'larda pek kullanılmayan
oyuncak merdivene tırmanan 10 yaşındaki Güney Bronxlu Nayelis
Serrano'nun keşfettiği üzere, bazen yerden üç metre yükseğe çıkmak
gibisi yok. Serrano "Başta korktum. Ama annem denemezsem bunu yapıp
yapamayacağımı asla bilemeyeceğimi söyledi. Ben de şansımı deneyip tırmandım. En
üste çıkınca kendimle çok gurur duydum" diyor. Ona destek veren annesi Orkidia
Rojas, "Bu eğlenceli. Niye olmasın ki? Biliyorum biraz tehlikeli, ama sadece
tehlikeyi düşünürseniz hayatta asla ilerleyemezsiniz" diyor.