Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Yönetim Kurulu Başkanı
Ali Ekber Çakar, gerekli olan altyapı, bakım, yenileme
çalışmaları eşliğinde eski hatlarda ''sürat demiryolu''
projelerine yönelinmesi, yeni altyapı ve yüksek standartlı yeni hat
yapımına dayanmayan ''hızlı/hızlandırılmış tren'' projelerinin
durdurulması gerektiğini kaydetti.
Çakar, Pamukova'daki tren kazasının 6. yıldönümü nedeniyle,
''Ulaşımda Demiryolu Gerçeği Oda Raporu''nda da dile getirilen
tespitler çerçevesinde yaptığı yazılı açıklamada, ''Türkiye'nin bir 'imaj'
politikasının ürünü olan yüksek hızlı trene değil, son 60 yılda demiryolu ulaşım
ağının geliştirilmemesi, demiryolu yolcu ve yük taşımacılığı alanlarındaki aşırı
gerileme ve bu durumun nasıl aşılacağına odaklanması'' gerektiği görüşünü dile
getirdi.
Sürat Demiryolu Proje'sinin 1975'te yatırım programına alınmasıyla başlayan
''hız'' öyküsünün yapılan yatırımları ve hazırlıkları göz ardı eden ani
kararlarla kaosa dönüştüğünü savunan Çakar, 22 Temmuz 2004'te Haydarpaşa-Ankara
seferini yapan ''hızlandırılmış tren''in Sakarya'nın Pamukova ilçesinde raydan
çıkarak devrilmesi sonucu 41 kişinin öldüğünü, 81 kişinin yaralandığını, bu olay
üzerine ''hızlandırılmış tren'' ve demiryolu politikalarının kamuoyu nezdinde
daha tartışılır olduğunu kaydetti.
Demiryollarının 1950'lerden itibaren karayolu ağırlıklı ulaşım politikaları
lehine ikinci plana atıldığını belirten Çakar, ''60 yılda yalnızca bin 981
kilometre demiryolu demiryolu yapıldığını'' ifade etti.
Uluslararası demiryolu istatistiklerine göre, Türkiye'nin 24 Avrupa ülkesi
arasında demiryolu ile yolcu taşımada yüzde 1,9 oranı ile sonuncu, yük taşımada
sondan 9. olduğunu belirten Çakar, şunları kaydetti:
''Diğer ülkelere kıyasla Türkiye hat uzunluğunda geride olmasına rağmen
kazalarda açık ara ile öndedir. Diğer ülkelerde yok denecek kadar az olan
altyapı ve teknik sorunlar ülkemizde kazaların başlıca nedenini oluşturmaktadır.
Örneğin çarpışmalar, deraymanlar ve diğer kazalar olarak nitelendirilen kazalar
kategorisinde, 2007 yılında Türkiye toplam 157 kaza ile Avrupa birincisidir.
Demiryolu araçlarının raydan çıkması anlamına gelen deraymanlara bağlı 89 kaza
ile Türkiye yine birinci sıradadır. Çarpışmalara bağlı kazalarda dördüncü
sırada, diğer kazalarda ise birinci sıradadır. Toplam kaza sayısında da ülkemiz
394 kazayla ilk sırada yer almaktadır.''
''Demiryolu ve TCDD Kanun Taslakları geri çekilmeli''
Doğru bir demiryolu politikasının, hat kapasitesi, arazi, maliyet, kullanım
ömrü, güvenlik, enerji tüketimi ve enerji verimliliği, petrole bağlı olmaması,
çevre gibi temel unsurlara ve kamusal hizmet perspektifine dayandırılması
gerektiğini ifade eden Çakar, şu önerilerde bulundu:
''Mutlaka ciddi bir 'Ulaştırma Ana Planı' yapılmalı, bu plan kapsamında,
demiryolu, denizyolu, havayolu ve karayolu için ayrı ayrı Ana Planlar
hazırlanmalı. Tüm ulaşım modları arasında uyum sağlanarak yük ve yolcu taşımada
ağırlık demiryolu taşımacılığına verilmeli, demiryolu taşımacılık oranları
planlı olarak artırılmalı. Ulaştırmanın bütünü ve demiryollarında altyapı, araç,
arazi, tesis, işletme ve taşınmazlara yönelik bütün özelleştirmeler ve
belediyeler ile üçüncü şahıslara devirler durdurulmalı. Gerekli olan altyapı,
bakım, yenileme çalışmaları eşliğinde eski hatlarda 'sürat demiryolu'
projelerine yönelinmeli, yeni altyapı ve yüksek standartlı yeni hat yapımına
dayanmayan 'hızlı/hızlandırılmış tren' projeleri durdurulmalı, meslek odaları,
sendikalar, uzmanlar, bilim insanları ve üniversitelerin görüş ve uyarıları
mutlaka dikkate alınmalı.
Demiryolu ve TCDD Kanun Taslakları geri çekilmeli.
Demiryolu modlardaki atıl kapasitelerin değerlendirilmesi için işletme
iyileştirmeleri yapılmalı, demiryolu hatları ciddi ve bütünlüklü bir tarzda
onarılarak yeniden yapılandırılmalı, ulaşım güvenliğini etkileyen hatlar en kısa
sürede onarılmalı, elektrifikasyon ve sinyalizasyon gereksinimleri
karşılanmalı.''