MMO, 38 kişi ölümüne, 97 kişinin yaralanmasına neden "hızlı tren" faciasının ikinci yıldönümünde, ulaşım politikalarının kamu ve toplum yararları doğrultusunda düzenlenmesini, demiryollarının geliştirilmesini ve kombine taşımacılığın uygulanmasını önerdi. Makine Mühendisleri Odası (MMO) Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, son dönemlerde "hızlı tren" uygulamasıyla meydana gelen tren kazaları, demiryolu alt yapısının teknik gerekliliğe uygun hale getirilmeden gündeme alınmasını, sorunun ciddiyetinin hâlâ kavranmadığının bir göstergesi olarak değerlendiriyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetinin bilim insanlarının tüm uyarılarına karşın büyük tanıtımlarla uygulamaya koyduğu "hızlandırılmış tren"in, İstanbul-Ankara arasında sefer yaparken 22 Temmuz 2004 tarihinde Sakarya'ya bağlı Pamukova'da raydan çıkması sonucu, 38 kişi ölümüne, 97 kişinin yaralanmasına neden olan "kazanın" üzerinden iki yıl geçti.
Koramaz: Ulaşım politikaları toplum yararı doğrultusunda düzenlenmeli
Koramaz, Pamukova faciasının yıldönümünü nedeniyle yaptığı açıklamada, ulaşım politikalarının kamu ve toplum yararları doğrultusunda düzenlenmesini, demiryolu taşımacılığının geliştirilmesini ve kombine taşımacılığın uygulanmasını önerdi. Koramaz, "Ulaşım politikaları, toplum yararını gözeten, tüm ulaşım alternatiflerini (kara, deniz, hava ve demiryolu) değerlendiren Kombine Taşımacılığı (seri, ekonomik, çevreci, güvenli ve hızlı taşımacılık) esas alması gerekirken ülkemizde demiryolları karayolu taşımacılığı lehine bilinçli olarak geriletilmiştir" dedi.
Sorumlular kamu vicdanında aklanmadılar
"Beni demiryolu ile anacaklar" diyen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve konuya "laubali bir tarzda yaklaşan" yetkililerin kamuoyu vicdanında aklanmadıklarını belirten Koramaz, Demiryolu işletmeciliğinin, yatırımdan bakıma, yenilenmeye, eğitime ve yeni hatların kurgulanmasına dek merkezi bir planlamayı gerektirdiğinin altını çizdi.
Koramaz, Türkiye'nin artan nüfusuna paralel olarak oluşan ulaşım talebinin, en ekonomik biçimde demiryolu taşımacılığının kamu hizmeti olarak ve kamu eliyle geliştirilmesiyle karşılanabileceğini ifade etti ve şu ramlara dikkat çekti:
- Demiryolu yapım maliyeti, karayolu yapım maliyetine göre düz arazide 8 kat, orta engebeli arazide 5 kat daha ekonomik.
- Karayolu taşımacılığı, enerji tüketim toplamının yüzde 82'sini tüketmesine karşın taşımadaki payı yüzde 71.5. Demiryollarının ise enerji tüketim payı yüzde 2 iken, taşımacılıktaki payı yüzde 4.
- Avrupa'da yapılan bir araştırmaya göre, kazalarda ölüm riski 1 milyar yolcu-km başına demiryollarında 17 kişiyken, karayollarında 140. Yaralanma riski ise demiryollarında 41 iken, karayollarında 8 bin 500-10 bin kişi arasında.
Demiryolu ağı genişletilmemi
Türkiye'nin ciddi bir Ulaşım Master Planının oluşturulması ve bu kapsamda demiryolu ağının genişletilmesi gerekliliğine dikkat çeken Koramaz, MMO'nun önerileriniyse şöyle sıralıyor:
- Bilim insanları ve meslek odalarının görüşleri alınmaksızın "hızlı veya hızlandırılmış tren" uygulamasına geçilmemeli,
- Demiryolu hatlarının ciddi ve bütünlüklü bir tarzda onarılarak yeniden yapılandırılmalı,
- Karayolu, havayolu, denizyolu ve demiryolu ulaşım politikalarının ülke genelinde ve yerel bazda birbirleri ile bütünlüklü olarak planlanmalı ve Kombine Taşımacılık egemen kılınmalı,
- Karayolu ulaşımı dışında, çağdaş ve hızlı, alt yapı problemleri ve sorunları çözümlenmiş demiryolu, havayolu ve deniz yolu ulaşımlarının da hak ettiği düzeye ulaşması ile ulaşımda toplu taşımanın yaygınlaşmalı,
- TCDD'nin parçalanarak işlevsizleştirilmesi ve demiryollarında özelleştirme uygulamalarına son verilmeli.