Phaeno Bilim Merkezi, Wolfsburg’da 25 Kasım günü açıldı. Zaha Hadid tarafından tasarlanmış olan bina, kimilerince 2005 yılının en önemli yapılarından biri olarak gösterilirken, kimileri için de sokağa atılmış bir tomar para anlamına geliyor.
Hans Scharoun, Alvar Aalto gibi mimarların yapılarına rağmen Wolfsburg’un bütüncül bir kentsel imgeden yoksun olduğu yaygın biçimde kabul gören bir görüş. Kentin toplumsal altyapısının zayıflıkları, parçalar halinde ve birbiriyle iletişim kurmakta zorlanan bir kentsel yaşantıya yol açmış durumda.
Öte yandan Zaha Hadid’in ödüllü projesi, hayranlık uyandırmayacak gibi değil. İç mekanların büründüğü dinamik formlar, algısal bir çeşitliliğe yol açmış durumda. Yanı sıra, farklı mekanlar arasında elde edilmiş akışkanlık, ziyaretçiler için heyecan verici bir atmosfer oluşturuyor. Bu devamlılığa ek olarak, alışılmadık mimari öğeler, yapıya sürprizlerle dolu beyaz bir korku tüneli keyfi veriyor. Oranı biraz kaçmış da olsa, betona elle şekil verilmiş izlenimi verecek kadar esnek ve hareketli bir biçimsel izlenim ortaya çıkmış durumda. Bir bilim merkezinin, mimari anlamda deneyselliği barındırıyor olması ise yerli yerine oturmuş bir simgeden başka bir şey değil.
80 milyon euro’ya mal olmuş olan yapı, bir uzay mekiğini andırmıyor değil. "Betondan Ufo" benzetmesinin çok da ilgisiz kaçmadığı söylenebilir. Zaha Hadid’in mimari çizgisiyle uyumlu olsa da yapıya yönelik temel eleştiri, harcanan paranın yarısı ile bile kentin önemli sorunlarının çözülebilir oluşu. Bilim adamlarını, halk arasından mucitleri ve hevesli gençleri buluşturmayı hedefleyen Phaneo Bilim Merkezi hem bir araştırma laboratuvarı hem de bir bilim müzesi konumunda. Ancak yeni bir ilgi merkezi oluşturmanın yanı sıra kentsel yaşamı dönüştürecek gizilgücü bulunmuyor.
Oysa Wolfsburg’da sorunlar birikmeye devam ediyor. Araba üretimi ile ekonomisini ayakta tutan ve Volkswagen'la özdeşleşmiş olan Wolfsburg, tarihsel bir merkeze sahip olmamasının eksikliğini, kendini “genç” bir kent olarak öne çıkararak gidermeye çalışıyor. Oysa kentin mimari omurgasına, böylesi bir dinamizmin bütünsel olarak sindiğini söylemek zor.
Sonuç itibariyle, kentin bütününe yönelik bir dönüşüm projesinin yerine, biraz makyajın tercih edilmiş oluşu, Wolfburg’luları biraz kızdırmış durumda.
Hadid'in Bilim Merkezi tamamlandı. Ancak kentlerin turist rehberlerine yönelikmiş izlenimi vermekle birlikte mimari anlamda ön açıcı olabilecek yapılarla ilgili tartışmalar, biteceğe benzemiyor.
Ayrıntılı bilgi için:
http://www.welt.de/data/2005/11/25/808357.html