Ekonomik krizdeki Ukrayna, Rusya’ya olan gaz borcunu yine ödeyemedi. İki ülke restleşti. Rus Gazprom Ocak’ta Ukrayna’nın gazını kesmeye hazırlanıyor. Gaz kesilirse hem Avrupa hem de günlük tüketiminin yüzde 36’lık kısmını Ukrayna üzerinden karşılayan Türkiye yine gazsız kalacak.
Rusya ile Ukrayna arasında yeni bir doğalgaz krizi tekrar gündemde. Rusya’nın doğalgaz şirketi Gazprom 1 Ocak 2009’dan itibaren Ukrayna’ya verilen doğalgazı kesmeye hazırlanıyor. Ukrayna’nın yıl sonuna dek Kasım ve Aralık aylarından kaynaklanan doğalgaz borcunu ödemeyeceğini bildirmesinin ardından Gazprom, Ukrayna’yla 2009 yılı için "yeni gaz tedariği anlaşması" görüşmelerine başlamayacağı restini çekti. 2008 yılı sonu itibarıyla Gazprom’a olan borcu 3 milyar dolara ulaşacak olan Ukrayna’nın 2 Aralık Salı günü Gazprom’a 800 milyon dolar ödediği öğrenildi. Gazprom’un geriye kalan 2.2 milyar dolarlık alacağından vazgeçmeyeceğini ve taviz vermez tutumunu sürdürdüğü belirtiliyor. Rusya’nın 1 Ocak’tan itibaren Ukrayna’nın gazını kesmesi halinde Türkiye ve Avrupa’nın gaz temininde büyük sorun yaşayacağı biliniyor. Son gelişmelerle Avrupa ülkeleri gözlerini Rusya’ya dikmiş beklerken, Türkiye’de Botaş ise nefesini tutmuş durumda. Rusya’nın Avrupa’ya sattığı gazın yüzde 80’i Ukrayna üzerinden geçiyor. Rusya’nın Ukrayna’yla ilgili bu kararı, Türkiye’nin Batı Hattı’ndan aldığı doğalgazın kesilmesi ya da azalmasıyla da sonuçlanıyor.
Gazprom’un bu konuda yapabileceği fazla bir şey yok. Türkiye bu hattın sonunda yer alıyor. Dolayısıyla Ukrayna’nın gaz çekmesi Türkiye’yi sıkıntıya sokuyor. Türkiye 'Batı Hattı' olarak bilinen bu hattan günde ortalama 38 milyon metreküp, özellikle soğuk kış günlerinde ise 45 milyon metreküp gaz alabiliyor. Kış aylarında Türkiye’nin günlük tüketimi 125 milyon metreküpe kadar çıkabiliyor. Bu durumda Batı Hattı Türkiye’nin günlük tüketiminin yüzde 36’sını karşılıyor. İstanbul ve çevresine gelen gazı taşıyan bu hattın devrede olması arz güvenliği açısından çok önemli. Fakat bu hat kesilirse Avrupa’daki ülkeler gibi Türkiye de zarar görecek.
Gazprom’a borcunu ödeyemeyen Ukrayna aslında tüm ülkelerden çok daha ucuza gaz temin ediyor. Ukrayna Rusya’dan halen bin m3 başına 179.5 dolardan doğalgaz satın alıyor. Bu doğalgazın ülke içindeki satış fiyatı ise 320 dolar düzeyinde. Rusya Türkiye dahil diğer ülkelere ise 400 dolar civarında fiyatlarla satış yapıyor.
Putin: Artık ucuz doğalgaz yok
Dünyanın önde gelen doğalgaz ihracatçıları, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) benzeri bir kartel oluşturmak için ilk adımı attı. Dün Moskova’da biraraya gelen gaz ihracatçısı ülkelerin toplantısında bir konuşma yapan Rusya Başbakanı Vladimir Putin, yeni kaynak arama ve çıkarma maliyetlerindeki artışa dikkat çekerek bundan böyle doğalgazın ucuz olmayacağını söyledi. Yeni kartelin genel merkezinin Katar’da olması kararlaştırıldı.
Gaza % 10 indirim için düğmeye basıldı
Yüzde 23’lük rekor zamla tepki çeken doğalgaz fiyatlarında indirim çalışmaları yapılıyor. Petrol fiyatlarındaki şok düşüşler ve kurun daha fazla artmaması üzerine Ocak ayında yüzde 10’un üzerinde bir indirim yapılabileceği belirtiliyor.