TBMM Genel Kurulunda, Türkiye ile Rusya Arasında Akkuyu'da Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşmayı Onaylayan Kanun Tasarısı, kabul edilerek yasalaştı. Yasa, 12 Mayıs 2010'da Ankara'da imzalanan işbirliği anlaşmasını onaylıyor.
Anlaşmaya göre, iki ülke; nükleer güç santralinin tasarımı ve altyapı dahil olmak üzere inşası, santralin güvenilir şekilde işletilmesi, santralde üretilen elektriğin alım-satımı, kullanılmış nükleer yakıtın taşınması, santralin sökümü, personelinin eğitimi, Türkiye'deki yakıt üretim tesislerinin kurulması ve işletimi de dahil, nükleer yakıt döngüsü gibi konularda iş birliği yapacak. Bütün bunlar, Türk tarafına mali yük getirmeden yürütülecek.
Anlaşmadaki taraflar; Rusya adına Rusya Federasyonu Devlet Atom Enerjisi Kuruluşu (Rosatom), Türk tarafı adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olacak. Rus tarafı, anlaşmanın imza tarihinden itibaren 3 ay içinde proje şirketinin kurulması için gerekli işlemleri başlatacak.
Nükleer güç santralinin toplam kurulu gücü 4 bin 800 megawattlik 4 üniteden oluşacak.
Proje şirketi, nükleer güç santrali tarafından üretilen elektrik de dahil olmak üzere, santralin sahibi olacak. Proje şirketi, Rus tarafınca yetkilendirilen şirketlerin doğrudan veya dolaylı olarak başlangıçta yüzde 100 hissesine sahip olacak şekilde, Türkiye'nin kanunları ve düzenlemeleri kapsamında anonim şirket şeklinde kurulacak.
Rus yetkili kuruluşlarının proje şirketindeki toplam payları, yüzde 51'den az olmayacak.
Başarısızlıktan Rusya sorumlu
Rus tarafı, proje şirketinin başarısızlığı halinde, anlaşmadan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmek için yeni bir proje şirketi belirlemede sorumluluk üstlenecek. Proje şirketi, elektrik satın alma anlaşmasının sona ermesinin ardından nükleer güç santralinin her bir ünitesi için işletmeye girişten 15 yıl sonra net karın yüzde 20'sini Türkiye'ye verecek. Bu ödeme, santralin ömrü boyunca devam edecek.
Proje şirketi, ilk 7 yılda 1. üniteyi devreye sokacak. Şirket daha sonra art arda birer yıl aralıklarla 2, 3 ve 4. üniteleri ticari işletmeye alacak. Türkiye, nükleer güç santrali yapılacak sahayı, mevcut altyapısıyla birlikte bedelsiz olarak, santralin söküm sürecinin sonuna kadar proje şirketine tahsis edecek.
Proje şirketi, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulundan (EPDK) elektrik üretimi lisansı almasından sonraki 30 gün içinde, 4 ünite için sabit miktarlı elektriğin alınması amacıyla Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) ile elektrik satın alma anlaşması imzalayacak.
TETAŞ, proje şirketinden santralde üretilmesi planlanan elektriğin ünite 1, ünite 2 için yüzde 70'ine ve ünite 3, ünite 4 için yüzde 30'una karşılık gelen sabit miktarlarını, her bir güç ünitesinin ticari işletmeye alınma tarihinden itibaren 15 yıl boyunca KDV hariç 12,35 ABD senti/kWh fiyattan satın almayı garanti edecek.
Yıldız: Radyasyon doğadan gelenin 300'de 1'i
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, nükleer santral yakınında yaşayan bir kişinin alacağı radyasyon miktarının, doğadan kaynaklanan radyasyonun 300'de 1'i olduğunu belirtti. Yıldız, TBMM Genel Kurulunda görüşülen Akkuyu'da nükleer güç santrali kurulmasına ilişkin Rusya ile işbirliğine ilişkin anlaşmayı onaylayan tasarının görüşmelerinde, yenilenebilir enerji kaynaklarının nükleer güç santrallerinin rakibi değil, tamamlayıcı unsuru olduğunu söyledi. Yıldız, rüzgarın, güneşin ülkeye kazandırılması ancak güneşin makul ve rekabet edebilir fiyatla kazandırılması gerektiğini söyledi.
Dünyada yaşayan her kişinin, uzaydan gelen kozmik ışınlardan ve topraktan kaynaklanan doğal radyasyona maruz kaldığını belirten Yıldız, nükleer santral yakınında yaşayan bir kişinin alacağı radyasyon miktarının, doğadan kaynaklanan radyasyon miktarının 300'de 1'i kadar olduğunu kaydetti.
Bölge insanının, santral inşaatında, vasfı uyanların ise işletmede çalışacağını ifade eden Bakan Yıldız, inşaatta yaklaşık 5 bin kişinin çalışacağını söyledi. Yıldız, "Orada bizim insanımız yararlanmayacak da kim yararlanacak" dedi.
Yıldız, elektrik üretimi içerisinde doğalgaz santrallerinin payının, Temmuz itibariyle yüzde 43 olduğunu, geçen yıllarda bunun yüzde 52'ler civarında görüldüğünü kaydetti. Rusya'ya yüzde 80 bağımlılık yaratıldığına yönelik eleştirilere işaret eden Yıldız, Rusya'nın payının nükleer santrallerin eklenmesiyle yüzde 27,6 olduğunu kaydetti.
Bakan Yıldız, dünyadaki bütün santrallerin ömrünün toplanması halinde 12 bin yıl tuttuğunu, bunun 600 yılının Rusya tarafından yapılan santraller tarafından işletildiğini kaydetti.