Türkiye ile Rusya arasında imzalanan Akkuyu Nükleer Santralı’na ilişkin anlaşma TBMM’ye sunuldu. 12 Mayıs’ta ‘sınırlı bilgi’ ile imzalanan anlaşmanın detayları da ortaya çıktı. Genel yükleniciliğini Rus Atomstroyexport firmasının yaptığı Akkuyu Nükleer Güç Santralı (NGS) anlaşmasına göre, 60 yıl boyunca santral işletilecek ve Türkiye 2018’de ilk nükleer enerjisine kavuşacak. Santralin net kârının yüzde 20’si Türk Hazine’sine aktarılacak. Türkiye Elektrik Taahhüt ve Ticaret A.Ş. (TETAŞ), 15 yıl boyunca üretilmesi planlanan elektriğin sabit miktarlarını, 12.35 ABD senti/kWh ağırlıklı ortalama fiyattan (KDV hariç) satın almayı garanti edecek.
Proje şirketi kurulacak
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti’nde Akkuyu Sahasında Nükleer Güç Santralının Tesisine ve İşletilmesine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Rusya Başbakan Yardımcısı Igor Sechin arasında 12 Mayıs’ta Ankara’da imzalanan anlaşmada, ‘Erişimi kısıtlı bilgilere ulaşabilen kişi sayısının, mümkün olan azami seviyede’ sınırlanacağı vurgulanmıştı. Olası uyuşmazlıkların Enerji Bakanlığı ve Rusya Devlet Atom Enerjisi Kuruluşu (ROSATOM) arasında çözümlenmesi öngörülen, aksi takdirde altı ay içinde tahkime gidileceği belirtilen anlaşmanın ayrıntıları dikkat çekici.
Anlaşmada yer alan ayrıntılar şöyle:
* Akkuyu’da toplam kurulu gücü 4800 megawatt olan dört ünite üçüncü nesil basınçlı su reaktörlerinden VVER 1200 tipi (AES 2006 tasarımı) nükleer güç santralı kurularak 60 yıl süreyle işletilecek.
* 12 Ağustos 2010 tarihine kadar Türkiye’de Anonim şirket statüsünde bir proje şirketi kurulacak ve Rus Yetkili Kuruluşları’nın payları bu şirkette hiçbir zaman yüzde 51’den az olmayacak.
* Türkiye Elektrik Taahhüt ve Ticaret A.Ş. (TETAŞ) ile kurulacak proje şirketi arasında imzalanacak elektrik satın alma anlaşması dönemi sonrasında santralın net kârının yüzde 20’si Türk Hazine’sine aktarılacak.
* Santralda şartlar elverdiğince Türk personel eğitilecek ve çalıştırılacak, santralın inşaatında mümkün olduğunca çok Türk şirketi yer alacak.
* Proje şirketi, izin ve onayların verilmesinden itibaren yedi yıl içinde Ünite 1’i ticari işletmeye alacak. 2, 3 ve 4. üniteler de birer yıl arayla devreye sokulacak. Bu durumda 2018’de ilk ünitenin üretime başlaması bekleniyor.
Arazi bedelsiz verilecek
* Santral için ilave arazi de proje şirketine bedelsiz olarak tahsis edilecek. Gerekli olursa proje şirketi, ilave arazi için Orman Fonu’na ödemeleri yapacak.
* Türkiye, santralda çalışacak yabancılara verilecek izinleri kolaylaştıracak.
* Taahhüt edilen miktardan fazla üretim gerçekleşmesi durumunda, fazla üretilen bu elektrik miktarı, Elektrik Satın Alma Anlaşmasına (ESA) uygun olarak satın alınacak. Üretimin belirtilenden az olması durumunda şirket bu miktarı temin edecek.
*TETAŞ, proje şirketinden ESA’da belirtildiği şekilde NGS’de üretilmesi planlanan elektriğin ilk iki ünitenin yüzde 70, son ikisinin yüzde 30’una tekabül eden sabit miktarlarını her bir güç ünitesinin ticari işletmeye alınma tarihinden itibaren 15 yıl boyunca 12.35 ABD senti/kWh ağırlıklı ortalama fiyattan (KDV hariç) satın almayı garanti edecek.
Proje şirketi, satın alınması garanti edilenin dışında kalan ürettiği elektriği ise serbest elektrik piyasasında satacak.
* Proje şirketi, TETAŞ tarafından alınan elektrik için kullanılmış yakıt ve radyoaktif yakıt yönetimi hesabına 0.15 ABD senti/kWh ve işletmeden çıkarma hesabı için 0.15 ABD senti/kWh tutarında ayrı bir ödeme yapacak.
* TETAŞ ve şirket arasında mutabakata varılan tarife kademelerinde, elektrik fiyatlarındaki yıllık değişim, projenin geri ödemesinin sağlanması açısından, fiyat limiti üst tavanı 15,33 ABD senti/kWh olmak üzere proje şirketi tarafından hesaplanacak.
* Taraflarca ayrıca yapılabilecek bir başka anlaşmayla Rus menşeli kullanılmış nükleer yakıt, Rusya’da yeniden işlenebilecek. Proje şirketi, NGS’nin sökümü ve atık yönetiminden de sorumlu olacak, mevzuatın öngördüğü fonlara gerekli ödemeleri yapacak.
* Aktarılacak nükleer madde; uranyum-235 olarak yüzde 20’den fazla zenginleştirilmeyecek.
Ayrıca öncesinde aktaran tarafın rızası olmaksızın plütonyumu ayırmak amacıyla radyo kimyasal bir şekilde yeniden işlenmeyecek.