Tarihi Narmanlı Han’ın restorasyonu iş makinelerinin Han'a girmesiyle başladı. Çalışmalar sırasında Han'daki ağaçlar kesildi. Konuyla ilgili Beyoğlu Kent Savunması ve Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi, İstanbul 2 Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü’ne şikayet dilekçesi yolladı.
İstiklal Caddesi'nde 1831 yılında inşa edilen bina Beyoğlu'nun en güzel mekanlarından biri. Ahmet Hamdi Tanpınar gibi sanatçıların da yaşadığı bina Narmanlı ailesi tarafından 57 milyon dolara Mehmet Erkul ve Tekin Esen’e satıldı.
Restorasyon projesinin mimarı Sinan Genim, proje kapsamında handa yedi dükkan, iki lokanta olacağını, otel ya da AVM yapılmasının mekanın küçüklüğü nedeniyle mümkün olmadığını belirtmiş, "Tehlike arz ettikleri için ağaçlar sökülür herhalde. Mor salkımlar korunur” demişti.
"Faaliyet durmalı"
Bianet'ten Nilay Vardar'ın haberine göre, Beyoğlu Kent Savunması, verdiği dilekçede tarihi hana devasa iş makinesi sokulup, han duvarlarının tahrip edilerek avluda bulunan ağaçların kesildiği hatırlatıldı.
Dilekçede, Narmanlı Han gibi bir kültür varlığına zarar verenler ile ilgili gerekli denetimlerin yapılması ve yasal yollar kullanılarak inşai faaliyetin acilen durdurulması talep edildi.
"Kazıda müze denetimi şart"
Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi de Narmanlı Han’da iş makineleri ile yapılan denetimsiz kazıların ivedilikle durdurulması ve kazı çalışmalarında müze denetiminin sağlanması ve Narmanlı Han hakkındaki kararları ve kararlara teşkil eden bilimsel raporların dernekle paylaşılmasını talep etti.
Dernek, dilekçesinde şu bilgilere yer verdi:
“Bilindiği üzere bu bölge Galata Surlarının biraz dışında Bizans ve Ceneviz mezarlarının bulunduğu bir nekropol alanıdır. Nitekim, Narmanlı Han’ın yakınındaki Garibaldi Binası’nda İstanbul Arkeoloji Müzeleri denetiminde yapılan kazı çalışmalarında bölgenin farklı dönemlerine dair önemli arkeolojik bulgular belgelenmiş ve Bizans nekropolünden geriye kalan mezarlar açığa çıkarılmıştır.
"İstanbul Arkeoloji Müzeleri yıllıkları ve Müller Wiener’in İstanbul’un Tarihsel Topografyası incelendiğinde Şişhane sırtlarında, Rus Konsolosluğu’nun çevresinde ve Asmalımescit’te de önceki yıllarda arkeolojik bulgulara rastlanıldığı görülmektedir. Ayrıca, Beyoğlu’nun en eski yapılarından biri olan Narmanlı Han’da yapılacak kazılarda yapının zaman içerisinde kaybolmuş mimari detaylarına ve geçirdiği dönüşümlere dair kalıntılar bulunması da muhtemeldir.
"Sonuç olarak Narmanlı Han ve bölgedeki diğer yapıların içinde yapılacak her türlü kazının İstanbul Arkeoloji Müzeleri denetimine girmesi gerekmektedir. Müze denetimi dışında yapılacak kazılar içeriği bilinmeyen arkeolojik katmanların belgelenemeden yitirilmesine neden olabilir.”
Narmanlı Han
Tünel'de yer alan Narmanlı Han 1831 Rusya Büyükelçiliği olarak İtalyan mimar Giuseppe Fossati tarafından inşa edilmiş. 1880 yılına kadar elçilik binası ardından 1914'e dek Rus hapishanesi olarak kullanılmış. Daha sonra Narmanlı ailesinin mülkü olmuş.
Sonraki yıllarda Narmanlı Yurdu olarak anılan binada Aliye Berger, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Bedri Rahmi Eyüboğlu başta olmak üzere birçok yazar, sanatçı yaşamış ve çalışmış.
Ermeni gazete Jamanak da bu binadaydı. 80, 90’lı yıllarda avludaki çay bahçesi birçok kişinin meskeni olmuştu.
2001 yılında Yapı Kredi Koray İnşaat, restore etmek amacıyla hanın yüzde 15 hissesini satın aldı. Binaya üç kat eklenmesini öngören mimar Halil Onur’un hazırladığı restorasyon projesi Anıtlar Kurulu tarafından kabul edildi. Ancak sivil toplum kuruluşlarının itirazı üzerine açılan davada mahkeme yürütmeyi durdurma verdi.
10 yıl restorasyon yapılamayınca Narmanlı ailesi hisselerini geri aldı. Erkul Kozmetik’in sahibi Mehmet Erkul ve Tekin Esen’e sattı.