Aralarında "İstanbul Ayasofya Müzesi, Topkapı ve Harem Bölümü, Efes Örenyeri, Göreme Açık Hava Müzesi"nin de bulunduğu, Türkiye'nin en önde gelen 48 müze ve örenyerinin gişe kontrol sistemlerinin özelleştirilmesi ihalesi başladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, ihaleye kaç firmanın katıldığı ve bunların isimleri dahil ana bilgilerini açıklamazken, Cumhuriyet’e bilgi veren bir bakanlık yetkilisi, “Bakanlık bundan önce yapılan müze ve örenyerlerinin satış mağazaları ihalesinde olduğu gibi bu ihaleyi de basından ve kamuoyundan kaçırıyor” diye konuştu.
Şartnameye göre ihaleyi alan yüklenici, aynı zamanda işi denetleyecek. Yüklenici teklifiyle bilet fiyatları artabilecek, şartnamede belirtilmeyen “yeni ürün ve alanlar” da pazarlanabilecek. Bakanlık yetkilileri, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın 28 Haziran’da duyurduğu ihaleye Cumhuriyet’in ısrarlı sorularına karşın, şimdiye dek kaç firmanın katıldığı ve katılan firmaların bilgilerini vermedi.
Yetkililer, “İhalede şimdiye kadar kaç firma teklif verdi, bu firmalar kimler, ihale süreci nasıl işleyecek” sorularını, “Bu bilgilerin tümü sonuç aşamasında açıklanacak.
Bu süreçten önce bilgi vermemiz kesinlikle yasak. İhale süreci başladı, bir hafta devam edecek” şeklinde yanıtladı. İhalenin basına kapalı yapılması ve Anadolu Ajansı tarafından da izlenmemesi dikkat çekti.
İhale süreci ve şüpheler
Bakanlığın ihale şartnamesine göre zorunlu belgeleri uygun bulunan istekliler, dünden itibaren birer saatlik sunumlarla “Faaliyet Projesi Teklifleri”ni sunacak. Şartnameye göre her işgünü en fazla dört sunum yapılacak. Bakanlık yetkililerinin ihalenin bir hafta kadar süreceğini belirtmelerinden, ihaleye 15-20 firmanın katıldığı sonucu çıkıyor.
İhale şartnamesinin bazı hükümleri ise şöyle:
Kültürel miraslar ‘işyeri’ oldu: Şartnamede müze ve örenyerleri “işyeri” olarak tanımlandı.
Yüklenici aynı zamanda denetleyici: Şartnameye göre “mal ve hizmetler anlamında yüklenici faaliyetlerini denetleyecek” Proje Denetleme Grubu (PDG) üyeleri arasına, yüklenicinin atayacağı Proje Geliştirme Grubu (PGG) başkanı da katılıyor. Böylece projeyi denetleyecek grup içinde yüklenicinin elemanı da bulunacak.
Giriş fiyatları artabilecek: Şartnamede “fiyat belirlemeleri Bakanlık tarafından yapılacak, yüklenici belirtilen konularda teklif getirebilecektir” denilerek müze ve örenyerlerine girişlerdeki fiyatların artırılmasının önü açıldı.
İhale kapsamı genişletildi: Şartnameye “başta İstanbul olmak üzere, İzmir, Antalya, Muğla, Nevşehir illerindeki ziyaret alanlarına veya kültür turizmine hizmet edecek başkaca alanlara” ifadesi eklenerek, 48 müze ve örenyeri dışındaki yerler de ihale kapsamına alındı.
Gelirde sınır yok: Şartnamede sayılan gelirlerin yanı sıra “başkaca gelir elde edilmesi”nin de “mümkün olup teklif edilebileceği” ifade edildi.