TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Konut Finansmanı Kanunu Tasarısını (tutsat-Mortgage) kabul etti. Tasarıya göre, faiz oranının sabit belirlenmesi halinde sözleşmede, başlangıçta belirlenen oran her iki tarafın rızası dışında değiştirilemeyecek. Faizin değişken olarak belirlenmesi durumunda ise başlangıçta sözleşmede belirlenen oran; dönemsel geri ödeme tutarı yine başlangıçta sözleşmede belirlenecek azami dönemsel geri ödeme tutarını aşmamak koşuluyla ve yine sözleşmede belirtilecek genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan bir endeks baz alınarak değiştirilebilecek.
Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde, bu yöntemin muhtemel etkileri konusunda tüketicilerin bilgilendirilmeleri şart olacak. Bu amaçla kullanılacak referans faizler ve endeksler, Merkez Bankası, tüketicilerin bilgilendirme yöntemlerine ilişkin usul ve esaslar ise Bakanlık tarafından belirlenecek.
Değerleme Birliği Kurulacak
Tasarıyla, Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği statüsünün oluşturulmasına ilişkin esaslar belirleniyor ve bu birliğin statüsünün, kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıl içinde yürürlüğe konulacağı hükmü getiriliyor. Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kredi ve finansal kiralama sözleşmesi imzalayan tüketiciler, kanunun yayımlanmasından sonra 3 ay içinde konut finansmanı kuruluşuna başvurarak, sözleşmelerinin, bu kanun kapsamına dışında değerlendirilmesini isteyebilecek.
Süresi içinde talepte bulunmayan tüketicilerin, kanunun yürürlüğe girmesindenönceki sözleşmeleri kanun kapsamında kabul edilecek. Kanundan önce konut finansmanı kuruluşuyla sözleşme imzalayan tüketiciler, borcunu vadesinden önce ödemesi durumunda, yüzde 2 erkenödeme ücretini ödemeyecek.
Finansal kiralama şirketleri kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde, konut finansmanı faaliyetinde bulunamayacak.
Tasarı ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da, konut finansmanı kullanan tüketicileri korumak amacıyla tanımlar arasına, “Konut Finansmanı Kuruluşu” eklendi. Böylelikle konut finansmanı faaliyetini yürüten kuruluşlar, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunla ilgili hükümlere de tabi olacak.
Sözleşmelerde neler yer alacak
Sözleşmelerde; kredi tutarı, finansal kiralama sözleşmeleri için toplam kira bedeli, ipotek tesis edilen konuta ilişkin bilgiler, yıllık faiz oranı, toplam borcun ana para, faiz ve diğer giderler itibariyle dağılımı, değişken faiz ödemeli olan sözleşmelerde baz alınacak endeks gibi bilgiler yer alacak.
Ayrıca, ödeme planı, istenecek teminatlar, temerrüde düşülmesi durumunda kredi sözleşmeleri için akdi faiz oranının yüzde 30 fazlasını geçmeyecek şekilde gecikme faizi ve varsa konuta ait sigortabilgileri gibi bilgiler de sözleşmelerde yer bulacak.
Kiracı, finansal kiralama işlemlerinde, kiracılık sıfatını veya sözleşmeden doğan haklarını, kiralayandan yazılı izin alarak devredebilecek.
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın konut satışından kaynaklanan ipotekli veya ipoteksiz alacakları, ipotek finansmanı kuruluşlarınca devredilebilecek.
1 Ocak 2008’te yürürlüğe girecek
Tasarının, ücretliye faiz ödemelerini gelir vergisi matrahından düşebilme imkanı getiren hüküm, 1 Ocak 2008’te yürürlüğe girecek. Tasarı ile ipotek ve konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraçedilen ipotekli sermaye piyasası araçlarından elde edilecek gelirler üzerinden yapılacak vergi tevkifatının, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesi kapsamında belirlenmesi öngörülüyor.
Bir başka değişiklikle, bankalar, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve ipotek finansmanı kuruluşlarının sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları hisse senetlerinden elde ettikleri gelirlerin, banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf olması öngörüldü.
Vergilerden muaf
Emeklilik sözleşmeleri, hayat sigortaları, sağlık sigortaları ile ihracata ait nakliyat sigortalarında sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar; ipotek ve konut finansmanı kuruluşlarının, konut finansmanı fonlarının yaptıkları tüm işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar da banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf olacak.
Konut ve ipotek finansmanı kuruluşlarınca konut finansmanı kapsamında tesis olunacak ipotek işlemleri, konutların kiracıya devri ile TOKİ’nin sattığı konutlardaki ipotek işlemlerinden harç vergisi alınmayacak. Sermaye piyasası araçları, konut finansmanı kuruluşları ve fonlarıile TOKİ’nin menkul kıymet ihracatı ve ihraca konu teminatlardan kaynaklanan her türlü işlemleriyle ilgili makbuz ve kağıtlar, damga vergisinden muaf tutulacak.
Konut finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut finansman kuruluşları veya ipotek finansmanı kuruluşları ya da 3. kişilere teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan konutun teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışı dahil), katma değer vergisi dışında tutulacak.
Ayıplı mal
Aynı kanunun ayıplı mal hususunu düzenleyen maddesinde yapılan değişiklikle konut finansmanı kuruluşu; imalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ile ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı tüketiciye karşı teslim tarihinden itibaren 1 yıl süreyle, kullandırdığı kredi miktarı kadar müteselsilen sorumlu olacak. Konut finansmanı kuruluşları, tüketicilere sözleşme öncesinde kredi veya finansal kiralama işlemleriyle ilgili genel bilgiler vermekve tüketiciye teklif ettikleri kredi sözleşmesinin koşullarını içeren sözleşme öncesi bilgi formu vermek zorunda olacak.
Temerrüde düşme
Borçlunun temerrüde düşmesi halinde konut finansmanı kuruluşu, borçluya temerrüt tarihinden itibaren 5 iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla bildirimde bulunmakla yükümlü olacak. Kredi kuruluşu, geri ödemelerin yapılmaması halinde kalan borcun tümünün ödenmesi talep hakkını saklı tutmuşsa bu hak, ancak birbirini izleyen en az iki ödemede temerrüde düşme halinde kullanılabilecek. Finans sağlayan kuruluşun bu hakkını kullanabilmesi için en az 1 ay süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekecek. Kullanılan finansmanın teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, konut finansman kuruluşu asıl borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden borcun ödemesini isteyemeyecek.
Fon kazançları
Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları, kurumlar vergisi ve gelir vergisi stopajından istisna olacak. Kendisine ait tapuya kayıtlı bir konutu bulunmayan ücretlilerin, konut almaları amacıyla, yapı kullanma izni alınmış konutlar üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle kredi kullandırılmasından ve yine bu özellikteki konutların finansal kiralama yoluyla kiralanmasından kaynaklanan borçlarının 100 bin YTL'ye kadar olan kısmına isabet eden faiz ödemeleri, gelir vergisi matrahından düşülebilecek. Konutları karşılığında kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri kapsamında konut edinmek amacıyla kredi kullanan veya finansal kiralama işlemi yapan ücretlilerin bu işlemlerden kaynaklanan borçlarının 100 bin YTL'ye kadar olan kısmına isabet eden faiz ödemeleri de gelir vergisi matrahından düşülebilecek.