Dünyanın ayakta kalan en eski Süryani Ortodoks Manastırı olarak bilinen Mardin Midyat’taki Mor Gabriel Manastırı (Deyrulumur) için köylülerin açtığı işgal davasında manastır adına Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunuldu. Başvuruda, manastırın bulunduğu 276 dönümlük arazinin Hazine’ye devrinin tescilinin iptal edilmesi istendi. Dosya Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’nde incelemeye alındı. Yargıtay’ın temyiz başvurusunu kabul etmemesi halinde manastırın arazisi Hazine’ye kalacak. Süryani cemaati için iç hukuk yollarının tükenmesi nedeniyle bundan sonraki süreçte manastır adına Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılması gündeme gelecek.
‘Belgelerimiz var’
Kilisenin ve arazinin MS 397 yılından beri kendilerine ait olduğunu belirten Mor Gabriel Manastırı Vakfı Başkanı Kuryakos Ergün, “1936’da çıkarılan Vakıf Beyannamesi ile Mor Gabriel Manastırı bize verildi. 1937’den itibaren ise vergi verilmeye başlandı; kayıtları elimizde mevcut. 1930’ların sonlarında İl İdare Kurulu, idari sınırları belirlemek için, bir kroki hazırlıyor, o krokide manastır ve köyler mevki isimleri olarak yer alıyor. Her köyün krokisi, idarenin sınırlarını belirmek üzerine çiziliyor. Bu köyler de, sınırlarını, duvar çekerek belirliyorlar. Köylerin, bu sınırları kabul ettiklerini belirten hukuki belgeler mevcut” dedi.
Dava süreci
Mardin’in Midyat İlçesi’ne bağlı Güngören Köyü sınırları içerisinde bulunan manastır idaresinin, komşu köylerin sınırları içerisindeki 100 hektarlık ormanlık alanı işgal ettiği öne sürülmüş ve 2008 yılında dava açılmıştı. Yerel mahkeme, söz konusu arazilerin kilisenin malı olduğuna karar vermişti. Yerel mahkemenin direnme kararı üzerine dosyanın gittiği Yargıtay Genel Kurulu da yerel mahkemenin direnme kararını bozmuştu. Bu kararla birlikte manastırın Hazine’ye devri için süreç başlamıştı.
İkinci Kudüs
Manastır, MS 397 yılında Mor Şmuel ve Mor Şemun tarafından kuruldu. Manastır, 5. ve 6. yüzyıldan kalan Bizans dönemi mozaikleri, kubbeleri, çan kuleleri, hareketli terasları, kapıları ve Midyat kesme taşlarından yapılan kapı ve motif süslemeleriyle ünlü. Kilise tarafından İkinci Kudüs olarak ilan edildi.