1927 Mimarlar Derneği, Mimarlıkta Eleştirel Okumalar Metin Yarışması'nın onuncusunu "Buraya bir istem giriniz: Mimari bir imkân olarak komut satırı"üst başlığı ile düzenliyor:
Mekân ile metin arasındaki ilişki mimarlığın, felsefenin, psikolojinin, sanatın bütün dallarının temel meselelerinden biri olmuştur. “Metin”, gerçekliğimizi inşamızın, algılayışımızın, kavrayışımızın, temsil edişimizin, dönüştürebilme gücümüzün olanaklarının başında gelmektedir. Türk Dil Kurumu Sözlüğü “bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelime bütünü” olarak tanımlamaktadır “metin” sözcüğünü.
“Yapay Zekâ” olarak adlandırmayı tercih ettiğimiz yeni hesaplama- işlem gücü ve kapasitesinin gündelik hayatta erişilebilir hale gelmesiyle metin- mimarlık arasındaki ilişki de yeni bir boyut kazandı.
Metin, bir temsil ya da anlatı olanağı olmanın ötesine geçip gerçekliğin, mekânın, dolayısıyla mimarlığın üzerinde bir iktidar olanağına dönüştü. Komut satırına yazılan sözcüklerin, karakterlerin dizilimlerinden olasılık atamaları yoluyla makinelerin işlemleyebileceği anlamlar üreten yazılımlar sayesinde yaratıcı tasarım sürecinin arayış an’larını doğrudan görselle sonuçlandırabilen ortamlara taşıdık. Zihnin beden ve çoğunlukla el aracılığıyla (eskiz, maket, vb. fiziksel üretimlerle) tetiklenen, gelişen yazılım ve donanımlarla gerçekçi görsel ve videolara dönüşmesi zaman alan, sözcüklere dökülmesi oldukça zor kabul edilen bu süreçteki aracıların devreden çıkarılması vaadi ile karşı karşıyayız. Bu vaad sadece mimarları değil, mekân üzerinde farklı niyet ve güdülerle güç sahibi olmaya hevesli herkesi cezbediyor.
Zihin-mekân arasındaki ilişki, yine ve yeniden en temel felsefi soruşturmalardan biri olarak dil ve metin etrafında yoğunlaşmaya başladı. “Mimarlıkta Eleştirel Okumalar 10: Üniversite Öğrencileri Metin Yarışması 2024”, içinde ve fazlasıyla etkileşim halinde olduğumuz bu ortamı farklı yönleri, olasılıkları, olanakları, riskleriyle ele alacak “metinleri” bekliyor.
KOŞULLAR
a. Yarışmaya, Türkiye ve yurtdışında eğitim veren üniversitelerin lisans ve yüksek lisans öğrencileri ile bu okullardan 2024 yılı itibariyle mezun olanlar katılabilir. Yarışma, doktora öğrencilerinin katılımına açık değildir.
b. Yarışma, çalışmasını mimarlık kuramıyla ilişkilendirmek koşuluyla tüm disiplinlerden öğrencilerin katılımına açıktır.
c. Yarışmanın dili Türkçe’ dir.
e. Her yazar yarışmaya tek bir metinle katılabilir.
f. Birden fazla yazar ortak bir metinle yarışmaya katılabilir.
g. Ödüllendirilen ve yayına değer bulunan yazılar yayımlanır; bu çalışmaların yayın hakkı 1927 Mimarlar Derneği’ne aittir.
h. Dernek yönetimindeki görevlilerin, Değerlendirme Kurulu Üyeleri ve yarışma ile ilgili görevleri bulunanların birinci derece yakınları yarışmaya katılamazlar.
i. İntihal yapıldığı belirlenen yazılar değerlendirme dışı bırakılır.
j. Jüri, tartışmanın bir ekseninde dil modellerinin olduğunu, bu modellerin metin üretme kapasitesi ve becerisinin yarışmaya gönderilecek çalışmalarda kullanılabileceğini öngörmektedir. Bu kapasite ve beceriyi eleştirel bir perspektifle ele alan, dil modellerini (ChatGPT, Gemini, vb.) gizli bir yazar olarak değil çalışmanın olmazsa olmaz bir parçası olarak gören, bu katkıyı değerlendirmeye açık bir unsur olarak kurgulamış çalışmaların da yarışmaya katılması beklenmektedir.
YARIŞMA TAKVİMİ
Yarışmanın ilanı: 1 Nisan 2024
Son soru sorma tarihi: 15 Nisan 2024
Soru ve cevapların ilanı: 30 Nisan 2024
Teslim tarihi: 14 Temmuz 2024 (23.59’a kadar)
Sonuçlarının açıklanması: 16 Eylül 2024
Ödül ve sertifika töreni: Ekim 2024 (daha sonra duyurulacaktır)
DEĞERLENDİRME KURULU ÜYELERİ
Ahmet Turan Köksal, Aktan Acar, Betül Toy, Can Uzun, Ebrar Eke
ÖDÜLLER
Birincilik Ödülü: 20.000 TL
İkincilik Ödülü: 15.000 TL
Üçüncülük Ödülü: 10.000 TL
Yukarıdaki ödüllere ek olarak eşdeğer düzeyde 3 adet mansiyon verilecektir. Her mansiyon için ödül 5.000 TL’dir.
Şartname ve başvuru için tıklayınız