Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, lisansını alan, mimar ve mühendis odalarına kaydını yaptıranların en devasa, nitelikli, kritik ve özel projelere imza atabildiğini belirterek, ''2011 yılı içerisinde inşallah mimarlık ve mühendislik meslek yasalarını çıkartacağız. Buna bir disiplin getireceğiz'' dedi. Bakan Demir, Yapı Denetim Kuruluşları Birliği İstanbul Şubesi'nce düzenlenen ''Yapı Denetim Paneli''nde yaptığı konuşmada, bugün Japonya'da 8,9 şiddetinde bir deprem meydana geldiğini ve tsunami ile artçı deprem uyarılarının yapıldığını kaydetti. 1999 depreminin de Türkiye'de bir milat olduğunu dile getiren Demir, bu depremde resmi rakamlara göre 17 bin, gayri resmi rakamlara göre çok daha fazla kişinin yaşamını yitirdiğinin belirtildiğini ifade etti. Türkiye'nin bir deprem coğrafyası olduğunu, ülkenin yüzde 95'i üzerindeki kısmının aktif deprem kuşağı içinde bulunduğunu vurgulayan Demir, bugün yapı denetiminde ağırlıklı olarak güvenli yapıyı konuşacaklarını belirtti. Yapı Denetimi Kanununun yaklaşık 10 yıldır Türkiye'de uygulandığını ve 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle tüm ülke sathında uygulandığını hatırlatan Demir, şunları söyledi:
''Biz bu 19 ilden 81 vilayete yaygınlaştırırken neyle karşılaştık? 2010 yılının son aylarına gelirken yoğun bir ruhsat müracaatına muhatap oldu, 19 ilin dışındaki illerdeki belediyeler. Birçok belediyenin bana ifade ettikleri, son 5 yılda verdikleri ruhsat kadar 2011 yılına girerken ruhsat verdiler. Yine 2010 yılı içerisinde ruhsat almakla yapı denetimine tabi olmamak için, yapı denetimi kanunu kapsamında denetlenmemek için 4'lü TUS'a (Teknik Uygulama Sorumluluğu) dahil olmak için bir müracaat yığılması yaşadık. 4'lü TUS'tan Yapı Denetimi'ne geçişte insanlarımız niye bu kadar muzdarip? 2011 yılı içerisinde 4'lü TUS'la dahil olup, 2010 yılında alınmış tüm ruhsatları tespit edip, Bayındırlıktaki mühendis arkadaşlarımızla birlikte bu inşaatların yapı denetimlerinin yapıldığı şekliyle, kazısından tutun, beton çelik deneyleri ve diğer raporlar yapıldı mı yapılmadı mı bir bakacağız. Bu bizi hakikaten düşündürdü.''
''Son 10 yıldır yapı sektöründe ciddi gelişmeler oldu''
Dünyada, Türkiye kadar yapı denetimi konusunda yasa çıkartıp merkezi sistemde yapan bir ülke olmadığına işaret eden Demir, Türkiye'nin de yapı denetimini böyle gerçekleştiriyor olmasının, böyle bir sistemle yapım alanının çok sıkı bir denetime tabi tutulmasının gerekliliğini 2010 yılının aralık ayında anladıklarını belirtti. Demir, Türkiye'de özellikle son 10 yıldır yapı sektöründe çok ciddi gelişmeler olduğunu ifade ederek, Türkiye'nin genel ekonomik durumunun ortaya getirdiği bir iyileşmenin de yaşandığını anlattı.
Henüz mimarlık ve mühendislik meslek yasalarını çıkartmadıklarını dile getiren Demir, ''Şu anda lisansını alan, odaya kaydını yaptıranlar en devasa, en nitelikli, en kritik ve en özel projelere imza atabiliyor meslektaşlarımız. 2011 yılı içerisinde inşallah mimarlık ve mühendislik meslek yasalarını çıkartacağız. Buna bir disiplin getireceğiz'' dedi. Demir, İstanbul'da hala ruhsatlı projesinin dışında birçok binada değişiklikler olduğunu ifade ederek, yeni düzenlemede en ufak ruhsat aykırılığına müeyyide uygulanacağını kaydetti.
Örneğin, projede pencerenin yerinin 1 metre sağa sola kayması durumunda bile para cezası uygulanacağını anlatan Demir, ''Teklifi öyle hazırladık. Onların hangi aykırılıklara ne kadar maddi ceza uygulanacağını teklifte izah ediyoruz. İkinci kez aynı yapı denetim elamanı veya firması buna benzer bir aykırılıkta bulunursa ceza bu kez iki katına çıkarak uygulanacak. Yine hazırladığımız teklifte kapatma yok, olmayacak. Üçüncü kez yine proje ruhsat ve eklerine aykırılık görüldüğünde hatırladığım kadarıyla üç veya dört kat para cezası, hem yapı denetimi elemanı için hem yapı denetimi kurumu için ve otomatikman kapatma cezası üç yıl olacak. Komisyonlarda bunları tartışacağız'' diye konuştu.
''Ruhsata aykırı yapı yapan müteahhit Türkiye'de iş yapamaz''
Bakan Demir, İmar Kanunu'nda da ayrı bir kanun teklifi hazırladıklarını bildirerek, bir-iki konuda biraz daha netlik getiren bir sistem öngördüklerini, seçimlerden hemen sonra Mühendislik ve Mimarlık Meslek yasalarını çıkartmaya başlayacaklarını belirtti. ''Proje ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapan müteahhit o aykırılığı gidermedikçe Türkiye'de inşaat yapamaz'' diye bir düzenleme yaptıklarına değinen Demir, bunun kanununu da çıkardıklarını, 1 Ocak 2012 yılından itibaren yürürlüğe gireceğini söyledi. Mustafa Demir, yapı denetimini tam bir ihtisas alanı haline getirmeyi düşündüklerini ve planladıklarını bildirdi. Türkiye'de özel ve kamu yapılarındaki farkı da ortadan kaldıracaklarını dile getiren Demir, ''Sanki yapı kamuda yapılınca farklı olur, özel sektörde yapılınca farklı olur. Böyle bir şey söz konusu değil. Kamu da bir yapıyı yaptırıyorsa verimli, etkin, güvenli yapmak zorunda. Özel sektör de bunu yapmak durumunda'' dedi.
''Yapı denetim firmaları, işçi güvenliğini de denetler konuma gelecek''
Demir, Türkiye'de yapılan inşaatlarda yeterli standartlara sahip olmayan malzeme kullanımının ortadan kaldırılması gerektiğine işaret ederek, kaliteli binanın kaliteli malzemeden, nitelikli işçilikten ortaya çıktığını ifade etti. İş ve işçi güvenliği noktasında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile bir protokol yaptıklarını bildiren Demir, artık yapı denetimi firmalarının denetledikleri inşaatlarda iş ve işçi güvenliğini denetler konumuna geleceklerini belirterek, ''Biz ekonominin kayıt altına alınması konusunda da sizlere görevler vereceğiz. Belki Maliye Bakanlığının takip etmesi gereken işlerle ilgili de sizlere görevler vereceğiz. Malzeme denetimi noktasında, bugün Bayındırlığın yetkisinde olan bir konuyu, yapacağımız bir düzenleme ile yapı denetimine vereceğiz'' değerlendirmesinde bulundu.