Mimarlar ve Arşivleri

International Herald Tribune'de Robin Pogrebin imzasıyla yayınlanan, 24 Temmuz 2007 tarihli yazı ölmeden mimarlık tarihine geçmiş ünlü mimarların arşivlerini konu alıyor. "Architects and their archives: A legacy written in more than stone" başlıklı yazıda Pogrebin, uzun ve başarılı bir kariyerin birikimleri olan çizimlerin, maket ve modellerin, dahası eskizlerin nasıl da bir servete dönüşebileceğinin örneklerini gözler önüne seriyor




Konuya ilişkin görüşü alınan ünlü mimar Frank Gehry, arşivinden kolay kolay ayrılmak istemeyenlerden. Gehry, “Hayatta inşa edilebilen ve sahip olunan tek şey bu. Elimdekileri muhafaza edebilmek için bugüne kadar ciddi bedeller ödedim.” Gehry, binlerce objenin, büyük ölçekli maketlerin ve sayısız diğer kaydın yer aldığı arşivini satmayı düşünme aşamasına gelen bir avuç ünlü esin kaynağı mimardan biri.

New York Modern Sanat Müzesi Mimari ve Tasarım şef küratörü Barry Bergdoll, Gehry arşivinin bedelinin milyonlarla ifade edildiğini söylüyor. Bergdoll, "Eskiden mimarlar arşivlerini muhafaza etmekle ilgilenen birini bulduklarında minnettar olurlardı. Bugünse mimarlar tasarımlarına birer kar merkezi gözüyle bakıyorlar."




Mimar Peter Eisenman ise arşivini vermekten yana değil. Mimar ölümünden sonra arşivinin çocuklarına ait olması fikrinden yana.

Büyük değişim değerlerinin söz konusu olduğu ortamda mimarların elini kuvvetlendirense mimarinin bir sanat formu olarak popülerlik ve değer kazanmış olması.

Getty Araşturma Enstitüsü Mimari Koleksiyonlar Küratörü Wim de Wit'in konuya ilişkin yorumuysa, "Mimari, döneminin kültürüne dair ip uçları taşır. Bu nedenle en az edebiyat arşivi ya da sanatçıların arşivleri kadar önemlidir" şeklinde.

Pogrebin yazısına örnekler üzerinden devam ediyor: Örneğin, Austin'deki Teksas Üniversitesi Norman Mailer'ın arşivine 2005 yılında 2.5 milyon dolar ödemiş. Canadian Center, Frank Gehry'ye 'philanthropist' Peter Lewis için tasarladığı evle ilişkili tüm malzeme için 1.5 milyon dolar teklif etmiş.




Şüphesiz bu bedeller sadece süperstar mimarların arşivleri için talep ediliyor. Gelin görün ki diğer mimarlar da yıllar içinde benzer arşiv yığınlarına sahip oluyor. Billie Tsien ve Tod Williams'ın Manhattan merkezli stüdyosunda maketler bir köşede, atılacağı güne kadar yığılı duruyor. Tsien "Cenazemin yakılacağı ateş için de kullanılabilirler, bizden sonra da varlığını sürdürmesini umursadığımız tek şey yapılarımız" diyor.



Orjinal metin için tıklayınız.