Kamuoyunda ‘Gökkafes’ olarak bilinen Süzer Holding’e ait Dolmabahçe’deki Ritz Carlton Oteli ile ilgili Yargıtay’ın ‘tapu şerhi’ kararı, binaya karşı olan çevreleri harekete geçirdi.
İlk olarak, yıllardır konuyu yakından takip eden ve Gökkafes aleyhine bir çok dava açan Mimarlar Odası bir kampanya başlattı. Oda yetkilileri, binanın yıkılması için hak sahipleri olan Hazine, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’ne (İTÜ) harekete geçmeleri için çağrı yaptı.
Üzerinde tartışma bitmeyen, 20 yıllık dava konusu Gökkafes’e son noktayı Yargıtay koydu. Yargıtay, Sultan Abdülhamit döneminde tapu kaydına konulan “Bu gayrimenkul üzerinde bina yapılamaz” şerhinin sildirilmiş olduğunu tespit ederek, şerhin yeniden tapuya işlenmesine karar verdi. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 9 Mart 2004 tarihinde alınan bu kararla birlikte binanın ruhsatsız hale geldiğini savunuyor. Konuyla ilgili olarak Yıldız Sarayı Dış Karakol Binası’nda basın toplantısı düzenleyen Şube Başkanı Eyüp Muhçu, ‘Gökkafes’ ile ilgili bugüne kadar yaşanan hukuki süreç ve son Yargıtay kararı hakkında bilgi verdi.
Muhçu, “Hak sahiplerini, kamusal sorumluluk ve hukuk gereği, Yargıtay kararı doğrultusunda utanç abidesinin yıkımı için gerekli işlemleri yapmaya çağırıyoruz.” dedi. İTÜ Taşkışla binası ile Dolmabahçe arasında bulunan ve 1930’lu yıllarda hazırlanan Nazım İmar Planı’nda ‘’2 No’lu Park’’, 1954 tarihli 1/5000 ölçekli Beyoğlu Nazım Planı’nda da ‘’Korunması gereken yeşil saha’’ içinde yer alan bu alanın ‘’yeşil alan koşuluna’’ karşın Mustafa Süzer tarafından satın alındığını anlatan Muhcu, Süzer Turizm A.Ş’nin, 24 Mayıs 1983’te Devlet Planlama Teşkilatı’na müracaat ederek 400-500 yataklı bir otel inşaatı yapmak istemesiyle bu hukuksuzluk sürecinin başladığını kaydetti. Muhçu, Gökkafes’in hukuksuzluğunun yüksek yargı kararıyla bir kez daha belirlendiğini savundu.
İrtifak hakkı sahipleri olan Hazine, Büyükşehir Belediyesi ve İTÜ’yü göreve çağıran Muhçu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu dönemde Gökkafes’e karşı mücadele ettiğini hatırlatarak, “Şimdi kendisi Başbakan. Büyükşehir Belediyesi de hak sahiplerinden birisi. Belediye başkanı da kendi partisinden. Biz buradan mutlaka gerekli sonucun çıkacağını ümit ediyoruz.” diye konuştu.
Dava Yargıtay’da 7 yıl sürdü
Yargıtay’ın 7 yıl süren davayı sonuçlandırması, hukuki sürecin tamamen sona erdiği anlamına gelmiyor. Bundan sonra tashih–i karar sürecinin başlayacağı, ancak sonucun değişmeyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Tashih–i karar davasıyla birlikte kararın onanması durumunda gözler hak sahiplerine çevrilecek. Şerhin tapu siciline yeniden kaydedilmesi için bu üç kurumdan birinin girişimde bulunması gerekiyor. Kuruluşlardan biri ruhsatın iptalini ve binanın yıkımını isteyebilecek. Muhçu, “Kurumlardan birisinin bu girişimde bulunmaması halinde ne olacak?” sorusuna, “O zaman da biz bu kurumlarla ilgili dava sürecini başlatırız.” karşılığını verdi. Basın toplantısına katılan Mimarlar Odası Avukatı İlyas Bulcay, bir soru üzerine yasalarda bu üç kurumun gerekli adımı atması için bir yasal süre öngörülmediğini belirtti. Bundan sonra görevin duyarlı vatandaşlara ve sivil toplum örgütlerine düşüceğine işaret eden Bulcay, “Herkesi bu kurumlar üzerinde baskı yapmaya çağırıyoruz.” dedi.
Gökkafes’in üzerinde bulunduğu alan İTÜ Taşkışla binası ile Dolmabahçe Sarayı arasında bulunan ve 1939 yılında Henry Prost’un hazırladığı Beyoğlu Nazım Planı’na göre park alanı içinde kalıyor.
Sultan Abdülhamit, 1908 yılında bu arazi üzerine bina yapılamayacağı şerhini koydurmuştu. Ancak Gökkafes’i yaptıran iş adamı Mustafa Süzer’in 1984 yılında yaptığı başvuruyla Tapu Bölge Müdürlüğü, bu şerhi mahkeme kararı olmaksızın kaldırdı. Beyoğlu Belediyesi Hukuk İşleri Müdürü Gönül Tüfekçi, bunun üzerine 1997 yılında bir dava açtı. Hak sahipleri olan İTÜ, Hazine ve Büyükşehir Belediyesi de bu davaya katıldı. Dava Yargıtay aşamasına geldiğinde, İstanbul Valiliği, Beyoğlu Belediyesi sınırları içindeki Gökkafes arazisini, Şişli Belediyesi’ne geçirdi. Bu işlemin dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz’ın isteğiyle yapıldığı öne sürülmüştü. Dönemin Şişli Belediye Başkanı da ANAP’lı Cüneyt Akgün’dü. Böylelikle şerh davasında Beyoğlu Belediyesi davanın tarafı olmaktan çıktı. Şişli Belediyesi de gerekli ruhsatı verdi. Ancak diğer hak sahipleri davayı devam ettirdi. Şişli 1. Asliye Hukuk Hakimliği 26 Haziran 2003 tarihin- de ‘bina yapılamaz’ şerhinin tapu- ya yeniden kaydedilmesi kararını verdi. 9 Mart 2004 tarihinde de Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, bu kararı onadı.