Türkiye'nin doğal taş ihracatında önemli merkezlerinden, Marmara Adası'ndan Suriye ve İsrail başta olmak üzere Yunanistan, Ürdün, Arnavutluk, Çin ve Almanya'ya doğal taş ihracatı yapılıyor. Marmara Adası Saraylar Beldesi'nin mermerlerine İsraillilerin talebinin son yıllarda arttığı belirtildi.
TÜRKİYE'nin mermer rezervinin yüzde 15'ine sahip olan Marmara Adası Saraylar beldesi, usta heykeltraşların elinden çıkan birbirinden ilginç mermer heykellere ev sahipliği yaptı. Balıkesir'e bağlı Marmara Adası'ndaki Saraylar Beldesi'nin Belediye Başkan Vekili Süleyman Aksoy, yılda 1 milyon tonun (300 bin metreküp) üzerinde blok mermer üretilen Marmara Adası'ndan çıkarılan mermerlere en büyük ilgiyi İsrail'in gösterdiğini söyledi.
Zengin Yahudilerin tercihi
Mezar taşlarında kullanmak üzere son yıllarda İsrail'den mermer talebinin hızla yükseldiğini belirten Süleyman Aksoy, şöyle konuştu: “Dünyanın dört bir yanından Yahudiler, gömülmeye kutsal topraklar olarak gördükleri İsrail'e geliyor. Mezarları belli standart ve özellikte. Dünyada saf mermerin üretildiği tek yer Saraylar Beldesi. Dış etkenlere karşı duyarlı olduğundan ‘mezar mermeri' olarak tercih ediliyor. Yılda 1 milyon ton üretim yapılıyor, yarısı ihraç ediliyor. Zengin Yahudilerin mezarları Marmara'nın Saraylar beldesinden gidiyor.”
Ada S.O.S. veriyor
Türkiye'nin doğal taş ihracatında büyük paya sahip olan Marmara mermeri, Suriye, Yunanistan, Ürdün, Arnavutluk, Çin, Almanya ve ABD'ye de ihraç ediliyor. Marmara-Saraylar mermeri özellikle tarihi restorasyonlar, hamam, kilise ve sütun yapımında tercih ediliyor. Mermeri adada işleyemediklerinden yakınan ve en büyük sorunlarının ‘elektrik' olduğunu dile getiren Süleyman Aksoy, “Adadaki ocakçılar yardım bekliyor” dedi. 5 yıl öncesine kadar blok mermer üretilen merkeze şimdi müşterilerin TIR'la gelip, fabrikadan istedikleri siparişi verebildiğine işaret eden Aksoy, şöyle devam etti:
Mermerden pijama deseni
“Saraylar mermeri, dış etkenlere dayanıklılığı nedeniyle mezar taşlarında kullanılıyor. İsrailli gelip ölçü veriyor. İhtiyaçlar farklı. Mermer değişik kesildiği zaman doğal figürler ortaya çıkıyor. Mermerden pijama deseni kesilmeye bile başlandı. Kimi ters damar, kimi şekilli istiyor. Otellerde, restoran ve büyük alışveriş merkezlerinde dekor olarak kullanılmaya başlandı. Yavaş yavaş kendi mermerimizi işlemeye, fabrikalar kurmaya başladık. Ancak en büyük sorunumuz elektrik. İlave yatırım büyük paralara malolacağı gerekçesiyle TEDAŞ Marmara Adası, Saraylar beldesine trafo vermiyor. Mevcut, kablolarsa yükü kaldıramıyor.”
Adada toplam 25 mermer ocağı, 60 ruhsatlı işletme bulunurken, toplam 1500 kişi istihdam ediliyor. Yılda 300 bin ton metreküp blok üretimi yapılıyor. Aksoy, “Ayrıca 600 bin ton kırılmış kalsit üretimi de var. 150 bin metreküp blok mermeri yurtdışına, 100 bin metreküpü de yurt içine satıyoruz. Yıllık ihracatı 50 milyon dolar” dedi.
Sanayi turizmden çok daha önemli
SARAYLAR Beldesi Belediye Başkan Vekili Süleyman Aksoy ve Marmara adası sakinleri, “Turizm mi, sanayi mi” sorusuna tereddütsüz “Sanayi” yanıtı veriyor. Haziran ayında neredeyse hiç turist gitmeyen adada, temmuz sonunda sezon kapanmış. İki yıl öncesine kadar 25 yatak kapasitesi olan Saraylar şu anda 500 kişiyi ağırlayabiliyor. Aksoy, 2 yıl öncesine kadar tek gelen Suriyeli işadamlarının artık turizmi gördüklerini, eşlerini ve çocuklarını da beraberinde götürüp, hem ziyaret hem ticaret yaptıklarına dikkat çekti. Aksoy, Saraylar Beldesi'nde mermercilik okulu açılmasını da istedi.
Blok 20 lirada kalıyor tozu 400 liraya çıkıyor
SÜLEYMAN Aksoy, “İmeris adındaki; Belçika-Hollanda-Fransa ortaklığındaki şirketin, ekonomik değeri olmayan atık malzemeleri kırıp çakıl taşı seviyesine getirip, gemilere yükleyerek yurt dışında kendi tesislerine götürerek kağıt ve boya sanayiinde kullanıyor. Ada olarak mermeri pazarlama şansımız yok. İstanbul'da ve Biga'da, toz haline de getiren tesisler var. Blok mermer 20 TL ise toz halinde değeri 400 TL oluyor. Bunu yapabilirsek kazancımız artacak” diye konuştu. Marmara Adası'nda üretilen blok mermer, başta İstanbul olmak üzere Bursa, Çanakkale ve Trakya olmak üzere bir çok imalat merkezinden işlenmiş olarak da ihraç ediliyor.
112 heykel sokakta
SARAYLAR'da bu yıl 13'üncüsü düzenlenen Prokonnesos Uluslararası Mermer Heykel Sempozyumu, dünyada en uzun süren heykel etkinliği. Mimar Sinan Üniversitesi'yle ortaklaşa düzenlenen ve hazırlığı 8 ay süren organizasyon, yerli ve yabancı heykeltıraşların başvurularının değerlendirilmesinin ardından seçilen ortalama 5 Türk ve 5 yabancı heykeltıraşın eserlerini ortaya çıkarması ve beldenin sokaklarında sergilenmesi ile tamamlanıyor. Belde ziyaretçilerini; Peru, Japonya, Çin, Romanya, Fransa, Almanya, Hollanda, Portekiz ve Yunanistan gibi ülkelerden gelen heykeltraşların bugüne dek yaptığı 112 heykel karşılıyor. Helenistik dönemden beri mermercilik yapılan adanın adı da parıldayan ışık anlamına gelen mermerden türemiş. Ceneviz gemileri tarafından bu ismi aldığı rivayet edilen Ada'da, saf mermerin sadece burada üretildiği söyleniyor. Türkiye'de 274 doğal taşın 174'ü ekonomiye kazandırılmış.
En eski fabrika kaderine terk edilmiş
SARAYLAR'da 1912 yılında Ömer Karagözoğlu tarafından kurulan Türkiye'nin ilk mermer fabrikasını, belediye müze haline dönüştürmek istiyor. Ancak Karagözoğlu'nun vefatından sonra kapanan fabrikayı elinde tutan manevi evladı Emel Saylam, belediyeye vermiyor. Fabrika çürümeye terkedilmiş durumda.