Mimarlar Odası’nın “Turizm ve Kentleşme” paneli için Marmaris’teyiz... Katılımcılardan gazeteci Umur Özlüer, turizmin “betonlaşma bunalımı”nı şöyle özetliyor: “Günlük rant uğruna bilinçsizce yapılaşarak geleceğini kurban eden Marmaris bugün, bu diyeti, apart odalarını 1 pound’a dahi kiralamakta zorluk çekerek ödüyor...”
Marmaris “cennet”ken pansiyonların bile 50 mark aldıklarını belirten Özlüer’e şunu anımsatıyorum: “Cehennem, 12 Eylül’den sonraki imar yağması yasalarıyla yaratıldı...” Nitekim Belediye Başkanı Ali Acar da aynı yasaların “son uygulama”sı olan, imar yetkilerinin Ankara’ya alınmasını şöyle özetliyor: “Bizim reddettiğimiz özel imar taleplerini Bakanlık onaylayınca mecburen dava açtık; bu nedenle plan durdurulunca da tümüyle imarsız kaldık...”
CHP’li başkan ta 12 Eylül’de başlatılan “Turizm Merkezi” uygulamasıyla hükümetin planlara el koyduğu Marmaris’te “yeniden” seçilmesini de şöyle yorumluyor: “İmar yağmacılarına karşı, halkın desteğini aldık ama siyasi ve yasal engelleri aşamıyoruz...” Nitekim planlar tümüyle durdurulduğundan bitmiş binalara iskân verilemiyor; turizm sezonunun yaşamsal gereksinimi olan “bakım ve onarım” ruhsatları da askıya alınmış... Başkan Acar haklı olarak soruyor: “Talan planına dava açmasa mıydık?..”
Panelistler olarak Ersen Gürsel, Haydar Karabey, Saim Nalkaya ve Tavit Köletavitoğlu’yla birlikte şunu söylüyoruz: “İmar yetkileri yerelde olmalı ama demokratik katılımla kullanılmalı...”
12 Eylül ‘aklanmayacak’
Marmaris turizm mevsimine işte bu gerilimle girerken, Muğla İl Genel Meclisi’nde, aynı talanı 12 Eylül yasalarıyla başlatan Kenan Evren’in adının, okul, cadde ve sokaklardan kaldırılması gündeme geldi. CHP grubunun verdiği önerge için meclisin Marmaris üyesi Dursun Kaplan diyor ki: “Kenan Evren Marmaris’e geldiğinden beri ilçe betonlaşmakta; kendi döneminden kalma yasalarla yağma artmakta; ilçeye sürekli zarar vermektedir...”
Önerge sahiplerinden diğer Marmaris üyesi Suat Esin de şunları söylüyor: “Ülkemizi yaralayan darbenin liderini, caddelere adını vererek aklamayı doğru bulmuyoruz. Bugün hükümete darbe yapılacak endişesiyle Atatürkçüler tutuklanırken; asıl, demokrasiye darbe yapanlar nasıl kutsanabilir?”
Kenan Evren, 9 Kasım 1989’da cumhurbaşkanlığını Özal’a devrederek Marmaris’e yerleştiğinde, 10 Kasım 1989 tarihli Resmi Gazete’de de kendi imzasını taşıyan son “imar yağması kararnamesi” yayımlanmıştı... Bugün de yürürlükte olan düzenlemeyle, orman arazilerinin turistik tesislere “arsa” yapılması sağlandı. Ormanlık kıyıları betonlaştıran Evren yasaları, şimdiki hükümetin de son imar darbesinin dayanağı... Marmaris ve Muğla’daki diğer ilçelerin belediye mec-lisleri, il genel meclisindeki “Kenan Evren’den arınma” önergesini tartışıyorlar. “İsim değişikliği” kararları demokrasimizin onurunu kurtarmakla kalmayacak, kıyılarımızdaki “12 Eylül betonlaşması”nın sorumluları, artık “kahraman” olarak anılmayacak.
O yağma yasaları, gelecek kuşakların sağlıklı çevre haklarını da ellerinden almadı mı?..