Kültür ve Turizm Bakanlığının desteği, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ahlat Müzesi, Muş Alparslan Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi işbirliğiyle, 2020'de "Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma Projesi" kapsamında kazı çalışması başlatıldı.
Bu kapsamda, Malazgirt ilçesindeki kale çevresi ile belirlenen noktalarda kazı yapan 12 üniversiteden 40 akademisyen, 1071'deki savaşın yapıldığı alanı tespit etmek için çalışma yürüttü.
Bu kazılarda ok, mızrak, sikke ve savaşa dair metal objeler ortaya çıkaran akademisyenler, 2 yıldan bu yana ilçeye 7,5 kilometre uzaklıktaki Afşin köyünde tespit ettikleri 30 mezarı açtı.
İlçedeki iç kale ve şehir surları çevresinde de çalışma yapan kazı ekibi, iç kaleye 200 metre uzaklıkta çevresi toprakla kaplı 13-14. yüzyıla ait bir hanın bulunduğunu tespit etti. Çevresinden 70 kamyon toprak çıkarılan han, görünür hale getirildi.
Muş Alparslan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alican, Malazgirt'in birçok noktasında kazı ve yüzey araştırma çalışması yapıldığını söyledi.
Bu yıl Afşin köyü bölgesinde yapılan mezar kazılarının tamamlandığını ifade eden Alican, "Kazılarda elde edilen kemikler ilgili laboratuvarlara gönderildi. Kemiklerin analiz sonucunda hangi dönemde defnedildiği ve o insanların hangi tarihlerde yaşadığına ilişkin bilgiler ortaya çıkarılacak. Geçen yıl Malazgirt'teki iç kale alanında, bu yıl da tespit edilen hanın içinde ve etrafında kazılar yapıldı. Hem yapının temellerine ilişkin veriler ortaya konuldu hem de han yapısının etrafında birtakım kemik buluntuları ve ok uçlarına rastlandı."
"Malazgirt'i cazibe merkezi haline getireceğiz"
Buluntulara ilişkin analizlerin devam ettiğini anlatan Alican, "Yaz boyunca yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen bulgular, önce laboratuvarlarımızda tasnif ediliyor, daha sonra Ankara, İstanbul, İzmir ve Muğla'daki laboratuvarlarda inceleniyor. Bu kemikler üzerindeki karbon-14 testleri de TÜBİTAK'ın laboratuvarlarında yapılıyor." dedi.
Malazgirt'i, Çanakkale gibi önemli bir noktaya taşımayı amaçladıklarını belirten Alican, ilçenin, turizm şirketlerinin rotasına dahil edilmesi için çalışmalarının olduğunu söyledi.
Kazıların bu anlamda çok önemli olduğunu vurgulayan Alican, "Malazgirt'i cazibe merkezi haline getireceğiz. 5-10 yıl sonra, belki de 20 yıl sonra Malazgirt, önemli bir kültür destinasyonu haline geldiğinde bugün yapılan çalışmaların önemi de anlaşılacak." değerlendirmesinde bulundu.
"2024 için planlamalarımız sürüyor"
Kazıya bilimsel danışmanlık yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Çevik ise Malazgirt Savaşı'nın geçtiği yerin tespiti amacıyla başlayan projenin 12 üniversiteden 40 akademisyenle sürdürüldüğünü anımsattı.
Temel amaçlarının, büyük zaferin kazanıldığı yerin somut verilerle ortaya konulması olduğunu dile getiren Çevik, bu amaçla 2020'den bu yana sahada Malazgirt Savaşı'nın yapıldığı yeri tespit etmeye çalıştıklarını belirtti.
Hem Malazgirt platosunda savaşa ait objelere ilişkin sondaj kazıları hem de Selçuklu Şehitliği'ni bulmaya dönük çalışmalar yaptıklarını kaydeden Çevik, şöyle konuştu:
"Bugüne kadar kazılarda bulduğumuz yaklaşık 700 metal objeyi Ahlat Müze Başkanlığına teslim ettik. Çalışma, Ahlat Müze Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. 2 yıldır savaşın insan kayıplarına ilişkin tespit ettiğimiz alanlarda antropologlar ve arkeologlarımız eşliğinde kazılar yürütülüyor. Malazgirt'e 7,5 kilometre uzaklıktaki Afşin köyünde 2 yıldır yürüttüğümüz kazıda 30 mezar açtık. Açılan mezarların bazılarından alınan örneklerin karbon-14 testleri, 11. yüzyıl gösteriyor. Bu yıl elde ettiğimiz veriler, bulunduğumuz üniversitelerde uzmanlar tarafından inceleniyor. 2024 yılı için planlamalarımız sürüyor. Buradan elde edilen sonuçlara göre bir planlama yaparak 2024 haziran ayında kaldığımız yerden çalışmalarımızı sürdüreceğiz."
