Ankomak’ı aylardır iple çeken yerli firmalar 2010’dan umutlu. 2007’de yılda 11 bin 500 adedin üzerinde satışı yapılan iş makinelerinin bu yıl toplamda 4 bin 200’e kadar düştüğünü ve pazarın yüzde 52 oranında daraldığını söyleyen Türkiye İş Makineleri Distribütörleri ve İmalatçıları Birliği (İMDER) Başkanı Cüneyt Divriş krizin etkisinin azalmasıyla bu yıl satışlarda kayda değer bir artış beklediklerini söyledi.
Divriş, bu noktada devletin de üzerine düşen görevi yaparak KDV oranlarını yeniden aşağıya çekmesi gerektiğini belirterek bu sorunlar çözüldüğünde sektörün yakın zamana kadar kendini toparlayacağını ve en geç 2014’e kadar ihracatta 3 milyardolarlık barajı aşacağını söyledi. Divriş sektörün, yatırım karnesini, hedeflerini ve beklentilerini şu şekilde değerlendirdi:
Yüzde 35 büyüme bekliyoruz
Ekonomik krizin etkilerini ilk olarak 2008 başında hissettik ve 2009 yılında olumsuz veriler almaya devam ettik. Tüm yılı değerlendirdiğimizde yüzde 51.8 daralma yaşadık. Bu oran bir sektör için oldukça büyük bir oran. Ancak 2009 yılının son aylarına baktığımızda umut veren bir iyileşme oldu. Aralık ayında yüzde 36’lık bir düzelme gözlendi. Hükümetin uyguladığı çeşitli politikalar ve KDV indirimlerinin de buna katkısı oldu. 2010 yılı başından bu yana beklemediğimiz ölçüde talep patlaması oldu, bu yıl da ümit verici gelişmelerin sürmesini öngörüyoruz.
Özellikle Çin, Hindistan ve Türkiye’de büyük bir açılım bekliyoruz. Ancak biz geleceğe dair umutluyuz. 2013 yılından önce sektörün toparlanmasını bekliyoruz. İş makineleri sektöründe bu yıl yüzde 35 büyüme hedefliyoruz. 2009 yılı itibarıyla global krizin derinleşmesi sonucu sektörümüzde önemli bir küçülme gerçekleşmişti. 2008 yılına göre ortalama yüzde 50’lik bir daralma yaşayan sektörümüzde yaklaşık 4 bin 200 adet iş makinesi satıldı.
Sektör, 2009 yılının Ekim ayı itibarıyla büyüme trendine girdi ve 2010 yılının ilk 4 ayında satışlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 102’lik ciddi bir artış gösterdi. Bu veri, 2010 yılının sektörümüz açısından olumlu geçeceği sinyallerini veriyor.
En büyük sorun kalifiye eleman
Pazarda toplam 600 firma faaliyet gösteriyor. Sektörün en önemli sorunu kalifiye eleman açığı. Kaliteli operatör ve bakım elemanına büyük ihtiyacımız var. Makinelerimizde yüksek teknoloji kullanımı her geçen gün artıyor. İleri teknolojilere sahip bu makinelerin güvenilir ve eğitimli ellere teslim edilmesi gerekiyor. Bu yüzden sektörde çalışanlarının iyi eğitim almış ve konularında yetkin olmaları en büyük beklentimiz. Bu sebeple teknik ve endüstri meslek liselerinde iş makineleri alanı açılması için çalışmalar yaptık. Bugün 38 endüstri meslek lisesinde iş makineleri dalı açılmış ve başarılı bir şekilde öğrencilerimiz yetiştirilmeye başlanmıştır. Ayrıca üniversitelerimizde dersler veriyor, seminerler düzenliyoruz. Sektörün ihtiyacı olan mühendis ve yöneticilerin iş makineleri dalına yönelmelerini teşvik ediyoruz.
Eğitim açığının giderilmesi için eğitim komitemiz yaptığı başarılı çalışmalara her geçen gün yenisini katmaya devam ediyor. Karayolları Trafik Kanunu’nda iş makineleri tescili ile ilgili çalışma yürütüyoruz, ticaret ve sanayi odalarındaki devir teslim işleminin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile birlikte noter aracılığı ile yapılmasından yanayız.
İkinci el makine ithalatına gerek yok
Şu an ülkemizde birçok iş makinesinin imalatı gerçekleştiriliyor. Yerli imalatçıların korunması adına Türkiye’de imalatı yapılan ürünlerin ikinci el ithalatına kesinlikle karşıyız. Şu an yasak olan bu durumun aynen devam etmesini istiyoruz. Bunun yanında biz Avrupa Birliği makine yönetmeliklerini ülkemizde günü gününe uygulamaktayız. Sanayi Bakanlığı da makinelerin bu yönetmeliklere uygunluğunu ciddi bir şekilde kontrol ediyor.
Yönetmeliklere uygun olmayan makinelerle ilgili firmalara ciddi cezalar geliyor. Bu nedenle Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile birlikte ortaklaşa piyasa gözetimi ve denetimi alanında çalışıyoruz. Türkiye’de AB ve CECE standartlarının tüm ürünlerde yaygınlaştırılması gerekiyor. Mevcut makine emniyeti yönetmeliği, gaz emisyon yönetmeliği, elektromanyetik yönetmeliği ve diğer yönetmeliklere uygun olmayan bu makinelere bakım ve işletim maliyeti olarak da ülke ekonomisine fayda değil zarar getirmektedir.
KDV’nin hakkı yüzde 8
İş makinelerinde KDV oranının tüm yatırım ürünlerinde yüzde 8’e düşmesi gerekiyor. Sektörün üzerinde büyük bir finans yükü bulunuyor. Bu yükün de kredi imkânları ile artırılması gerekiyor. Eximbank kredilerinin bütün dünyadaki gibi arttırılması ve faizin düşürülmesi şart. Fuar teşviklerinin artırılmasının firmaların gelişimine büyük katkısı olacağı kanaatindeyiz.
Hyundai’de hedef liderlik
Kriz döneminde üretimi yavaşlatıp stoklardaki iş makinelerini satan Hyundai, yeni ürünlerini görücüye çıkardı. 52 tonluk 9 serisi iş makineleriyle pazarda ilk üç marka arasına girmeyi hedefleyen Hyundai 2010’u büyüme yılı ilan etti. Hyundai İş Makinelerinin Türkiye Distribütörü HMF Makine Genel Müdürü Tamer Öztoygar yeni 9 serisi 52 tonluk sınıfının en güçlü ekskavatörleri R 520 LC-9’u Ankomak fuarında görücüye çıkaracaklarını belirtek 2010’da hızlı bir satış performansı beklediklerini söyledi.
Bu yıl ayrıca Bekoloder ürünlerini de piyasaya sunacaklarını belirten Öztoygar, “İlk 3 aydaki satışlardan oldukça memnunuz. Umuyoruz yılın geri kalanında da bu pozitif ivme devam eder” dedi. Öztoygar şöyle konuştu:
“2009 yılında revize ettiğimiz hedeflerimize ulaştık. 2009 yılını stoklarımızdaki makineleri satarak geçirmiştik. Bu dönemde müşterilerimize bazı kolaylıklar sağladık; vadelerimizi uzattık, değişik kampanyalar yaptık ve stoğumuzdaki makinelerin tamamını satmayı başardık. Krize rağmen, pazarda iyi bir yere sahibiz.
2009, kriz nedeniyle zor bir yıldı, ama bizim için her şeye rağmen iyi geçti. Gözlemlediğim kadarıyla; şu anda ekonomide toparlanmayı işaret eden sinyaller var. Öngördüğümüz büyüme gerçekleşirse, bu büyümenin ürünlerle desteklenmesi gerekir. Biz de bu konuyla ilgili tedbirlerimizi aldık. Yeni ürünlerimiz ile bu büyümeyi destekleyeceğiz.”
Ankomak 2010 Fuarı’ na Hyundai İş Makineleri, Forkliftler ve Hydro Khan marka kırıcılardan oluşan 24 ürünü ile katılım sağlayacak. En yeni Hyundai ürünleri olan R520LC-9 ve R380LC-9 fuarda ziyaretçilerin beğenisine sunulacak.
Komatsu’dan 4 yeni ürün
Komatsu İş Makineleri Pazarlama Uzmanı Kadir Topaloğlu bu yıl pazara sundukları dört yeni ürün ve bir yeni marka ile Ankomak 2010’un en iddialı markası olacaklarını söyledi. Kriz etkilerinin azar azar silindiği bu yılda Ankomak fuarına yoğun bir katılımcı beklediklerini belirterek “Bu yıldan itibaren pazarda büyük canlanma bekliyoruz. Ekonomik hareketlenmenin artması ve mevsimsel koşullar göz önüne alındığında canlı bir fuar geçeceğini söyleyebilirim” dedi. Topaloğlu şöyle devam etti: “Pazara ilk kez sunacağımız paletli ekskavatör modellerimiz pc550 ve pc700, belden kırmalı kaya kamyonu hm 300 ve mobil kırıcımız da ilk kez Komatsu dostlarının beğenisine sunulacak. Yeni telehandler markamız Dieci ürünlerini de 8.hole gelen ziyaretçilerimiz görebilecekler. Ayrıca fuardaki standımızda özel bir eğitim alanı da tasarladık.”
170 lastikli, 370 paletli
Hidromek, genişletilmiş ekskavatör ürün gamından HMK 140 lastikli ekskavatörü, HMK 370 paletli ekskavatörü ve HMK220 LC LR Uzun erişim ekskavatörünü ANKOMAK 2010’da ilk kez sergileyecek. Firmanın yeni kabinli ve son teknoloji kontrol panelli yeni ekskavatör tasarımlarının büyük ilgi toplaması bekleniyor. Hidromek, ayrıca yeni iki konsept kazıcı yükleyiciyi de fuarda tanıtacak. Bu kazıcı yükleyicilerden biri olan HMK102B Hidrostatik Beko Loder; kar küreme, süpürme gibi ilavelerle yük taşıyıcı özelliklere sahip.