ABD Merkez Bankası’nın (Fed) eylülde piyasaya sıcak para sürme politikasına son verebileceği yönündeki açıklamaları sonrası ateşi yükselen dolar, tüm zamanların rekorunu kırarak 1.97 seviyesini gördü. Daha sonraki açıklamalarla 1.91’lere kadar gerilese de dolar kurunda yaşanan yüzde 7-8’lik artış, gözlerin ekonominin lokomotif sektörlerinden inşaata çevrilmesine neden oldu.
Kurda yaşanan artışın ithal girdisi yüksek olan lüks konutta yüzde 5 ila 15 arasında fiyat artışına neden olabileceği belirtiliyor. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Yönetim Kurulu Başkanı Emin Sazak, kurun daha da yükselmesi ve enflasyon hedefinden iyice uzaklaşılması halinde, ekonominin bugünkünden daha şiddetli bir “ani fren” şokuna girmesi riskinin göz önünde tutulmasında fayda olduğunu söyledi. Sazak, “Kurdaki artışın konut maliyetlerine etkisi, ithal girdi oranının yüzde 50’ye kadar yükseldiği lüks konut fiyatları için daha önem kazanmaktadır” dedi. Lüks konut satışının kurdan nasıl etkileneceğini Taraf’a değerlendiren sektör temsilcileri, ithal girdinin üçte biri geçmediğini, maliyet baskısının ise yüzde 5 ila 15 arasında olduğunu belirtiyor. Lüks konuta zam konusunda ise farklı görüşler mevcut. Ali Ağaoğlu, eylülde zam yacaklarını belirtti.
Maksimum yüzde 5 etkiler
İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan, Türkiye’de lüks konuttaki yabancı girdi oranının yüzde 50 değil, yüzde 33 oranında olduğunu belirterek, “Dövizde yüzde 7-8 gibi bir artış oldu. Yüzde 10 bile değil. Maliyetlerde maksimum yüzde 5’lik bir artış oldu. Ciddi bir artış olmadığı için fiyatlara yansıtmıyoruz” dedi. İnşaattaki satışlara göre iki-üç ayda bir fiyat artışı yaptıklarının altını çizen İnan, “Maksimum yüzde 5’leri bulan bir baskı var. Bu absorbe edilebilir. Bunu da müşteriye yansıtmak gibi bir fikrimiz yok” diye konuştu.
Eylülde fiyatlara yansıtırız
Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, dolarda yaşanan yükselişin maliyetler üzerinde yüzde 10-15 arasında baskı yarattığını söyledi. Türkiye inşaat sektöründe ithal malzeme kullanımının çok yüksek olmadığına işaret eden Ağaoğlu, lüks konutlardaki oranın da benzer şekilde çok olmadığını ifade etti. Kurun artışıyla malzeme fiyatlarının yüzde 10-15 arasında yükseldiğini ancak bunu fiyatlara yansıtmadıklarını ifade eden Ali Ağaoğlu, eylül ayında bunun fiyatlara yansıtılabileceğini vurguladı.
Kur, kriz algısı oluşturuyor
Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, dolardaki artışının inşaat sektörü üzerinde etkisinin olacağını söyledi. “Kur yükselince Türk insanında kriz algısı oluşuyor” diyen Elmas, inşaattaki ithal girdisinin yüzde 50 seviyesinde olmadığını, konutlarda kullanılan malzemelerin yüzde 90’ın üzerinde yerli malzemelerden oluştuğunu ifade etti. Kurun yükselmesinin şirketlerin dezavantajına olduğunu belirten Elmas, “İnsanları beklemeye sokuyor. Piyasadaki satın almaları düşürüyor” dedi. Elmas, 1.90’ın üzerindeki kurun yüksek olduğunu söyledi.
Lüks konut fiyatı önem kazanıyor
TMB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Sazak, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alımlarını eylül itibariyle kademeli olarak azaltılacağı yönündeki açıklamasını izleyen süreçte, piyasaların dalgalandığını ve Türkiye gibi diğer gelişmekte olan ülkelerde de doların değer kazandığını anımsatarak, bu süreçte borsanın düştüğünü, enflasyon ve risk primlerinin yükseldiğini ve faizlerin artırıldığına dikkat çekti. Emin Sazak, yaşanan bu sürecte konut kredilerine olan talebin nasıl etkileneceğiyle ilgili şöyle konuştu: “Konut kredisi faiz oranları ile konut talebi arasında genelde ters orantılı bir ilişki olduğu, faizler yükseldiğinde talebin inişe geçtiği, faizler düştüğünde ise arttığı bilinmektedir. Benzer nitelikte bir ilişki döviz kuru için de söz konusudur. Kur düşüşe geçtiğinde tüketicinin tasarruflarının konut yatırımlarına yönelmesi kolaylaşmakta, kur yükseldiğinde ise konut talebi iki yönlü olumsuz etkilenmektedir. Birincisi dövize yatırımın cazibesinin artması, diğer ise ithal girdi kullanılan yeni konutların maliyetlerinin yükselmesidir. Kurdaki artışın konut maliyetlerine etkisi, ithal girdi oranının yüzde 50’ye kadar yükseldiği lüks konut fiyatları için daha önem kazanmaktadır.”