Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Kanuna göre, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri; başvuru gerçekleştirilmesi ve sözleşmeden kaynaklanan tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile davalardan vazgeçilmesi halinde 49 yıla kadar uzatılacak.
Cumhuriyet’te yer alan habere göre; ek sözleşmelerde süre uzatımı, ek sözleşme bedeli ve ödeme koşullarıyla ilgili konular dışında, özelleştirme sözleşmesini değiştirecek herhangi bir hükme yer verilemeyecek. Ek sözleşmeyle uzatılan süre, yatırım sürelerine eklenemeyecek.
Ek sözleşme bedelinin tespitinde, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri kapsamında Sermaye Piyasası Kanunu'na göre değerleme yapmaya yetkili en az iki kuruluş danışman olarak görevlendirilecek.
Özelleştirme sözleşmesi bedeli, işletici/alıcı tarafından yapılan yatırım tutarları, kapasite artışı ve özelleştirme sonrasında işletici şirket hisselerinin satışı söz konusu olmuş ise bu bedeller ve diğer tüm veriler dikkate alınarak, uluslararası değerleme standartlarına göre hazırlanmış değerleme raporlarıyla belirlenen ek sözleşme bedeli, uzatım süresi ve diğer konular, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun onayına sunulacak.
Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun onayı halinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca alıcı/işleticilere ek sözleşme imzalanmak üzere üç ayı geçmemek üzere süre verilecek. Talep halinde bir defaya mahsus olmak üzere ilk verilen süreyi geçmemek üzere ek süre verilebilecek.
Torba yasanın ilgili maddesi, şirketlere devredilen limanların ihalesiz şekilde sözleşmelerinin 49 yıla çıkarılmasını sağlıyor. Madde ile limanlar 49 yıllığına şirketlere devrediliyor. Maddeye göre, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri; başvuru gerçekleştirilmesi ve sözleşmeden kaynaklanan tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile davalardan vazgeçilmesi halinde 49 yıla kadar uzatılacak.
"Anayasa'ya aykırı"
Düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu söyleyen CHP Milletvekili Ahmet Akın, limanların bir kısmının özelleştirilmesini Danıştay'ın iptal ettiğini hatırlattı.
İYİ Parti Milletvekili Muhammet Naci Cinisli de “Milletimiz aldatılıyor. ‘Stokçularla Mücadele’ başlığıyla kamuoyuna sunuldu. Oysa kanun teklifinin 1'inci maddesiyle kendi varlıklarımız olan limanlarımızın bazı imtiyazlı gruplar ve yabancılar tarafından çok uzun süre daha kullanılması sağlanıyor. Muhtemel bir konvansiyonel veya ticaret savaşında hayati önem taşıyacak bu stratejik limanların rekabet şartları dışında yabancılara ve kökü nereye dayandığı bilinmeyen yandaş şirketlere peşkeş çekilmesi bir güvenlik sorunudur.” diye konuştu.
Cinisli, "Seçimlere bir buçuk yıl kalmışken milletimizin güvenini büyük ölçüde kaybetmiş bir iktidarın böylesine bir adım atabilecek olması şüphe edilmeyecek bir durum değildir. Limanlarla ilgili bu maddeye ülke menfaati açısından karşıyız, kabul etmiyoruz.”
"Bunun adı çifte peşkeştir, katmerli peşkeştir”
İYİ Parti Milletvekili Yasin Öztürk de "Dünya ticareti yön değiştirirken limanlarımız para basmaya başladı, dolayısıyla da değerleri de artmaya başladı. Ancak kasa boş, iktidarın en erkeni 2028'de bitecek sözleşmeyi bekleyecek zamanı da yok. İşte, bu yüzden, amacı günü kurtarmak olan sermaye bağımlısı iktidarın tek çıkış yolu kasaya gelecek kaynakları önceden nakde çevirmek, seçimlerde finansmanına ihtiyaç duyacağı yandaşlarına diyetini peşinen ödemektir. Açıkça söylüyorum: Bunun adı çifte peşkeştir, katmerli peşkeştir.” ifadelerini kullandı.
"Anayasa'nın en az 5 maddesine aykırı"
CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır da "Anayasa'nın en az 5 maddesine aykırı bir maddeyi getiriyorsunuz. Anayasa 2'nci madde; hukuk devleti. Anayasa 138/4'te ‘Yasama, yürütme ve idare, mahkeme kararlarının aleyhine karşı bir işlem yapamaz’ deniyor. E bu özelleştirme kararlarıyla ilgili idare mahkemesinin birçok kararı var. Nasıl getirebiliyorsunuz? Anayasa 10; eşitlik ilkesi. Ya burada istediğinize veriyorsunuz ve süreyi uzatıyorsunuz, fırsat eşitliği yok. Anayasa 43; sahil şeritlerinde yararlanmada öncelik kamunun olması. Hayır, 5 şirkete ve Katar'a veriyorsunuz. Olabilir mi? Gerçekten defalarca buradan sordum: Sizin sorumluluğunuz bu 5 şirkete, Katar'a mı, 84 milyona mı? 2005 yılında Mersin Limanı özelleştirildi. Şimdi, Lima, Kolin, Cengiz İnşaat, Katar, Albayrak, bunları düşünüyorsunuz, bunlara bedelinin çok altında veriyorsunuz ve uzatıyorsunuz. Bunun hesabının gerçekten sorulmayacağını mı düşünüyorsunuz? O şirketleri korumayın." dedi.