Libya’nın yatırım için gelecek beş yılda 100 milyar dolarlık bir portföy ayırdığını açıklayan Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, “Libya bunun büyük bir kısmını Türkiye’de yapmak istiyor, biz de ne kadar iyi çalışırsak o kadar bu portföyden pay alırız” dedi. Libya’nın bunun büyük bir kısmını Türkiye’de yapmak istediğini kaydeden Çağlayan, bu kapsamda tarım, tarımsal ürünler, enerji, demir çelik, çimento sektörü başta olmak üzere bir çok sektörde Türkiye’de yatırım yapılabileceğini söyledi.
Libya ile yapılacak işbirlikleri sayesinde Afrika’ya açılımın da söz konusu olduğunu belirten Çağlayan, bunun müteahhitlik alanının yanı sıra sanayi, yatırım, ticaret ve tarımsal alanlar olabileceğini dile getirdi. Libya’dan, güneydeki Çad, Nijer, Mali olmak üzere gibi bazı ülkelerde ortak müteahhitlik işlerine yönelik teklifler aldıklarına dikkat çeken Çağlayan, bu konuda gerekirse Libya’nın bazı işlerde finansman desteği vereceğinin de ifade edildiğini kaydetti.
Teminat mektubu sorunu
2008’de Libya ile dış ticaret hacminin 1.4 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini ifade eden Çağlayan, Türkiye’nin Libya’dan petrol aldığını bunun karşılığında sanayi ürünleri ve diğer kalemlerde ihracat yapıldığını söyledi. 2008 boyunca Libya’ya yapılan ihracat 1.1 milyar dolarken, Türkiye’nin bu yıl söz konusu ihracat rakamını 6.5 ayda yakaladığına dikkat çeken Çağlayan, “Küresel krizin yaşandığı, ihracatın yüzde 30 seviyesinde azaldığı bu ortamda, Libya’ya ihracatın yüzde 40’lar seviyesinde artması bizim için çok önemli bir gelişme” dedi. Çağlayan, son beş yılda Türk müteahhitlerin Libya’da 9 milyar dolarlık taahhüt işi üstlendiğini belirterek, müteahhitlik sektörünün Libya’da geçmişten gelen teminat mektupları ve alacaklar konusunda bazı problemleri olduğunu, 2009 sonuna kadar gerek teminat mektubu konusunda gerek geçmiş dönemdeki alacaklar konusunda bir mesafe katedileceğini kaydetti.
Müşavirlik ayağı eksik
Türk müteahhitlik sektörünün Libya’daki müteahhitlik alanında çok önemli bir payı olduğunu ve bu payın da giderek arttığını vurgulayan Çağlayan, ancak sadece bu sektörün iş yapmasının yetmeyeceğini, Türk müşavirlik ve mühendislik sisteminin de Libya gibi ülkelerden pay almasını sağlamak gerektiğini ifade etti. Bu anlamda Türk müşavirlerinin iş almasının mühendislik ve müteahhitlik sektörünün başarısını ortaya koyacağını ve müteahhitlerin önünü açacağını anlatan Çağlayan, böylelikle müteahhitlerin daha kolay iş almasının sağlanacağını belirtti.
Çağlayan, şöyle devam etti: “Bu zamana kadar bu ayağımız eksikti, evet müteahhitlerimiz 70 ülkede 140 milyar dolarlık taahhüt gerçekleştiriyorlar, geçen yıl 54 milyar dolarlık taahhüt aldılar ancak aynı oranda müşavirlik ve mühendislik hizmetlerimiz maalesef gelişmedi. Türk inşaat malzemesi sanayisi ve ihracat sistemi de istenen seviyede gelişmedi. Neden? Çünkü o projeler yabancılar tarafından yapıldı onlar da getirip kendi ülkelerinin firmalarını deklare ettiler. Bu konuda Libya Kamu Hizmetleri Bakanı Matuk ile çok yoğun bir çalışma yaptık, bu konuda ciddi bir mesafe kaydedeceğimize inanıyorum.”
Libya’ya vize konusunun kolaylaştırılması ve basitleştirilmesi noktasında da bir anlayış birliğinde olduklarını ifade eden Çağlayan, bu konuda Dışişleri Bakanlığı ile görüşeceğini, yatırımın ve ticaretin önünde bir engel olarak görülen vize konusunda mesafe almayı ümit ettiklerini belirtti.