Yerel seçimlerde belediye başkanlığı için aday olan bir kişi, aday olduğu belediye sınırları içinde; ulaşım, sağlık, kültür, turizm, eğitim, imar, çevre, su, çöp, park, enerji, konut ve sosyal hizmetler gibi birçok konuda vaatlerde bulunarak, çoğunluğun oyunu kendi hanesine yazdırıp koltuğa oturmak ister. Bazı kentlerin yapılanmasında, belediye sınırları içinde yaşayan insanların “olmazsa olmaz” diye düşündüğü öyle önemli şeyler vardır ki, düzen partilerinin başkan adaylarının gözünün içine girse de görmezden gelinen gerçeklerdir bunlar. Görmezden gelinip de vaatler listesine giremeyen bu gerçekler, kentte yaşayan sorumluluk sahibi insanların özverili çalışmaları ile öyle bir boyuta getirilir ki, bir de bakmışsınız görmezden gelinen gerçeklik, seçimlerde mihenk taşı olmuş!
Eski Merkez Lavuar Alanı, yerel seçimlerde, Zonguldak’ın mihenk taşı olacaktır. Çünkü, yaklaşık 170 yıldan bu yana derinliklerinden çıkarılan taş kömürünün sektörel özelliğiyle endüstriyel bir kent konumuna dönüşen Zonguldak’ta, son 20 yılda yıkılıp yok edilenden geriye kalan tek alandır ve endüstriyel miras olarak, Karabük Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun kararıyla “taşınmaz kültür varlığı” olarak tescil edilmiştir.
Mülkiyeti Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait olan, bir bölümü; yol, park, meydan gibi kamu kullanımına ayrılan, yaklaşık 23 bin metrekarelik bölümü özel proje alanı olarak belirlenen Eski Merkez Lavuar Alanı, “taşınmaz kültür varlığı” olarak tescillenmiş olmasına karşın, bazı çevrelerce ekonomik rant olması için koyu bir sis perdesinin arkasındaymış gibi gösterilmek isteniyor.
Coğrafi konumundan dolayı, kentleşme sürecini küçük bir dere ve liman merkezinde tamamlayan Zonguldak, ülke ekonomisinde emeğin kalesi olarak en büyük burçlarını Merkez Lavuarı ile oluşturmuştu. Şimdi, sorumluluk sahibi insanlar, özverili çalışmaları ile lavuar üstündeki kalın sis perdesini dağıtmaya hazırlanıyor tez elden.
Zonguldak Kültür ve Eğitim Vakfı (ZOKEV) yönetimi, 29 Mart 2009 yerel seçimleri öncesi, Merkez Lavuar Alanı’nın değerlendirilmesi ve kente kazandırılması için bir çalıştay oluşturma kararı aldı. Kentteki tüm dinamikleri ve konuyla ilgili uzman kişi, kurum ve kuruluş temsilcilerini bir araya getirerek, alanın konumu ve geçmişi ile uyumlu bir proje oluşturmak ve yaşama geçirmek için sorunların aşamalar halinde tartışılacağı, çözüm önerilerinin sunulacağı çalıştayda; tescilli alanın halen içinde bulunduğu atıl durumdan kurtarılarak, kentin gereksinim duyduğu sosyal / eğitsel / rekreasyonel nitelikli tesislerin inşa edilmesi, kentin sosyokültürel / ekonomik yaşamına kazandırılması için proje oluşturulacak.
Geçen haziran ayında, Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Zonguldak İl Temsilciliği’nin, üniversite öğrencilerinin katılımıyla gerçekleştirdiği “Fikir Projesi Yarışması”nda, alanın nasıl değerlendireceğine ilişkin somut bilgi edinen Zonguldaklılar, ZOKEV’in yerel seçimler öncesi bir mihenk taşı olarak ortaya koyduğu “Genişletilmiş Çalıştay Projesi”nde, kimlerin daha nasıl fikirler ürettiğini de görecek ve seçimlerde ona göre sandık başına gidecek.
1950’li yıllarda liman inşaatı ile birlikte tamamlanarak kömür yıkama tesisi olarak hizmet veren lavuar, 2006 yılında devre dışı bırakılarak yıkıma başlanmıştı. Çalıştığı dönem, yıkanan kömürden atıl olan taş-toprağı bant sistemiyle Balkayası’ndan denize boşaltan lavuar, yerel seçimlerde kimleri banda yükleyip Balkayası’na gönderecek bakalım!