Latin Amerika'daki Enformel Yerleşimler Üzerine



"Enformel Yerleşimler – kamu arazisi ya da özel araziye işgal sonucu inşa edilmiş yapılar – pek çok gelişmekte olan bölgede ve Latin Amerika’da bulunan kentlerde hayatın gerçeği…" diyerek başlıyor Ingram. Herhangi yasal bir belgeye sahip olmayan, genellikle güvenlik sorunu mevcut bölgelerde inşa edilen, çok temel kentsel hizmetlerden yoksun söz konusu yerleşim birimlerinde 2001 verilerine göre Latin Amerika kentsel alan nüfusunun dörtte biri barınıyor.

Ingram, Latin Amerika toplumlarını ve metropoliten kentlerini çok uzun yıllarca meşgul eden konunun söz konusu alanlarda koşulları iyileştirebilmek ve bu alanların düzenli bir biçimde gelişmiş kentle entegrasyonunu sağlayabilmek için 'yerinde çalışma'nın bir gereklilik olduğunu vurguluyor. Zorla yerinden edilmeye bağlı olarak söz konusu enformel yerleşimlerin toptan kaldırılması ve bu alanlarda yaşayanların yeni yapılan toplu konutlara kitlesel biçimde yerleştirilmesi gibi uygulamaların pek çok ülkede hem hoş görülmediğine hem de ekonomik anlamda uygulanabilir olmadığına dikkat çeken Ingram, "Aynı zamanda devlet söz konusu enformel yerleşimleri engellemek durumunda olduğu için iyileştirme politikalarının yasadışı gelişimi teşvik eder nitelikte olmaması gerekiyor" diyor.

Makalede Ingram'ın belirttiği üzere; enformellik, düşük gelir düzeyi, gerçekçi olmayan kentsel planlama ve yapı düzenlemeleri, sosyal konut ve kentsel hizmet eksikliği ve iyi işlemeyen yasal düzenlemeler gibi pek çok nedene sahip… "Enformel konut sakini şahıs mülkiyet hakkının güvenilmezliği, kentsel hizmetlerden yoksun olma, diğer kentliler tarafından ayrımcılığa maruz kalma, çevre ve sağlık riskleri ve kamu haklarının adaletsizliği gibi pek çok bedel ile yüzleşmek durumunda" diyen Ingram, enformelliğin yerel yönetimlere de bir bedel biçtiğini ifade ediyor ve şu değerlendirmeye yer veriyor: "yerel yönetimler, enformel yerleşim birimleri için bir düzenleme ya da iyileştirme programı üstlendiklerinde doğrudan bir yük altına girebiliyorlar. Bununla birlikte enformellik kamu sağlığı, şiddet, suç ve bunlara bağlı gelişen sosyal problemler gibi çok ciddi dolaylı bir yükü de beraberinde getiriyor".

Enformel yerleşimlerin 'düzenlenmesi' bağlamında iki büyük form ön plana çıkıyor: 'işgalci' olarak tanımlanan yerel halkı tapu ile ödüllendirerek parselleri yasallaştırmak (Peru'da olduğu gibi) ya da Brezilya'nın tapu ile geliştirilmiş kentsel hizmetleri entegre eden daha geniş kapsamlı yaklaşımı…

Konu Başlıkları Burada Görünecek

Bu haber, Lincoln Institute of Land Policy'nin Başkanı Gregory K. Ingram'ın Planetizen adlı internet portalında kaleme aldığı "Regularizing Informal Settlement in Latin America" başlıklı yazıdan derlenmiştir.