Kurullardaki Çark Nasıl İşliyor?



Radikal'den Ömer Erbil'in haberine göre, yolsuzluk soruşturmasının bir ayağı da Fatih Belediyesi ile kültür varlıklarını koruma bölge kurulları oldu. Soruşturma dosyasındaki iddialara göre tarihi yarımada içinde sit alanı olan ya da korunması gerekli tescilli binaların, koruma kurulları vasıtasıyla inşaat yapılması için büyük inşaat şirketlerine izin verildiği ileri sürülüyor. Marmaray Sirkeci İstasyonu’nun üzerinde bulunan tarihi bir binanın ve boş bir arazinin üzerine de, Japon mühendislerin itirazına rağmen Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir’in rüşvet karşılığında inşaat ruhsatı verdiği iddia ediliyor. Peki belediye ile koruma kurulları arasındaki çark nasıl işliyordu?

Tarihi yarımada UNESCO ve Koruma Yüksek Kurulu kararları ile koruma altına alındı. Arkeolojik, tarihsel ve kentsel sit kapsamında olan tarihi yarımada içinde imar proje iznini belediyeden önce koruma kurulu veriyor. Kurulun onaylamadığı hiçbir proje için belediyenin inşaat ruhsatı verme yetkisi bulunmuyor. Tescilli bir binaya 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında ancak röleve restorasyon projeleri koruma kurulunca onaylandığı takdirde müdahale edilebiliyor. Ya da bir sit alanında koruma kurulunun vereceği karar doğrultusunda hafriyat ve inşaata başlanabilir. Koruma kurulları ile belediye ilişkisi işte tam burada devreye giriyor. Fatih Belediyesi tarihi yarımadada inşaat ruhsatı verebilmek için kurulun onayını bekliyor. Kurul ile belediye arasındaki ilişkiye göre izinler veriliyor.

2 No’lu Yenileme Alanları Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu müdürü Raşit Şentürk operasyon kapsamında gözaltına alındı. 2 No’lu Yenileme Alanları Kurulu, Bakanlar Kurulu ile yenileme alanı ilan edilen Sulukule, Ayvansaray, Fener-Balat, Kapalıçarşı, Yedikule Bostanı gibi büyük projelere bakıyor. Bu yenileme alanlarına daha önce 1 No’lu Yenileme Bölge Kurulu bakıyordu. Ancak bu kurul Fatih Belediyesi’nden gelen projelere özellikle kurul başkanı İsmail Karamut’un tutumu nedeniyle istediği onayı vermediği için kurulun alanları 2013 yılında değiştirildi. Fatih ilçesi içindeki tüm yenileme alanları 2 No’lu Yenileme Bölge Kurulu’na verildi. Çünkü bu kurul ile Fatih Belediyesi arasında iyi ilişkiler vardı. Belediyeden gelen tüm işler jet hızıyla bu kuruldan geçiyor.

Soruşturma dosyasına göre bu ilişkileri sağlayan birkaç mimarlık firması kurullar ile belediye arasında aracılık ediyor. İşin adli boyutu bir yana bu soruşturmanın tarihi yarımadayı kurtarmak ve daha çok tahrip edilmesinin önüne geçmesi noktasında önemli bir aşama olacağı düşünülüyor. Bundan sonra yarımada için alınan sit kurallarına, 2863 sayılı yasa tarafından belirlenen kültür varlıklarını koruma maddelerine, UNESCO tavsiyelerine daha fazla uyulacağını umut ediyoruz.