Foto: Abdullah Çatlı (AA)
Antalya'nın İbradı ilçesindeki Ürünlü köyünün ''Kültür Köyü'' olması için Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından hazırlanan proje, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kabul edildi.
ODTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çetin Göksu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ürünlü köyünde yaşayanların 2005 yılında üniversiteyi arayarak, köyün özelliklerini kendilerine anlattıklarını, daha sonra oluşturulan araştırma ekibinin de köyde inceleme yaparak, Ürünlü'nün ''Kültür köyü'' olması için proje hazırladığını ifade etti.
Göksu, geçen yıl Ürünlü'de başlattıkları ''Kültür köyü'' projesinin Kültür ve Turizm Bakanlığınca kabul edildiğini bildirdi. Proje kapsamında köyde cadde ve sokakların yeniden düzenlenmesi, tarihi yapıların restore edilmesi ve yörenin kültür turizmine açılmasının amaçlandığını anlatan Göksu, Kültür ve Turizm Bakanlığından gelecek ödenekle çalışmalara başlanacağını açıkladı.
Foto: Abdullah Çatlı (AA)
Yaptıkları araştırmalarda Ürünlü'nün hem kültür hem de biyoçeşitlilik açısından çok zengin olduğunu tespit ettiklerini anlatan Göksu, şöyle konuştu:
''Köyün yerleşimi adeta güneşi kucaklayan bir yapıda. Evlerde en üst balkonda güneşle kurutma sistemi geliştirilmiş. Bütün bahçe ve sokaklar sabahtan gün batıncaya kadar güneşten yararlanacak şekilde dizayn edilmiş. Bütün asma yaprakları, 10 saat güneş alabilecek şekilde konumlandırılmış. Böylelikle asmalardan çok yüksek verim elde edilmiş. Bunlar, çağdaş şehircilik ve yerleşim kültürü açısından planlama becerisini gösteriyor.''
Yöreye özgü ''düğmeli'' evlerin mimarisinde de güneş ışıklarından en çok yararlanmanın amaçlandığına işaret eden Göksu, bu evlerin yazın kendi kendini soğutan, kışın ise kendi kendini ısıtan özellikte olduğuna değindi. Göksu, ev planlarında da kışlık yiyecek üretimine uygun mekanlar bulunduğunu bildirdi.
Foto: Abdullah Çatlı (AA)
Yörede 30 çeşit özgün yemek türüne rastladıklarını anlatan Göksu, 67'si endemik olmak üzere 600'ün üzerinde bitki çeşidinin köy ve çevresinde yetiştiğine dikkati çekti.
Bu biyoçeşitliliğin dünyanın hiçbir yerinde bulunmadığını savunan Göksu, şunları söyledi:
''Daha da önemlisi bu özgün biyoçeşitlilik, mutfak kültüründe, doğal tedavide kullanılmaktadır. Türkiye'de 40 bin kadar köy olduğunu düşünürsek, Anadolu'nun dünya çapında ve büyük bir zenginliğe sahip olduğunu görebiliriz. Ancak Türkiye'de modern gelişmeler karşısında hem bu kültür kaybolmakta, hem biyoçeşitlilik kaybolmakta hem de bu doğal ve kültürel zenginlikler, geleceğin Anadolu uygarlığı için kullanılamamaktadır. Bu zenginliklerin ne kadar önemli olduğunun fark edilmesi, korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması büyük önem arz etmektedir. Bu yaptığımız çalışma, Anadolu köylerinin zenginliklerine rağmen doğal üretim, sağlıklı beslenme, ekolojik mimari, güneş enerjisi sistemleri, doğa ve kültür turizmi açısından değerlendirilmediğini göstermiştir.''