Yaklaşık 700 bin nüfusa sahip Kudüs'ün yüzde 33'ü Filistinliler'den, yüzde 67'si ise İsrailliler'den oluşuyor.
Dünyanın önde gelen eğitim kurumlarından Massachusetts Institute of Technology'nin üstlendiği Jerusalem 2050 Projesi kapsamında, "Sadece Kudüs" başlıklı bir kent yarışması düzenleniyor. Yaklaşık 230 bin Filistinli'nin 550 bin Yahudi'nin ikamet ettiği kentte, Kudüs'lülerin her gün karşılaştıkları zorluklara yeni çözüm ve yaklaşımlar getirebilmek adına düzenlenen yarışma, gelecekte Filistin ve İsraillilerin birlikte yaşadığı sürdürülebilir bir kent oluşturmayı amaçlıyor.
Kudüs'ün özgür ve adilce bir kent planını hakettiği düşüncesiyle yola çıkılan yarışmada, 2050 yılı için gerçek ve sembolik anlamlarında sade, barışcıl ve sürdürülebilir bir Kudüs'ün hayal edilmesi isteniyor. 2050 rastgele seçilmiş bir tarih değil. Mevcut karışıklığın bitmesi, hayalgücüne yer verilecek bir özgürlüğün yaşanması için öngörülen bir tarih.
Mimar, şehir plancı, sanatçı, tarihçi, şair, felsefeci, ekonomist, mühendis ve bu şehrin geleceğine katkıda bulunmak isteyen herkese açık olan yarışmada çok seslilik ve mültidisipliner yaklaşıma önem veriliyor.
Neden Kudüs?
Kudüs dünya çapında bir çok anlama gelen bir kent. Küresel siyasette tarihi, dini ve kültürel açılardan eşsiz bir sembolik değeri var. Ancak Kudüs aynı zamanda yıllardır toprakları üzerinde çatışmalar yaşanan, zamanımızın en hararetli bölgelerinden biri. Filistinliler'in gelecekteki bir Filistin devletinin başkenti olmasını istediği topraklar aynı zamanda İsrail hükümetinin de üzerinde en titizlikle durduğu coğrafyalardan biri. Peki aynı toprak parçası üzerinde kaç devlet hak sahibi olabilir? Bu küçük kent daha insani ve barışçıl bir amaç için kullanılamaz mı?
Bu topraklar için bir çok çözüm önerildi: iki devletin de başkenti olacak birleşik Kudüs, iki devletin de ayrı ayrı başkenti olacak bölünmüş bir Kudüs, uluslararası ortak bir alan olarak Kudüs (Corpus Separatum), iki uluslu bir devletin başkenti olacak birleşik Kudüs, tek bir devletin başkenti olacak birleşik Kudüs... Bu öneriler çokça tartışıldı, sakıncalı bulundu, itiraz gördü. Ancak Kudüs konusundaki gerginlik bir türlü son bulmadı.
Kudüs 2050 yarışması da bu konuya alternatif ve inovativ çözümler getirerek barışcıl bir zeminde gerginliklerin bitirilmesini amaçlıyor. Siyasetçilerin yönlendirmesinden ziyade, sivil katılımcıların fikirleriyle şekillenebilecek bir Kudüs yaratmak için düzenlenen yarışmanın son katılım tarihi 31 Aralık 2007. Kazananlar ise Nisan 2008'de açıklanacak.
Şehrin bir çok etkinlik alanına sahip olması yüzünden, her biri başka bir probleme çözüm olabilecek kent hayatı konularında 4 kategori belirlenmiş. Fiziksel, Ekonomik altyapı, sembolik altyapı ve altyapı olarak belirlenen kategorilerden ilki için yapı, kentsel tasarım, peyzaj, ulaşım, su kullanımı ve iletişim sistemleri üzerine bir çalışma yapmak mümkün.
Ekonomik ürünler ve etkinlikler:
Yeni ürün ve faaliyetler, sosyal güvenlik sistemleri, ticaret, bankacılık, teknolojik gelişim...
Sivil Altyapı:
Kültürel çoğunluğu kucaklayacak bir proje dahilinde eğitim sistemleri, sağlık hizmetleri gibi kamusal alanların düzenlenmesi söz konusu.
Kültürel ve sanatsal projeler:
Makale, film, fotoğraf, şiir, şarkı, müzecilik ve festival düzenleme gibi alanlarda yaratıcı ve yenilikçi yaklaşımlar isteniyor.
Her katılımcı başvurusunda şu soruları yanıtlamak zorunda:
Kudüs gelecekte nasıl bir yer olacak? (Adil, barışcıl ve sürdürülebilir bir Kudüs'ün detaylı tasviri isteniyor)
Kudüs sizin için ne ifade ediyor? Neden? (coğrafi, sembolik ve değişik anlamlarıyla)
Hangi politik senaryoya bağlı kalmak istersiniz:
- İki devletin başkenti olarak Kudüs
- Tek devletin başkenti olarak Kudüs (hangi devlet olduğunu belirtmeniz gerekiyor)
- Uluslararası bir kent olarak Kudüs (corpus separatum)
Bu senaryo, Kudüs'ü adil, güvenli ve sürdürülebilir kılmak adına ne anlamda yardım ediyor?
Ödüller:
Her kategoride en az bir tane birinci seçilecek. Yarışmayı kazanan katılımcı, bir akademik dönem boyunca, tüm masrafları üniversite tarafından karşılanmak üzere MIT'te ziyaretçi öğrenci sıfatıyla öğrenim görecek. Yarışmaya ekip olarak katılanlar için 3 kişiye kadar kontenjan açılabiliyor. Ayrıca 5 adet de mansiyon ödülü verilecek.
Jüri üyeleri :
Ute Meta Bauer, Meron Benvenisti, Manuel Castells, Harvey Cox, Herman Hertzberger, William J. Mitchell, Sadako Ogata, Süha Özkan ve Salim Tamari. Ağa Han Mimarlık Ödülü Komitesi eski Genel Sekteri Süha Özkan, projenin Kudüs için şimdiye kadar getirilen politik çözümlerin dışında bir çözüm oluşturabilmek adına düzenlendiğini söylüyor ve ekliyor: "Bu tamamen hükümetlerin dışında, sivil katılımla hayata geçecek bir oluşum. Mimarlar Kudüs meselesini nasıl çözer mantığıyla hareket ediliyor. Tek amaç Kudüs'ü daha yaşanabilir ve barışçıl bir kent haline getirmek".
İletişim Adresi:
Massachusetts Institute of Technology
Prof. Diane Davis
Jerusalem 2050
Massachusettes Institute of Technology
Building 9-637
77 Massachusetts Ave
Cambridge, MA 02139
617-452-2804
jjquestions@mit.edu
Ayrıntılı bilgi ve katılım formu için tıklayınız.