Kredi ile arsa alım ve satımı gündemdeki yerini korurken bankalar bundan pay almaya çalışıyor. Ekonomide yaşanan daralma son dönemde bireylerin ve şirketlerin arsa satışlarını gözle görülür oranda artırıyor ve bir kesim de bu satışlardan pay kapmaya çalışıyor. Özellikle artan arz fiyatlarda bölgesine göre farklı oranlarda yaşanan düşüş ise son dönemde arsa ve arazilere olan talebi artırmış görünüyor.
Para Dergisi'nden Enis Çetinel'in haberine göre, daha çok büyük şehirlerde, devasa projelere yakın ve otoyol, köprü, hızlı tren, şehir hastanesi gibi albenisi yüksek yerler yoğun ilgi görüyor. Bankalar ve ekspertiz firmaları son dönemde arsa kredilerine olan talepte artış yaşandığına yönelik görüşleri doğruluyor. Yetkililer, özellikle prim yapması beklenen iller ve bölgelerin bunda başı çektiğini söylüyor.
Kredi ile arsa alımında vade ve oranlar cazip
Ancak hemen belirtelim, bankalar hala tarım arazilerinin finansmanına öncelik veriyor. Arsa kredisinden çok tarım bankacılığı şemsiyesi altında çiftçilerin yeni tarla alımları ve miras yoluyla bölünmüş tarlaların birleştirilmesi öncelik taşıyor. Kullandırılan kredilerin vadesi ise genelde 60 ay, az da olsa 120 aya kadar uzuyor.
Arazi kredilerinde ise bankalar bireyselden çok kurumsal talepleri karşılıyor. Son dönem yükselen faiz oranları nedeniyle arsa ve tarla kredilerinin faizlerinde de yükseliş yaşandığını doğrulayan bankacılar, bugünlerde kredi faiz oranlarının genelde yüzde 2'ler civarında yoğunlaştığını söylüyorlar.
Arsa alırken bunlara dikkat edin!
• Arsanın bulunduğu bölgenin üst ölçek planı var mı? (1/100.000,1/25.000 vb., çevre düzeni planı)
• Arsanın bulunduğu bölgeyi kapsayan bir 1/5000 nazım imar planı var mı? Varsa alacağınız arsanın bulunduğu alan hangi fonksiyonda ve şartlarda kalıyor. Mutlak 1/5000 plandaki durumu alıcı adayı tarafından iyi anlaşılmalı.
• Arsanın yakın çevresinde planlanan önemli bir mega proje, kamu yatırımı vb. bölgenin dinamiklerini değiştirme potansiyeli olan bir proje yapılması düşünülüyor mu?
• Arsanın 1/1000 uygulama imar planındaki yapılaşma hakları nedir? Planın tarihi, adı mutlaka bilinmeli. Planlar arası tarih geçişgenliğine de mutlaka dikkat edilmeli.
• Alacağınız arsanın önündeki parsel mevcutta boş olabilir. Ancak yarın öbür komşu parselinize bir bina yapıldığında bütün manzara avantajınız kaybolabilir gibi yorumlamalar iyi yapılmalı.
• Arsanın tapuda yazan parsel alanı net alan mı? Daha önce terkleri yapılmış mı? Yapılmış ise eski halinden yüzde kaç oranında bir kesinti olmuş. Bu mutlaka araştırılmalı.
• Arsa yatırımı yaptıysanız, ara ara ilgili belediyeye giderek imar durumunu ve yakın çevresindeki gelişmelerin takip edilmesinde fayda var. Arsayı alıp unutup bir köşede tutamazsınız. Ara ara güncel gelişmeleri takip etmelisiniz.