Bankaların konuttaki faiz indirme yarışı tüketicilerin kredi talebini patlattı. Faizlerin ilk kez yüzde 1’in altına indiği 21 Ağustos haftasından bu yana bankalar toplam 2 milyar 497 milyon TL tutarında konut kredisi verdi. Bu tutar 2008 yılı sonu ile 21 Ağustos arasında 1 milyar 215 milyon TL olarak gerçekleşmişti. Yani faiz yarışının kızıştığı 21 Ağustos tarihinden sonra geçen 3 aylık sürede bankalar tüketicilere, bu yılın ilk 8 ayında kullandırdıkları toplam konut kredisinin tam 2 katı kadar kredi açtı. Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin ardından hem mevduat hem de devlet iç borçlanma senetlerinde azalan getiri imkanının vatandaşların konuta olan ilgisini canlandırdığı söyleniyor. Düşen kredi faizlerinin yanı sıra konut fiyatlarında yükselişin yaşanmamasının alternatif yatırım aracı arayanlara ekstra fırsat sunduğu belirtiliyor. İnşaat firmalarının peşpeşe düzenledikleri kampanyaların da bu süreci desteklediği ifade ediliyor.
Merkez Bankası da geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği faiz indirimi kararı sonrasında yaptığı açıklamada, 2008 yılı Kasım ayından bu yana sürdürülen faiz indirimlerinin etkisi ve küresel risk algılamalarındaki iyileşmenin desteği ile kredi piyasasında olumlu gelişmelerin gözlenmeye başladığına dikkat çekti.
Hazine’ye borç verdiler
Bono faizlerinde yaşanan gerilemenin ardından bu alanda azalan kâr marjlarının bankaları yeniden kredi verme yarışına iteceği tahmin ediliyor. Öyle ki Eylül 2008 ile Eylül 2009 tarihleri arasında bankaların ellerindeki likidite yüzde 23 oranında arttı. Bu likiditenin önemli bölümü Hazine kağıtlarına yöneldi.
Son 1 yılda artan bütçe açıkları nedeniyle kamunun kaynak talebi arttı ve bankaların Hazine’ye açtığı krediler yüzde 41 oranında yükseldi. Bu süreçte bireysel ve ticari krediler sadece yüzde 2 oranında artış gösterdi. Bunda azalan kredi talebinin yanında beklentilerin bozulması ve ekonomik faaliyetin daralmasına bağlı olarak bir yandan kredi arzındaki standartların yükselmesi etkili oldu.
En fazla artış 60 ay vadelide
Konut kredilerinde tüketiciler son 3 ayda en fazla 60 ay vadeli krediyi tercih etti. Kredi hacminde yaşanan 2.5 milyar TL’lik artışın yüzde 29.74’ü 37-60 ay vadeli kredilerden oluştu. 60 aylık konut kredisinin yılbaşında yüzde 24.5 olan toplam krediler içerisindeki payı da yüzde 27.64’e çıktı. 120 ay ve üzeri vadelerin toplam içindeki payı hızla geriledi. Bunda düşen faizler nedeniyle kredilerini yeniden yapılandıranların artması etkili oldu. Bankaların tamamı halen 60 aya kadar olan vadelerde yüzde 1’in altında faiz işletiyor.
Tarih Konut kredisi hacmi (Bin TL)
13/11/2009 41.250.492
06/11/2009 40.931.087
16/10/2009 40.156.201
25/09/2009 39.460.749
21/08/2009 38.753.136
24/07/2009 38.609.440
26/06/2009 38.444.171
22/05/2009 37.903.142
24/04/2009 37.555.745
20/03/2009 37.187.393
20/02/2009 37.035.541
23/01/2009 37.002.037
26/12/2008 37.537.675