Türkiye'nin, dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip Körfez bölgesi (Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Kuveyt, Katar ve Umman) fonlarından 5 yılda 50 milyar dolar sermaye çekebileceği belirtiliyor.
Körfez fon şirketi Gulf-Turk Capital'in raporuna göre, Körfez fonlarının büyük çoğunluğu 2007-2008 mali krizinde Citigroup, Morgan Stanley ve Merrill Lynch şirketlerine, Wall Street finans firmalarına kötü yatırımlar yaptı. Bu türlü yatırımlardan Körfez fonlarının 2 trilyon dolara kadar zarar ettiği tahmin ediliyor. Doların eskisi kadar güçlü olmaması, Amerikan faizlerindeki dalgalı seyir, mortgage krizindeki büyük zararlar, petrol gelirlerindeki azalmalardan dolayı Körfez ülkelerinin, sahip oldukları bu fonlarla geleceğe daha fazla yatırım yapmaya yöneldiği ve elde ettikleri petro-dolarları "çok daha profesyonelce" yönetmeye itina gösterdiği ifade ediliyor.
Gelişmiş ülkelere 1.3 trilyon petro-dolar aktı
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) üyesi 6 Körfez ülkesindeki petrol ve doğalgaz kaynaklı fonlar, tüm dünyadaki 5 trilyon dolarlık ulusal yatırım ve servet fonlarının yüzde 35'lik kısmını oluşturuyor. Körfez bölgesinden dünya piyasalarına her gün 16 milyon varil ham petrol ihraç ediliyor. Körfez ülkelerinin petrol gelirleri önemli ölçüde dış ülkelere yatırılıyor. Gelişmiş ülkelere yatırılan petrol parası 1.3 trilyon doları aşmış durumda. Bu tutarın 5'te biri ise ABD'de bulunuyor. Petrol fiyatlarının 50 doların üzerinde kalması durumunda petrol zengini Körfez ülkelerinin önümüzdeki 10 yılda 9 trilyon dolardan fazla gelir ve fon elde etmesi bekleniyor. Körfez bölgesi fonlarının toplam değeri 2012'de 2.5 trilyon doları, yurtdışı yatırımları ise 1.8 trilyon doları geçti. ABD'de bulunan Körfez sermayesi tutarı 1 trilyon dolar civarında bulunuyor. Körfez ülkelerinin 2015 sonunda 4.2 trilyon dolarlık fon kaynaklarına ulaşması bekleniyor.
Son 10 yılda Körfez ülkelerinden Türkiye'ye yaklaşık 35 milyar dolarlık doğrudan sermaye yatırımı ve finans transferi gerçekleşti. Raporda, gecikmiş olmakla birlikte Körfez finans sistemlerine entegre olarak Körfez fonlarının Türkiye'ye çok daha hızlı ve çok daha büyük miktarlarda çekilebileceği, Körfez fonlarının, ABD mortgage krizinden ve Ortadoğu ülkelerindeki siyasi olumsuzluklardan etkilenmesi nedeniyle daha güvenli ve daha cazip Türkiye projelerine yönlendirilebileceği ifade edildi. Bu dönemde Türkiye'nin, cazip projeleriyle ve Körfez finansal enstrümanlarına entegre olarak Körfez fonlarından 50 milyar dolar sermaye çekebileceği vurgulandı. Özelleştirmeler yoluyla Türkiye'de sınırlı sayıda giriş yapan körfez sermayesinin, ekonomiye, sektörlere, kamu-yerel kurumlara ve özel firmalara "taze kan" getireceği belirtildi.
Tarihsel ve kültürel bağları olmasına karşın Türkiye'nin Körfez sermayesinden yeterince pay alamamasının nedenlerinin başında Körfez fon kaynaklarına ve islami finansman enstrümanlarına uyumlu ve entegre çalışmaların bulunmamasının yattığı ifade ediliyor. Körfez fonlarını ülkeye çekmeye yönelik ilgili kamu kurumlarının aldığı kararlar ile birlikte önümüzdeki dönemde Türkiye'ye gelecek yatırımların artması bekleniyor.
İstanbul, İslami finans merkezi olabilir
Gulf-Turk Capital'in Koordinatörü Suat Karabulut, Körfez yatırımcılarıyla yatırım-proje-sermaye ortaklığı çalışmalarının geliştirilmesi gerektiğini, kentsel dönüşüm, 3. köprü, 3. havalimanı, çeşitli altyapı ve enerji projelerinin birlikte geliştirilebileceğini söyledi. İstanbul'un, İslami finans merkezi olabileceğini belirten Karabulut, SPK'nın yeni tebliği ile birlikte her proje ve yatırım alanının artık hızlı bir şekilde sukuka dönüştürülebileceğini hatırlattı. Karabulut, dünya piyasalarında sukuk potansiyelinin 300 milyar dolar olduğunu, Türkiye'de ise ihraçların zaman içerisinde artacağını kaydetti.
2013'te 10 milyar $ yatırım gelmesini bekliyoruz
Gulf-Turk Capital Koordinatörü Suat Karabulut, Türkiye'ye yakın zamanda Odeabank ve Burgan Bank'ın geldiğini, Suudi Arabistanlı Advanced'in petro kimya yatırımı yaptığını hatırlatırken, "Körfez'deki bazı bankaların talep olduğu Türk bankaları var. Bu yıl 3. köprü, 3. havaalanı, kentsel dönüşüm projeleri, 1-2 bankanın alımı ve enerji konusunda Körfez ülkelerinden 50 milyar dolarlık yatırım gelmesini bekliyoruz" diye konuştu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na kentsel dönüşüm projeleri için Körfez'den 2 milyar dolarlık fon bulabileceklerine ilişkin teklifte bulunduklarını ifade eden Karabulut, teklifin bakanlık tarafından değerlendirildiğini de bildirdi.