SPK faizsiz bono da denilen bir enstrümanla hem Körfez sermayesini çekmeyi hem de köprü, otoyol ve barajları özel sektör işletmesine vermeyi sağlayabilecek bir girişim için nabız yokluyor.
Sermaye Piyasası Kurulu, faizsiz bono olarak tanımlanan 'kira sertifikaları'nı düzenleyen bir tebliğ taslağı hazırladı. Kira sertifikalarının piyasa yapıcısı olacak olan 'Varlık kiralama şirketleri'nin kurulma ve faaliyet esaslarını da düzenleyen taslağa göre kaynak kuruluş adı verilen ve kira enstrümanı olarak kullanılabilecek varlığa sahip olan şirketler, ellerindeki varlıkları kurdukları bir anonim şirkete devredecek. Kira enstrümanlarının ihracına aracılık edecek olan şirket ise varlık kiralama şirketi kurarak bu kaynak kuruluşların varlıklarını devralacak. Daha sonra da bu varlıkların kira gelirini yatırım yapana ödemeyi sağlayacak olan kira sertifikaları ihraç edecek. Devraldığı varlıkları tekrar kaynak kuruluşa kiraya veren varlık kiralama şirketleri, halka arzla sattıkları kira sertifikaları sayesinde kamudan aldığı kirayı, payları oranında kira sertifikası yatırımcılarına ödeyecek. Böylece Hazine borçlanma imkanlarını artırırken, Türkiye'ye yatırım yapma yolları arayan fakat faizli enstrümanlar nedeniyle yüklü yatırımlar yapma imkanı bulamayan Körfez sermayesi için yepyeni bir yatırım aracı ortaya konmuş olacak.
Faizin haram olduğu inancıyla faizli enstrümana yatırım yapmayan Körfez yatırımcıları hazine bonosu ve devlet tahvili ile aynı olan fakat faiz geliri yerine Hazine'den kira geliri elde edebilecek. Varlık kiralama şirketi ise kira sertifikalırını gerekirse kendi, gerekirse aracı kurumlar ve bankalar üzerinden ihraç edecek. Varlık kiralama şirketi, kaynak kuruluşlardan devraldığı varlıkları tekrar kaynak kuruluşa kiralayacak. Böylece kira geliri elde edecek. Kira sertifikasının geliri de zaten bu kira gelirlerinden oluşacak. Kira süresi bittiğinde ise yatırıma konu varlığı tekrar kaynak kuruluşa satacak.
Varlık kiralama şirketleri aynı anda tek bir tertip kira sertifikası ihraç edebilecek. Daha önce ihraç ettiği ve tedavülde olan kira sertifikaları ödenmeden başka bir kira sertifikası ihracı gerçekleştiremeyecek. Eğer bankalar varlık kiralama şirketi kurmak isterse bunun için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'ndan izin alması gerekecek. Aracı kurumların kurabilmesi içinse SPK'nın izni gerekiyor.
İngiltere ve Malezya kullanıyor
Gerekirse SPK, ihraç edilecek kira sertifikaları için derecelendirme kuruluşlarından reyting notu alınmasını talep edebilecek. Hazine de yıllardır rafta bekleyen kira sertifikasını devreye sokmak için taslak çalışmasını geçtiğimiz haftalarda Başbakanlık'a göndermişti. Başbakanlık'ta incelemeleri süren taslak, Bakanlar Kurulu'nun onayının ardından Meclis'e sevk edilecek. Kira sertifikaları İngiltere ve Malezya gibi ülkelerde yoğun olarak değerlendiriliyor.
Hazine'nin çalışmasını değerlendiren finans kesimi ise Körfez bölgesinde fazla sermaye birikimi olduğunu belirterek kira sertifikası adı verilen borçlanma enstrümanı ile Türkiye'nin o bölgelerde makul maliyetlerle borçlanabileceğini, böyle bir kâğıt çıkması durumunda Körfez bölgelerinden Türkiye'ye daha fazla para gelebileceğine inanıyor.
Katılım bankalarına hazine ihalesi kapısını açabilir
Ayrıca kira sertifikalarıyla yıllardır mevduat ve yatırım bankalarından borçlanabilen Hazine için katılım bankalarından borçlanma imkanı da ortaya çıkmış olacak. Elindeki nakit kaynağı yurtdışında faizsiz enstrümanlarda değerlendiren katılım bankaları, kira sertifikaları alarak Hazine'ye borç verebilecek. Böylece kupon faizleri yerine de belirli periyotlarda kira gelirleri alabilecek.