Ekonominin iyiye gidişi gayrimenkul sektörünü de hareketlendirdi. Kriz döneminde tamamen duran konut satışları kıpırdamaya başladı. Tabii bu, beraberinde konut kredilerinde de kendini gösterdi. Geçen yıl şubat ayında 519 trilyon lira olan konut kredisi kullanımı bu yıl 1 katrilyonu aştı. Ancak özellikle otomobil kredileriyle karşılaştırıldığında konut kredilerinin iki kat artmasına rağmen kriz öncesindeki hareketliliği yakalayamadığı ortaya çıkıyor. Çünkü, otomobil kredileri 2003 yılı şubat ayında 1.2 katrilyon iken şimdi Türkiye'nin büyük krizi olan 2001 yılı öncesine dönerek 4.4 katrilyona çıktı. Aynı zaman dilimi içinde konut kredileri ise ancak iki katına çıkabildi. DİE verilerine göre 2003 yılının ilk 9 ayında yaklaşık 100 bin konut için yapı kullanım izin belgesi (iskan) alınmış. Bu dönemde kredi kullanan müşteri oranı ise sadece yüzde 14.
FAİZE AYDA 4.5 MİLYAR
Kredi faiz oranlarında ise HSBC, diğer bankalara göre çok daha ucuz ve daha uzun vadeli kredi veriyor. Bankanın kısa vadeli faiz oranı yüzde 1.89. Peki bunun pratikte ifadesi ne? HSBC'den'tan 1 milyarlık kredi alan vatandaş ayda 57 milyon 400 bin lira kredi ödeyecek. Kredi miktarını 10 milyara çıkardığımızda 574 milyon liralık taksitimiz olacak. Yani örneğin 100 milyarlık bir konut için 80 milyar lira kredi aldığımızda ayda 4.5 milyar lira kredi geri ödememiz olacak toplamda ise 110 milyar lira geri ödeyeceğiz.
10 YILA 2 MİLYAR
Büyük bankalar genellikle en uzun kredi vadesini 5 yılla sınırlıyor. Vakıfbank'ın vadesi ise 10 yıl. Uzun vadenin avantajı ise daha az taksit ödenmesi. Vakıfbank'tan 10 milyarlık ve 10 yıllık kredi aldığımızda yalnızca 256 milyon lira kredi taksiti ödeyeceğiz. Rakamı 80 milyara çıkarırsak taksit 2 milyar olacak.
DAHA UCUZ KREDİ
Oyakbank Genel Müdür Yardımcısı Nihat Karadağ, konut kredilerinin taşıt kredisine göre daha az artmasını konut satışının daha az olmasına bağladı. "Konut kredileri taşıt kredisine göre daha az maliyetli. Çünkü faizin yüzde 10'u olan KKDF kesintisi yok. Buna rağmen otomobile göre satışlardan kaynaklı bir durgunluk var" dedi. Oyakbank'ın geçen yıla göre konut kredisi oranının üçe katlandığını belirten Karadağ, "Faiz oranları kredi olarak cazip seviyede. Diğer yandan paranın alternatif getirisi düştüğü için insanlar paramı gayrimenkulde değerlendireyim diye düşünüyor. Bu yüzden hem sektörde hem de bankamızın pazar payı artacak. Mart ayından sonra konut kredileri hızlanacak" diye konuştu.
MAAŞIN YARISI KADAR
Bankalar genellikle kredi alanların gelir durumunu kontrol ediyor. Kredi taksidini ödedikten sonra geçinip geçinemeyeceğini analiz ediyorlar. Bazı bankalar ise bu konuda limit koyuyor. Örneğin Akban'tan kredi alanların taksit tutarı maaşının yarısını geçemiyor.
500 MİLYON MASRAF
Kredi alanlara başlangıçta yaklaşık 500 milyon liralık bir masraf da bekilyor. Yıllık 100 milyon hayat sigortası, 200 milyon civarı ipotek harçları, 100 milyon ekspertiz ücreti ve dosya masrafı da 100 milyon lira olarak tüketicinin cebinden çıkıyor.
3 AY SONRA BAŞLA
Konut kredilerine ağırlık verilerek ve Türkiye'nin önde gelen firmaları ile işbirliği içinde yaygın bir şekilde konut kredisi kullandırılmasını planlanlayan bankalar önümüzdeki dönem yeni ürün çeşitleri geliştirilmesini planlıyorlar. Bankalar, müşterileri eşit taksit ödemeli seçeneğin yanı sıra, değişken taksitli kredi kullanabilecekleri gibi, ilk taksit ödemesini 3 ay sonra da yapabiliyorlar.