Türkiye'nin Gayrimenkul Platformu GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği ‘GYODER Gösterge’ Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2020-3. Çeyrek Raporu’nu yayınladı. Yapı Kredi Bankası sponsorluğunda yayınlanan ‘GYODER Gösterge’de; 2020 yılı 3. Çeyrek konut satışlarının, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 49’luk bir artış gösterdiği ve 536 bin 509 adetle çeyreklik bazda en yüksek seviyeye ulaştığı vurgulandı. Raporda ayrıca pandemi etkisine rağmen GYO Endeksinin yükselmeye devam ettiği, GYF’lerin pazar büyüklüğünün 7 milyar TL seviyesine ulaştığı, İstanbul ofis pazarında işlem hacminin yüzde 15 artış kaydettiğine dikkat çekildi.
“Gayrimenkul sektörü değişime uyum sağlayarak gelişecek”
Raporu değerlendiren GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, sektörün istikrarlı ve dinamik yapısı devam ettikçe eğilimin büyüme yönünde olacağını belirtti.
Pandemi nedeniyle gayrimenkul sektöründe ihtiyaç ve tüketim eğiliminin değiştiğine dikkat çeken Kalyoncu, şunları söyledi: “Artık bina yapısından mimariye, kullanılan temel malzemeden çevreye duyarlılığa kadar pek çok unsurda, bu değişim gözetilerek yatırım kararı alınması gerekiyor. Gayrimenkulde insan alışkanlıklarının daha iyi incelendiği, teknoloji ve tasarımın uyumunun çok önemli hale geldiği bir dönemdeyiz. Pandemi süreci, deneyim tasarımının önemini ortaya çıkardı. Yani deneyim üzerine düşünülmesi, mekanların kullanıcı deneyimine en uygun şekilde tasarlanmış yapılar olması önemli hale geldi. Yapılan her bir projenin çevresel etkileri itibarıyla şehre bir iz bıraktığı bilincinin yüklediği sorumluluk duygusu, gayrimenkul sektörünün kazandığı yeni bakış açıları oldu. Gayrimenkul sektörü aynı zamanda yapı endüstrisinde yerlileşmeyi öğrendi ve yerli ürünün her ülkenin kendi içine kapandığı pandemi döneminde ne kadar önemli olduğunu fark etti. Gayrimenkul sektörünün öngörülebilir bir şekilde belli bir eğilimde büyümesi hem ekonominin geneli hem de sektör için hayatiyet arz ediyor. Bu bağlamda hızlı bir değişimin yaşandığı sektörde, finansal kaynak kullanımlarının farklılaşması daha da önemli hale geldi. GYODER olarak, dünya ve ülkemizde yaşanan son gelişmeleri, değişimleri takip ederek sektöre öncülük edecek adımlar atmayı sürdüreceğiz.”
3. çeyrekte 536 bin 509 adet konut satıldı
Sektörün geleceğine dair öngörülerin de aktarıldığı ‘GYODER Gösterge’ 2020-3. Çeyrek Raporu’nda, şu bilgi ve değerlendirmeler yer aldı: Üçüncü çeyrek konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık %49’luk bir artış gösterdi ve verilerin açıklanmasından bu yana çeyreklik bazda en yüksek seviyesine ulaşarak 536 bin 509 adet olarak gerçekleşti. Konut fiyatlarında da ağustos ayı itibarıyla %26,22 ile bugüne kadarki en yüksek artış oranı gözlemlendi. Haziran ayı itibarıyla kamu bankaları tarafından başlatılan konut kredisi kampanyasının etkisiyle düşük seyreden faiz oranları temmuz ve ağustos aylarında konut satışlarını ve konut fiyat artışlarını olumlu yönde etkiledi. Eylül ayı itibarıyla faiz oranlarında kayda değer bir artış görüldü ve geçen yılın aynı ayına göre satışlarda %6,92 oranında gerileme kaydedildi.
İlk el satışlar düştü, ikinci el satışlar arttı
2020 yılı üçüncü çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre, ilk el satışlarda %23,3 oranında düşüş, ikinci el satışlarda ise %64,0 oranında artış yaşandı. İlk satışların toplam satışlar içerisindeki oranı, bir önceki çeyreğe göre azalarak çeyreklik bazda, veri setindeki en düşük seviyesi olan %30,1’e geriledi. İpotekli satışlar konut kredisi faiz oranlarındaki gerileme ile birlikte geçen yılın aynı dönemine göre %130,7 oranında bir artışla 242 bin 316 adet oldu ve toplam konut satışlarına benzer şekilde çeyreklik bazda en yüksek seviyesine ulaştı. Yabancılara yapılan satışlarda ise bir önceki döneme göre %259,2 oranında artış görüldü ve üçüncü çeyrekte yabancılara 11 bin 903 adet konut satışı gerçekleştirildi. Üçüncü çeyrekte yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırada %42,5 pay ile İstanbul, ikinci sırada %20,3 pay ile Antalya yer aldı.
Eylül ayı sonunda konut kredisi hacmi 277 milyar TL’ye ulaştı
2019 yılı temmuz ayında başlayan konut kredisi faiz oranlarındaki azalış trendi 2020 yılı ağustos ayı sonu itibarıyla artış trendine girdi. 2020 yılı ağustos ayı başında %0,75 seviyesinde gerçekleşen konut kredisi faiz oranı, 2020 yılı Ekim ayında %1,17 seviyesine yükseldi. Aynı şekilde 2019 yılı temmuz ayı başında azalış trendine giren ve 2020 yılı ağustos ayı itibarıyla %9,22 seviyesine gerileyen yıllık faiz oranı ise, 2020 yılı ekim ayı sonunda %15,04 seviyesine yükseldi. 2020 yılı Eylül ayı sonunda konut kredisi hacmi 277 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki payı 2019 yılı eylül ayında %54,7 seviyesindeyken, 2020 yılı eylül ayında %63,3’e yükseldi.
Pandemi etkisine rağmen GYO Endeksi yükselmeye devam ediyor
İlk çeyreği 33 bin 384 puandan kapatan GYO Endeksi, haziran sonunda %50,12’lik bir artışla 50 bin 118 puana yükselmişti. Bu yükseliş üçüncü çeyrek başında devam ederek temmuz ayında 55 bin puan seviyesini geçti ancak ağustos ayında BIST 100’e paralel bir biçimde sert bir düşüş yaşandı. Ancak bu düşüşe rağmen GYO Endeksi eylül ayında toparlanarak üçüncü çeyreği bir önceki çeyreğe göre yaklaşık %4’lük bir artışla 52 bin 47 seviyesinde kapattı. Üçüncü çeyrek itibarıyla düşüş yaşayan BIST 100 endeksiyle kıyaslandığında GYO Endeksindeki bu %4’lük artış önemli. Öte yandan işlem hacimlerinde ciddi bir artış olmasına rağmen yabancı yatırımcı oranı %17’den %16’ya çekilerek bu çeyrekte de azalmaya devam etti. Ayrıca kurumsal yatırımcı oranının %2’lik bir artışla %52 seviyesine geldiği görülüyor. Son iki çeyrekte yabancı yatırımcı oranının azalmasına rağmen endeks değerinin neredeyse 2 katına çıkmasının da yabancı yatırımcıyı cezbetmesi bekleniyor.