Faizlerin düşmesi ve ekonomide istikrarın sağlanması ile son yıllarda konut kredisi kullanım oranları hazla arttı. 2001 yılında toplam konut kredilerinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYH) oranı yüzde 0,2 iken, şimdi bu oran yüzde 3,6'ya çıktı. Artık sabit bir işi ve geliri olan hemen herkes, kira ödemek yerine kredi çekip ev alma yoluna gidiyor. Ancak plansız ve hesapsız alınan krediler, bir süre sonra ailenin kâbusu olabiliyor. Uzmanlar, kredi taksitlerinin, aylık gelirin üçte birini geçmemesi gerektiği uyarısında bulunuyor.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na bağlı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü, ayakkabından konut alımına kadar pek çok alanda tüketiciye yol gösteren bir rehber hazırladı. Rehberde en dikkat çekici bölümlerden biri de krediyle konut alımında dikkat edilecek hususlar. Buna göre ev alırken kredi kullanmadan önce, mutlaka aile yakınlarından borç bulma imkanı aranmalı. Böylece faiz ödemelerinde ciddi miktarda tasarruf edilebilir. Eğer eş-dost ve akrabalardan bulunacak borç yeterli olmazsa bankaya müracaat edilmeli.
Aile, bankaya başvurmadan önce gelir-gider dengesini çok iyi hesaplamalı. Çekilecek kredinin aylık taksitleri, ailenin toplam gelirinin üçte birini aşmamalı. Aksi halde kredi geri ödemelerinde sorun yaşanabilir. Banka kredisiyle ev alırken dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri de faiz oranları. 5 yıl vadeye kadar çekilen kredilerde aylık faizler yüzde 1'in altına indi. Ancak sadece faiz oranına bakmak tüketiciyi yanıltabilir. Bankaların sunduğu faiz alternatifleri arasında kıyaslama yaparken ödenen komisyon ve dosya masraflarına da dikkat etmek gerekiyor. Çünkü her banka farklı miktarda komisyon ve masraf alıyor. Öte yandan kredi vadesi de geri ödenecek tutarı büyük ölçüde değiştirebiliyor. Vade uzadıkça toplam maliyet de artıyor. Bu sebeple tüketicinin ödeme gücüne de dikkat ederek mümkün olan en düşük vadeyi seçmesi gerekiyor.
Sanayi Bakanlığı'nın Tüketici Reh-beri'nde konut almak isteyenlere yaptığı tavsiyelerden bazıları şöyle: "Gelecekte ödeme zorluğu çekmemek için ödeme imkanını aşan kredi kullanılmamalı. Geri ödeme miktarı ile ayrılan bütçenin ucu ucuna denkleştiği durumlardan kaçınılmalı."
'Keşke dememek için' bunlara dikkat
* Konut alırken gerçekçi olun, bütçenizi aşmayın.
* Bankalardan önce eş-dost ve akrabalardan borç bulmaya çalışın.
* Bankaya ödenecek kredi taksitleri gelirinizin üçte birini aşmamalı.
* Kredide sadece faiz oranına değil, komisyon ve masraflara da dikkat edin.
* Borcunuzu uzun vade yerine daha kısa sürede bitirmeye gayret edin.