Gayrimenkul değerleme şirketleri dört yıldır fiyatlarını arttırmayan bankalara rest çekti. Eğer bankalar fiyat yükseltmezse değerleme şirketleri 1 Mart itibariyle hizmet vermeyi durduracak. Bu durumda konut kredileri büyük oranda sekteye uğrayacak. Gayrimenkul değerleme şirketleri bankalara ekspertiz hizmeti veriyor. Yani bir kişi satın alacağı emlak ile ilgili olarak bankaya kredi başvurusunda bulunduğunda banka o emlakın gerçek değerini bu kuruluşlara hesaplatıyor. Çıkan değere göre kredi veren bankalar ev ya da işyerini de aynı değer üzerinden ipotek ediyor. Bu yüzden emlak kredisinde değerleme işi hayati önem taşıyor.
1 Ocak 2011 itibariyle bankalar ekspertiz işinde BDDK veya SPK tarafından yetkilendirilmiş değerleme şirketleri ile çalışabiliyor. Yılbaşı öncesinde böyle bir zorunluluk yoktu, bankalar istedikleri şirketler ile çalışabiliyordu. İddialara göre sektördeki şirket enflasyonundan faydalanan bankalar bu kuruluşlara son dört yıldır hiçbir zam yapmadı. Buna göre şirketler söz konusu dört yılda bankalardan ekspertiz başına 250 TL civarında bir bedel aldı.
Yılbaşı itibariyle BDDK’nın lisanslı şirketlerle çalışma zorunluluğu getirmesi bu kuruluşlar için fırsat oldu. Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği çatısı altında bir araya gelen lisanslı değerleme uzmanları, 7 Ocak’ta aldıkları zam kararını tüm bankalara gönderdi. Yazıda 1 Mart 2011 itibariyle SPK ve BDDK tarafından yetkilendirilmiş olan değerleme şirketlerinin konut başına KDV hariç 350 liradan ucuza raporlama yapmayacağı vurgulandı.
Bankalar zamma karşı
250 lira civarındaki ücretlerin 350 liraya çıkmasını fahiş zam olarak değerlendiren bankalar değerleme şirketlerinin zam talebini olumlu karşılamış değil. Radikal’in sorularını değerlendiren bir değerleme şirketi sahibi “Bu ücretler yaklaşık olarak 2007 yılının ilk çeyreğinde oluşmuş ve sabit kalmıştır. Şirketlerin çalıştıkları bankalara yaklaşık 4 yıldır ücretlerin arttırılması talepleri olmuş, ancak bankalar ağız birliği etmişcesine bu konuyu tartışmaya bile açmadı” diye konuştu.
‘Şimdi elimiz daha güçlü’
Kendilerine ortalama 250 TL ödenmesine rağmen bankaların müşterilerinden ekspertiz ücreti adı altında 500-1000 lira tahsil ettiğini öne süren aynı yetkili, “Bankalar BDDK kararına kadar, lisanslı olmayan şirket, emlakçı ve şube personeli ile de ekspertiz raporu düzenleyebiliyordu. Bizim herhangi bir pazarlık şansımız yoktu. Son dört yıldır bizi mağdur eden bankalara karşı şimdi elimiz daha güçlü. Ücret artış talebimiz çok normal” dedi.